جلین به روایت جستارهای فرهنگی

به گزارش گلستان24،یادداشتی به قلم:حسین پایین محلی؛جلین به روایت جستارهای فرهنگی- تاریخ در کلام مولاعلی (ع)سرچشمه عبرتهاست وحوادث آن مشابه که انسان باطی زمان تاسن کمال میتواند به الگوی رفتاری برای زندگی خصوصی ورفتار اجتماعی وکنشگری تاریخی بپردازد.به عبارتی تاریخ آیینه است که نه تنها پشت سرآدمی رابه او نشان می دهد بلکه بسان آینه ای که نور را به سمت دلخواه وزاویه مورد نظر منعکس میکند راه گشاست وبه همین علت درنگرش دینی تاریخ یکی از مهمترین  سرمنشاء های حقیقت درنظرگرفته شده اگرچه درجهانبینی اسلامی قصص به کاربرده شده نه لفظ تاریخ.بااین تفاسیر جوامع واقوامی که تاریخ ندارند باید تلاش مضاف کنند وجوامعی که درزیر آوارهای تاریخی هستند ویک گسست تاریخی بین آنچه بودند وآنچه هستند وآنچه می خواهند باشند تلاشی بسیاربیشتر وهمت واراده ای بلند.

اچ کار درکتاب تاریخ چیست وفلسفه تاریخ امکانات ومحدودیتها وتهدیدهای تاریخی رابه خوبی تبیین میکند.اوتاریخ راعین حکمت میبیند چنانکه توین بی وبرخی فیلسوفان فلسفه تاریخ نیز این چنین اند‌لذاازسویی باید ازافتادن در «تاریخیگری جزمی» برحذر بود وازسویی بانادیده گرفتن ارزش واعتبار تاریخی که آنسوی تفکرمدرن است وپوپری ها درآن افتادند فاصله گرفت واین حقیقت راپذیرفت که  قطعیت های تاریخی حقیقت دارند.

این عرایض عنوان شد تابه اهمیت تاریخ نویسی چه برای ملتها وچه برای اقوام وخرده فرهنگها تبیین شود چراکه به قول مارکس توجه به گذشته به منزله کشف آینده است ٬بااین وجود باتوجه به عدم دسترسی ما به منابع احتمالی تاریخی ازجنس مکتوب  درباب شهرمان نمیتوان بیکارنشست و تماشگر منفعل  هستی بودهرچند درفرهنگ لغت ها وبرخی منابع گلستان پژوهی وشهرنامه نویسی وسفرنامه ها میتوان چند سطریا پاراگرافی پیداکرد که آن هم نیازمند زمان مکفی ودسترسی به کتب مذکوراست لذا ازانجاکه ما به مانند برخی نه تاریخ دانیم ونه تاریخ خوان خود را دربرابر دوراه میبینیم.راهی که به مانند برخی پژوهشگران به حوزه فولکلوریک می پردازند وتلاش دارند باگردآوری برخی ضرب المثل ها٬آداب ورسوم٬اشعارمحلی٬افسانه های بومی٬داستانهاووجوهی از گویش وپوشش وپویش تاریخی وآنچه دراین حوزه وجود دارد وازآن به فرهنگ عامه یاد کردند مسیری چون هدایت وشاملو رابرگزینیم ودرسطح بزرگتر وکلان تر اسطوره شناسی ونشانه شناسی چون ستاری وآموزگار.اما انچه راقم این سطور ازسال۸۰درصدد فهم آن وتبدیل به پژوهشی عامی که قابل دسترس همگان باشد وراهگشا قلمداد گردد مسیر سوم را تلقی کرد چراکه باید معترف به تحدیدهای تاریخی وکمبود منابع مستند ومکتوب بود وازسویی بسیاری از معمرهای شهرمان اکنون سربر سینه خاک نهاده اند وتنها چند نفر پیدامیشود که بالای هشتاد سال دارند که درمصاحبه های انجام گرفته طرفی بسته نشد وچیزی حاصل نیامد.لذا با توجه به شرایط مذکور وتاملات انجام گرفته بایسته  است که حوزه پژوهشگری را نوعی جامعه شناسی خرد ویا مطالعات فرهنگی (دیرینه شناسی)قلمداد کرد که شامل جغرافیای تاریخی ومنوگرافی نیزمیشود.

این حوزه ها باروشی تفسیری وتاویلی وتاریخی تناسب وقرابت بیشتری با موضوع وزیستجهان ما دارند چراکه غلظت وحصرگرایی موجود در حوزه های علمی دیگر را که به واسطه مدرن بودن وخاستگاه  غربی داشتن درهستی شناسی ومعرفت شناسی براساس ماتریالیسم تاریخی٬اومانیسم وسکولاریزم هستند را ندارند اگرچه بی نسبت با آن نیز نیستند اما یک گسست دراین حوزه نسبت به موارد اشاره شده داشتند وبه یک معنی رقیق ترهستند که ما نیز تلاش میکنیم از وجه ایدئولوژیک علوم انسانی باحفظ اصول خود عدول کرده وبه افق تازه ای دست یابیم.بیشک خواننده گرامی که درحوزه فلسفه علم بامتفکران انتقادی آشناباشد این سطور را تایید میکند که چگونه از اواخر قرن بیستم گفتمان هایی توسط نیچه٬پوپر٬فایرابند٬کوهن٬پالمر٬وهیدگر ارایه شد که به نقد وجوه ایدئولوژیک علم مدرن وگزاره های اثباتی پرداختند.هیدگر براین باور بود که گوهره علم پژوهش است وگوهره پژوهش روش درحالیکه باروش نمیتوان به سراغ حقیقت رفت وبروز فلسفه های اگزیستانس(وجود شناسی)٬فنومنولوژی(پدیدارشناسی)٬وجامعه شناسی خرد برعلیه نگاه ساختاری وکمی وحس گرایانه کنتی ودورکیمی مهر تاییدی بود بر محدودیتهای رشته های قبلی که در مطالعات فرهنگی ازآن تحدیدها نشانی نیست.درمطالعات فرهنگی وجامعه شناسی خرد تلاش براین است که مولفه های ساخت هویت فرهنگی شناخته وباتاکید بر فرهنگ هویتی به بازتولید  میراث تاریخی بپردازیم وازاین راه به نوعی آینده شناسی برسیم.لب کلام اینکه باید اذعان کرد: قومی که گذشته ندارد آینده ندارد.بااین مقدمه نسبتا طولانی به موضوع اصلی ورود پیدامیکنیم.باامید به اینکه اهل قلم گره های این نوشتار راباز کنند وکوتاهی های احتمالی این مقال را پوشش دهند گرچه راقم این سطور ادعایی ندارد وهمسخن با بزرجمهر حکیم معترف است که همه چیز راهمگان دانند وهمگان هنوز از مادر زاییده نشده است.

مارکس صفت ممیزانساناز دد(حیوان)را پراکسیس میدانست که مترجمان ما به اشتباه کار تعریف کردند درحالیکه پراکسیس به عمل وفعالیت اطلاق میشد.ازهمین راه مارکس ازشیوه تولید به عنوان عامل اصلی  شیوه زندگی یاد میکند.ساختارجامعه ایرانی عمدتاایلیاتی بوده که کشاورزی ودامداری شغل اصلی آنان محسوب میشده تا دوران پهلوی اول ساختارهای جامعه ایرانی تحت تاثیرشدید مدرنیسم ازروستایی به شهری حرکت میکند واین امر درپهلوی دوم تشدید می یابد.جامعه هدف ما-جلین-نیز ازاین امر مستثنی نبوده است.یک جامعه روستایی که امرار معاش آنهاازطریق دام وکشاورزی-البته یک محصوله وبامحصولات اساسی ان زمان-وباغ داری وزندگی روستایی که تولیدی است وخود به تامین مایحتاج روزمره می پردازند بود.

جلین ازنظرجغرافیایی دارای موقعیت خاصی است.درپنج کیلومتری شمال شرقی گرگان قراردارد که جاده نیز آن رابه دوقسمت کرده.نزدیکی به گرگان وجاده بعدها باعث شد که درشرف انقلاب وبعدازانقلاب بسیارمهاجرپذیرباشد ونهایتاافزایش جمعیت روستای جلین در سه دهه آن راتبدیل به شهرکرد.عمده مهاجرین شاهکوییها وبرادران سیستانی بودند که شاهکوییها در مرکز جلین پراکنده شدند وبرادران سیستانی درمحله ای متمرکز شدند که درآن محله اکنون سه مسجد٬دو مدرسه٬ویکک مرکزبهداشت وجود دارد که درسطوربعدبه آن خواهیم پرداخت.جلین ازجنوب به واسطه جاده جنگل رو به جنگل وسد وزمینهای کشاورزی راه دارد وازشمال به جاده سیم یاگازکه به آن پایین کل رضاهم میگویند.درکنارزمینهای کشاورزی درقدیم قنات بوده وبعدازانقلاب چاه آب حفرشد وبعضااستخر زدند.

امروزه به دلیل مصرف بی رویه آب وکاهش نزولات آسمانی واستفاده آب منطقه جهت تامین اب شرب شهرستان گرگان قنات ها واب چاه های بسیاری خشک شده واستخرها هم به دلیل استفاده از سد کوثر کاربرد خودراازدست داده اند.

چون جامعه ایرانی چنانچه قبلااشارت رفت ساختارایلیاتی داشته وبعضاان ساختارهنوزبه یک معنایی حفظ شده وازآنجاکه به مهاجرین-برادران شاهکویی وسیستانی-اشاره شد خالی ازلطف نیست که بافت اجتماعی جلین راهم درچنددسطرذکرکنیم.انچه در طول این نیم قرن شنیدیم ودیدیم وبزرگان ومعمرها ذکرکردند جلین دارای چهارطایفه عرب٬پایین محلی٬تازیکی وایزد بوده است که دربرهه های مختلف ریش سفیدهایی ازاین طایفه ها به عنوان کدخدا درجلین بوده اند.

البته دراین دودهه باتوجه به ورود مهاجرین واختلاط فرهنگی وازدواج های بیرونی ومهاجرت برخی از جلینیهابه گرگان این تقسیم بندی کمی کمرنگ شده اما وجود چهارمسجد وچهارفاطمیه درمرکز شهرجلین که بومیهای قدیم زندگی میکنند هنوز این مرزبندی فرهنگی رامیتوان قائل بود.

دراینجاذکردونکته ضروریست اول اینکه افزایش جمعیت امکان حضور همه مردم روستا دریک مسجد را غیرممکن میکند دوم اینکه اشتراکاتی که بین خرده فرهنگ هاوجود دارد باعث تمایز انواع خرده فرهنگ هامیشود واین رادرگرگان نیزشاهدیم چنانکه محلات قدیمی گرگان دارای مسجدخاص خود هستند که میتوان به گرگان جدید٬سرپیر٬امام رضا٬دربنو ومساجد مهاجرین درگرگان چون مساجد سبزواریها٬شاهرودیها٬اذربایجانیها وسیستانی ها کرد وگرنه درمراسم مهم دینی چون ماه رمضان ومحرم ویا دربرنامه های سیاسی وشهری اکثریت ازهرمحل یاهمه شهر درمسجدجامع کارمشترک میکنند چنانکه در خرید زمین بیمارستان یا مسائل عام المنفعه همه باهم همکاری میکنند که در ادامه به واقفین ٬خیرین ومجموعه های فرهنگی٬دینی٬ورزشی٬علمی وحتی صنف کشاورزان و...اشاره میشود که ازهمه طیف وطبقه اجتماعی درکنارهم حضوردارند.

در مرکزجلین اکنون یک امام زاده٬چهارمسجد وچهارفاطمیه وحسینیه وزینبیه وجود دارد.چنانکه اشاره شد در محله برادران سیستانی نیز سه مسجد که یکی برای برادران اهل سنت ودومسجددبرای شیعه ها٬یک فاطمیه ویک زینبیه٬ودومدرسه وجود دارد.علاوه برای مکانهای دینی میتوان به بیش از پنجاه مجموعه فرهنگی ٬دولتی٬اقتصادی ومردمی نیز اشاره کرد که برخی دارای مکان وبرخی گردشی هستند.ازاین مجموعه ها میتوان به درمانگاه جلین٬سه مرکزبهداشت که یکی درمحله برادران سیستانی است٬یک ورزشگاه درحجت آباد٬مخابرات ٬پست بانک٬چند بانک٬چند مدرسه درمقطع های ابتدایی٬راهنمایی٬دبیرستان وهنرستان ساختمان مدیریت استانی موسسه کاسپین٬یک پاسگاه٬یک کتابخانه٬دارالقران٬حمام عمومی ،انجمن اسلامی ومسجد جامع شهر و...نام برد...علاوه براینها باید به وجود گروه های قرآن خوانی٬انجمن خیریه شریف نیزاشاره کرد که تنهاذکرنام آنهاکافی نیست وباید به معرفی اجمالی چند مجموعه درچند زمینه پرداخت اما برای جلوگیری از تطویل کلام به توضیحات اجمالی ومعرفی مختصر چند مجموعه بسنده میشود

البته برخی مجموعه ها چون کاسپین وانجمن شعرو...درنوشتار قبلی ودرمقاله ای مستقل به اجمال عنوان شدکه ازتکرار ان پرهیز میشوداما به جهت اهمیت وبااین فرض که خواننده گرامی به برخی مقدمات اشناست گذرا طرح میکنیم.

ازجمیع تمام مجموعه ها ونهادهای دولتی و٬فرهنگی٬مردمی٬سیاسی ماتنهابه معرفی مختصرچند مجموعه درچند زمینه می پردازیم وباامید به اینکه درفرصتی دیگر بتوانیم سایرمجموعه هارامعرفی کنیم.مجموعه های مذکور عبارتنداز:مساجد٬کتابخانه عمومی٬دارالقران٬درمانگاه٬خیرین شریف٬انجمن اسلامی٬مجمع الذاکرین وگروه های قرآن خوانی که هریک درشهر جامعه هدف خود رادارند وبااعضای خوددارتباط دارند.

دارالقرآن جلین:تاسیس درسال ۸۴اما باساخت ساختمان جدید وباکمکهای مردمی درسال۹۱باحضور موسس دارالقران حضرت طباطبایی درسال نود ویک ساختمان جدید به  بهره برداری رسید.هدف از تاسیس دارالقران ترویج معارف قرآنی وآموزش قرآن٬اعم از روخوانی وحفظ جمعی و...می باشد.زمین دارالقرآن توسط دکترصادق تازیکی و مرحوم ملامحمد تازیکی اهداشده است.تعداد اعضای ثبت نامی درطول سال وفصل متغیراست اما میانگین ۱۵۰نفر درسال درمقطع دبستان  آموزش میبینند.این مجموعه حدود نه پرسنل دارد که هفت پرسنل آن بومی هستند.تعداد اعضابه تفکیک جنسیت تقریبا برابراست.درطول یک دهه فعالیت این مجموعه حدود۱۰۰۰نفر آموزش دیده اند.این مجموعه درحال حاضر چهارحافظ کل٬یک نفر۲۴جزء٬یک نفر۲۱جزء٬و حدود ده تا پانزده نفر زیر پانزده وده جزء را حفظ هستند.لازم به ذکراست درجلین بیش از بیست گروه قرآن خوانی وجود دارد که ده نفرتا پنجاه نفرعضو دارند.این گروه های قرآن خوانی ازدهه پنجاه بوده اند.گروه های قرآن خوانی به مقاطع سنی خاصی تعریف نمیشود واز راه نمایی٬دبیرستان٬دانشجویی وبزرگترها راهم شامل میشود.در گروه های قرآن خوانی عمدتا علاوه برقرائت قران ترجمه وگاها تفسیر نیز بامراجعه به کتب تفسیر صورت میپذیرد.جلسات این گروه های قرآن خوانی گردشی است ودر منازل به صورت هفتگی برگزار میشود.برخی از گروه های قرآن خوانی صندوق پول نیز دارند که اعضابه صورت ماهانه مبالغی راموظف به پرداخت هستند واز درامد صندوق فعالیتهای فرهنگی ٬مسافرت ویا وام به اعضا صورت میگیرد.از فعال ترین گروه های قرآن خوانی میتوان به توحید نام برد.

مرکز بهداشتی و درمانی شهر جلین

تاسیس : 1372

ساختمان توسط حاج حبیب ساخته شده با حدود 30 میلیون تومان در سال 72

زمینش  اهدایی مرحوم حاج قاسم ایزد و حاج موسی خلیلی بود.

این درمانگاه دولتی هست و

از سال 90 شبانه روزی شده.

ساعت اداری 3 تا پزشک ، 2 تا ماما ، پرستار ، کارشناس بیماریها ، کارشناس بهداشت محیط حضور دارد وسه نفر کاردان و کارشناس آزمایشگاه با ازمایشگاه مجهز

دندانپزشکی و داروخانه هم دارد.

در ساعت غیر اداری یعنی کشیک عصر و شب از ساعت 15:30 تا 7:15 فرداصبح نیز یک پزشک ٬یک پرستار٬یک راننده آمبولانس ٬یک نگهبان ویک پذیرش 

و داروخانه مشغول به کار هستند.

کتابخانه عمومی شهرجلین:سال تاسیس 1390بوده که تعداد  ..450نفردرحال حاضر عضودارد که ازاین تعداد ۱۶۰نفر مرد ومابقی خانمها هستند.این کتابخانه دردوشیفت صبح وبعدازظهربه مراجعین خدمات رسانی دارد.مکان کتابخانه طبقه دوم مسجد جامع می باشد.لازم به ذکراست که طبق برنامه ریزی هیات امنای مسجد جامع قراربراین بود طبقه سوم که بخشی مستقل ومجزادارد به کتابخانه تبدیل شود اما به دلیل کمبود منابع مالی این امرمیسرنشد وطبقه دوم به کتابخانه واگذارگردیده است.جادارد به اهدای زمین توسط دکتر تازیکی برای احداث کتابخانه نیز اشاره شود که هنوز وضعیت پیگیری آن نامشخص است.کتابخانه عمومی به عنوان یک مجموعه فرهنگی تاکنون فعالیتهای فرهنگی جانبی علاوه بر حوزه کتاب در عرصه فرهنگی داشته است که به عنوان نمونه میتوان به :همایش جوان٬

همایش خانواده ٬مطالعه و خانواده٬

آموزش قصه خوانی برای مادران٬

روش مطالعه برای  جوانان٬

نشست کتابخوان٬نمایشگاه کتاب٬

همکاری فرهنگی با ادارات سطح شهر درایام مختلف وبه مناسبتهایی چون هفته کتاب٬دهه فجربا برپایی چادر اهدای کتاب ونمایشگاه کتاب برگزارنموده است.مسئول کتابخانه عمومی شهرجلین خانم واحدی هستند که مسئولیت کتابخانه های عمومی استان در دولت هشتم به عهده داشتند وشیفت بعدازظهر را آقای متوسلیان هستند که در دولت دهم معاون اداره کل کتابخانه های عمومی استان بود.

یکی از پدیده های تاریخی جامعه ما حضور افراد ویاجریانها ومجموعه هایی بودند که به مردم کمک میکردند.این کمک از بعد معنوی ومالی وحتی امنیتی راشامل میشد‌به عنوان مثال نویسنده آلمانی لمتون درکتاب ساختاراجتماعی ایران درقرن نوزدهم میگوید درایران طبقه اجتماعی بنام داش مشتی هابودند که به مردم کمک میکردند وجلوی اراذل واوباش رامیگرفتند‌همچنین عیاران که ازسرمایه داران بی درد میگرفتند وبه فقرامیدادند‌...قبل ازانقلاب هم درمساجد ویا زورخانه ها اصطلاحی بود بنام گل ریزان که بعدازنماز بین مردم پول جمع میشد برای کمک به فقرا.هنوزهم این سنت درمساجد درمحرم وماه مبارک رمضان ویا بعدازنمازعصربرگزار میشود.دراسلام برای کمک به نیازمندان وایجاد عدالت اجتماعی مفاهیمی چون صدقه٬خمس٬زکات٬قرض الحسنه٬وقف و...وجود دارد که البته اشکال کمک براساس نظام اجتماعی ویا زمان گوناگون است.

همچنانکه به نقل از دکتر فرهادی جامعه شناس ومردم شناس ایرانی ما درجامعه مان  تا دودهه پیش مفهومی به نام یاریگری داشتیم که برای کمک به کشاورزی وساخت منزل شاهد یک همگرایی بودیم ولی با ورود تکنولوژی وفرهنگ توسعه این امر روبه فراموشی است.

یکی ازاین مجموعه های نوپادرجلین بنیاد خیرین شریف هست.اماقبل ازمعرفی این مجموعه باید اشاره ای به خیرینی کنیم که زمین یامنزل یامبالغ زیادمالی  خود را برای احداث  مسجد٬ مدرسه٬کتابخانه٬ فاطمیه٬زینبیه٬بیت الزهرا٬ورزشگاه٬زمین فوتبال٬بسبج٬درمانگاه٬انجمن اسلامی٬مخابرات٬پست،بیمارستان وکلا منافع عمومی وبیت المال که عام المنفعه می باشد  اهداکرده اند.

همینطور خیرینی که زمین برای مرکزبهداشت٬دارالقرآن٬شورا٬مزار سالن اجتماعات وسخنرانی و..بخشیدند وذکریایک آنها هم مقدورنباشد وهم میسور وبیشک صاحبان این قلم نیز بامحدودیت زمانی و بضاعت اطلاعاتی مواجه اند.

ممکن است افرادی زمینهایی راوقف کردند ویافروخته ودرامد حاصل ازان را جهت عام المنفعه داده باشند ودراینجاازقلم افتاده باشند.

-درفرصتی مبسوط درنوشتاری مستقل به این موضوع پرداخته میشود-پیشاپیش دراینجا به دلیل قصور عذرخواهی نموده ودر تجدید چاپ این مقاله اسامی بایاداوری خوانندگان بصیر اصلاح واضافه خواهد شد.تاکنون دراین چند دهه بیش ازصد نفر درسطح کلان به وقف یااهدای زمین٬منزل٬پرداخت مبالغ کلان در زمینه عام المنفعه پرداختند که جادارد درمراسمی مستقل جهت فرهنگ سازی این حرکت بزرگ دینی وانسانی وتجلیل ازاین نیک مردان به عمل آید.دراین نوشتار خرد به طور اجمال لیستی ازاین بزرگواران ارائه خواهد شد وپس ازآن به بنیاددخیرین شریف خواهیم پرداخت.

بنیاد نیکوکاران شریف جلین درسال نودوسه توسط تعدادی از جوانان فعال درحوزه اجتماعی شروع به فعالیت نمود ودرسال نودوچهار با حمایت واستقبال بزرگان شهر وتعدادی دیگرازفعالین اجتماعی روبروشد.این علاقه مندان باتلاش وپیگیری درسال نود وپنج رسمامجوزفعالیت به شماره ۶۷۹ درتاریخ۹۵/۹/۲۶ گرفتند‌

اهداف این بنیادعبارتند از: 

۱-کمک و حمایت از خانواده ها و افراد محروم و بی سرپرست و ایتام

۲-کمک به امر حمایت و خریدجهیزیه و ملزومات ازدواج و هزینه های مرتبط برای نیازمندان

۳-فعالیت در تامین بودجه جهت پرداخت کمک هزینه ودیعه و اجاره مسکن و همچنین هزینه های بهداشتی ودرمانی و تحصیلی به خانواده های نیازمند

۴-فعالیت در تامین بودجه جهت تعمیرات و خرید لوازم منزل برای خانواده های نیازمند

۵-فعالیت در تامین بودجه جهت خرید موادغذایی، ارزاق ، پوشاک و سایر ملزومات مورد نیاز خانواده های نیازمند

۶-بورسیه دانش آموزان و دانشجویان مستعد

۷-اعطای وام قرض الحسنه با کارمزد پایین به خانواده های نیازمند

هیات مدیره:

۱-علی اکبر ایزد (ریس هیات مدیره)

۲-علی عرب مفرد(عضو هیات مدیره و مدیرعامل)

۳-حسینعلی ایزد(نایب رییس هیات مدیره)

۴-علی نعیمی (عضو هیات مدیره و منشی)

۵-علی نقی عرب( عضو هیات مدیره)

۶-رضا پایین محلی ( عضو هیات مدیره)

۷-محمدتقی پایین محلی( عضو هیات مدیره)

۸-محمدتقی مظفری ( بازرس اول)

۹-عباس عرب( بازرس دوم).               برای این عزیزان آرزوی موفقیت داریم.

این نوشتار را باتوضیحاتی مختصر درباب مجمع الذاکرین٬انجمن اسلامی شهرجلین ومحله حسن آباد خاتمه می دهیم وامیدواریم درنوشتاری دیگر به بیان برخی وجوه جامانده درمقاله جریان شناسی فرهنگی سیاسی وجستارهای فرهنگی پرداخته شود.

درجلین چنانچه درسطور قبل اشاره شد به واسطه مذهبی بودن وداشتن مساجد متعدد مراسمهای دینی باشور وبرنامه ریزی وتنوع اجرامی شود.مراسمهای محرم قلب این فعالیتهای دینی است.درسالهای بین دهه شصت تا نود عمدتا درمساجد سینه زنی بود وبرخی شبهاهم به دسته اختصاص داشت که از مسجد امام حسن مجتبی(ع)شروع وبه امام زاده هاشم یا مزار شهدای جلین(بهشت رضا)خاتمه پیدامیکرد.برخی شبها هم گردشی بود ودرمساجد برگزارمیشد.اززمانیکه مسجد جامع شهر کامل شد برخی مراسمهای بزرگ درمسجد جامع برگزارمیشود.اماازانجاکه ساعات فعالیت درمسجد محدود است وتعداد جوانانی که به فعالیتهای دینی وفرهنگی چون قران خوانی وسینه زنی میپردازند زیاد است مجموعه های متعددگروه های قران خوانی تشکیل شده.اما تنها گروه فرهنگی سینه زنی وفعالیتهایی ازاین جنس رامیتوان در مجموعه مجمع الذاکرین دنبال کرد که به طور مختصر به معرفی ان درحد بضاعت خواهیم پرداخت.

پیشکسوتانی که به عنوان هیات موسس به راه اندازی این مجموعه پرداختند عبارتند از:

غلامعلی پایین محلی (فرزند حسن )٬علیرضا طاهریان (فرزند عبدالله)

حسینعلی ایزد  (فرزند موسی)٬

قاسم گرزین (فرزند امیر)٬

حمید تازیکی فرزند (شکرالله )٬

ذکریا عرب فرزند (محمدعلی)٬

حسین گرزین(مداح اهل بیت)٬

حسینعلی عرب (فرزند شهید محمدتقی)و...تعدادی ازجوانان علاقه مند فعال که ذکریکایک آنها دراین نوشتار میسرنیست.

اهداف این مجموعه فرهنگی عبارتند از:

۱-برگزاری مراسمات هفتگی و سالانه مذهبی و انقلابی و مرثیه سرایی ومداحی در ایام ولادت و شهادت  از قبیل مراسم زیارت عاشورا ٬دعای توسل ٬دعای کمیل ٬ دعای عرفه٬روضه ٬ سینه زنی و زنجیر زنی در محرم وصفر در شهر جلین و مشهد مقدس.

۲- آموزش و پرورش مداحان مستعد در مراسمات هفتگی

۳ـ برگزاری مراسم شیرخوارگان حسینی در روز جهانی این مراسم در شهر جلین

۴ـ تقویت و نشر آموزه های دینی و مذهبی در بین جوانان انقلابی در شهر جلین و روستاهای اطراف....برای این مجموعه آرزوی موفقیت داریم

انجمن اسلامی جلین：یکی از مهمترین تشکل های سیاسی درجلین که از پایگاه مردمی برخورداربود و به انقلاب اسلامی می رسید انجمن اسلامی بود.انجمن اسلامی وحزب جمهوری(به دلیل اهمیت حزب درنوشتاری جدابررسی میشود) دو بال ودوجریان درونی حاکمیت محسوب میشدند لذا پرداختن به انجمن اسلامی و بررسی اجمالی تاریخچه وفعالیت این تشکل مهم و ضروری به شمار میرود.

زمینه شکل گیری انجمن اسلامی رامیتوان در سال ۵۷واوج شکل گیری انقلاب ردیابی کرد.دراین سال تعدادی ازجوانان انقلابی وفعال بامحوریت دکتر حسینعلی عرب باساماندهی فعالیتهای خود زمینه راه اندازی انجمن اسلامی رامهیاکردند.بهارسال ۵۸ مقارن بود با فعالیت رسمی انجمن اسلامی جلین.دکتر حسینعلی عرب دانشجوی دانشگاه تهران بود و تجربه کار تشکیلاتی رادرکارنامه خود داشت اولین انجمن اسلامی رادر منطقه گرگان ودر جلین تاسیس کرد.جوانان انقلابی جلین به نوعی هریک دراین تشکیلات فعال بودند.توزیع ازراق عمومی ومایحتاج مردم وشرکت درجلسه  های جهاد سازندگی از مهم ترین فعالیتهای اعضای این مجموعه محسوب میشد.

درکنار دکتر حسینعلی عرب که موسس انجمن اسلامی محسوب میشد میتوان از اعضای فعالی چون：زنده یاد هانی خلیلی،شهید عباس عرب وشهید قنبرپایین محلی نام برد.البته به دلیل فضای انقلابی بسیاری دیگرازجوانان نیز دراین جلسات حضور داشتند که عبارتنداز：دکتر صادق تازیکی،دکتر حسین تازیکی،حسین تازیکی،عبدالله عبدالهی نیا،غلامرضاایزد،اکبرعرب مفرد،سید رسول حسینی،غلامحسن ایزد،استاد محمدرضاایزد،شهید علی اصغرایزد،شهید حسینعلی پایین محلی،خداداد ایزد،شهید محمدعلی پایین محلی،حبیب تازیکی،تقی تازیکی،قربان عرب،علیرضاعرب،مقداد تازیکی،خدابخش ایزد،ابراهیم عرب مفرد و...که تعداد فعالین را میتوان بیش از هفتاد نفر برشمرد که جلسات فوق در منازل و درمدرسه برگزارمیشد.

اجماع نیروهای انقلابی وراه اندازی انجمن اسلامی  باهدف دفاع از ارمانهای انقلاب و واکسینه کردن نیروهای جوان دربرابر جریانات توده ای والتقاطی بود تا مورد سواستفاده قرارنگیرند.به همین علت گروه های مارکسیستی والتقاطی باوجود فعالیت در منطقه نتوانستند زیاد رشد کنند.لذا انجمن اسلامی با هدف حفظ ونشر افکار واندیشه های امام راحل(ره)و مقابله باجریانات انحرافی چون  انجمن حجتیه که امام راحل(ره)ان راتهدیدی برای انقلاب برمیشمردند وسایر جریانات التقاطی چون توده و....شکل گرفت وبه فعالیت خود ادامه داد.

باتوجه به هدف آرمانی ونهایی  انجمن اسلامی مبنی بر صدورانقلاب به جهان اسلام  در اساسنامه این تشکل  حرکت کلی این جریان رامیتوان در همین اصل تعریف کرد.

انجمن اسلامی جلین باهماهنگی و تعامل با انجمن های اسلامی روستاهای منطقه  تشکیلات منسجمی راباعنوان اتحادیه انجمن های اسلامی روستاها ایجاد کردند که درعرض مدت کوتاهی  باراه اندازی تشکیلات  انجمن های اسلامی درادارات وکارخانه های منطقه شرق مازندران ،اتحادیه های انجمن های اسلامی  درمنطقه گرگان ودشت بامحوریت حضرت آیت ا...نورمفیدی نماینده حضرت امام(ره) به عنوان نماد خط امام(ره) درمنطقه  راه نمایی های  همه جانبه شهید حجت الاسلام قندهاری تشکیل گردید که نه تنها یک تشکیلات فراگیر منطقه ای بلکه کشوری گردید که از ابتدای انقلاب تاکنون به فعالیتهای خود ادامه داده است ومورد توجه دولتهای مختلف در ادوار گوناگون بوده واز این تشکیلات افراد مختلفی در زمانهای گوناگون مسیولیتهای اجرایی درسطح کلان استانی وکشوری چون دکترحسبنعلی عرب ،خداداد ایزد_مسیول حراست علوم پزشکی در دولت هشتم_و...دارابوده اند.

انجمن اسلامی همواره در طول این چهار دهه تلاش کرده نه تنها دربرابر اندیشه های التقاطی جدید بلکه دربرابر جمود وتحجر جریاناتی که با اندیشه های امام(ره)مبارزه میکردند بایستد.درحال حاضردفتر  انجمن اسلامی در کنارجاده جلین به گرگان جلسات هفتگی شرح نهج البلاغه،شرح مثنوی و جلسات پرسش وپاسخ دارد وفضابرای مراجعه عموم بااستقبال مسیولین این تشکل سیاسی مهیاست.دراین جا جادارد اشارتی مختصر به یکی  تیوری پردازهای انجمن اسلامی در سطح استان اشاره شود.استاد محمد رضا ایزد مدرس دانشگاه و بازنشسته بنیاد شهید ازجمله متفکرانی است که بیش از چهارجلد کتاب وقریب به بیش از صدها مقاله درنشریات استان از وی چاپ شده.کتابهای ایشان باموضوعیت انقلاب اسلامی،انقلاب مشروطه،امام علی و...بوده است.اکنون ایشان درجلسات هفتگی انجمن اسلامی شرح مثنوی و نهج البلاغه دارند.امیدواریم این جلسات در جلین ادامه وگسترش پیداکند وفضای دیالوگ بین جریانات فکری سیاسی بازشود.

خداداد ایزد نیز به عنوان عضو فعال دراین تشکیلات با بالاترین رای از سوی مردم در این دورازانتخابات شورا به شوراراه یافت وبارای اعضا به مدت چهارسال مسیولیت ریاست شورای شهر را برعهده داشت.

درحال حاضر تنها نشریه رسمی  ومکتوب شهر جلین که زیر نظر شهرداری جلین چاپ میشود به مدیریت استاد محمد رضاایزد است که تلاش دارد ایینه باشد برای فعالیتهای اجتماعی شهروندان ومطالبات مردم.امیدواریم همانگونه که اشارت رفت شاهد بسط مجموعه های فعال درجلین باشیم تاازاین طریق شاهد توسعه همه جانبه شهرباشیم.

حسن آباد：یکی ازمحل های مهم جلین بعداز انقلاب محله حسن آباد هست که بخش قابل توجهی ازجمعیت جلین(حدود یک سوم)واز حیث جغرافیایی را به خود اختصاص داده که جلین با درنظرگرفتن جمعیت حسن آباد شهراعلام شد.لذا پرداختن به محله حسن آباد به عنوان بخشی ازجلین مهم است.درابتدالازم است به معرفی چند مجموعه فرهنگی ودینی اعم ازدولتی ومردمی اشاره شود سپس به توضیحاتی درباب سال تاسیس وتعدادجمعیت و چگونگی درصد جمعیتی ومواردی ازاین قبیل اشاره خواهد شد.

محله حسن آباد دارای سه مسجد است که یکی بانام مسجدالنبی(ص) به برادران اهل سنت،ودومین مسجد بانامهای مسجدجامع امیرالمومنین(ع)و صاحب الزمان(عج) متعلق به برادران تشیع هست.علاوه برمساجد دوفاطمیه وزینبیه،یک مرکزبهداشت،دومدرسه درمقطع ابتدایی (دخترانه سعادت وپسرانه رسالت)وراهنمایی ،هیات ابوالفضل العباس ،کانون فرهنگی شباب المومنین وصندوق خیریه محسنین وابسته به مسجد امیرالمونین ،هیات منتظران ظهور وکانون ذاکرین مربوط به مسجد صاحب الزمان (عج)،وکانون قرآن فاطمه الزهرا(س) می باشدکه وابسته به مسجد امیرالمونین (ع)است.

جمعیت محله حسن آباد قریب به ۳۲۰۰نفرمی باشد که حدود ۳۰درصد به برادران اهل سنت اختصاص دارد.ازحیث قومیتی محله حسن آباد متشکل از دو قوم برادران سیستانی و برادران بلوچ می باشد.

محله حسن آباد نیز شخصیتهای فرهنگی،سیاسی،علمی درتراز استانی وکشوری دارد وامید است در آینده نه چندان دور در تحولات مهم منطقه نقش آفرینی کنند.شخصیت های چون قربانعلی صیادی،غلامرضا ناظریان،احمد کوچکزایی،حسینعلی صیادی از فعالین اجتماعی هستند که شناخته شده می باشند.جادارد درپایان این نوشتار از راهنماییهای داهیانه بزرگانی که به مادرمورد مجموعه های مذکور اطلاعات دادند تشکر کنیم وباامید به اینکه ازاین نوع نوشتارها در جهت شناخت شهرجلین نوشته شود چراکه همانگونه که راقمین این سطور قبلا اذعان کردند این نوشتار تنها وتنها درامد وسراغازی است برای طی مسیری طولانی که البته ممکن است با نگرشها وزاویه دیدها ونهایتا روشهای مختلفی به رشته تحریر دراید.جلین شناسی اگر چه دیر اما نهایتا ازنقطه ای اغازگردید وبنیاد مطالعاتی جلین شناسی ازهرگونه پیشنهاد،طرح وانتقاد سازنده استقبال میکند ودست علاقه مندان ودلسوزان شهر رابه گرمی میفشارد.باامید به اینکه بتوانیم بیشتر باشناخت نسبت به محیط وتاریخ پیرامونی خودمان زمینه توسعه پایدار رافراهم کنیم.یاحق

یادداشتی به قلم حسین پایین محلی

انتهای متن/