ثبت ‌جهانی دیوار دفاعی گرگان

به گزارش گلستان24؛‌در این نشست البته موضوعات مهم دیگری همچون احیا و بهره‌برداری از دیوار دفاعی گرگان، ایجاد موزه میراث روستایی گلستان، احیای بافت تاریخی گرگان، ایجاد موزه بزرگ گلستان در شهرستان گنبد و شهر باستانی جورجان نیز بررسی شد و حسن صادقلو، استاندار گلستان گفت: مهم‌ترین هدف رئیس‌جمهور که در توصیه به استانداران بر آن تأکید شده است نقش توسعه‌ای استانداران است و در این میان موضوع میراث‌فرهنگی مسئله اصلی و پایدار در حوزه گردشگری است که باید از آن در جهت توسعه صنعت گردشگری استفاده شود.

به گزارش همشهری، صادقلو ثبت‌جهانی دیوار دفاعی گرگان و احیا و بهره‌برداری از این دیوار را مهم‌ترین اولویت استان گلستان اعلام کرد و به معاون میراث فرهنگی کشور گفت: سازمان میراث ‌فرهنگی باید نسبت به احیای دیوار دفاعی گرگان، برنامه‌های علمی و کاوش، برنامه‌ریزی و معرفی دیوار با نمایش بخش‌هایی از آن برای مردم و احیای آن اقدام کند.

گذشته از این اظهارات، در نشست معاون میراث فرهنگی و استاندار گلستان 5مصوبه مهم در دستور کار سازمان میراث‌ فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور قرار گرفت.

قرارگیری دیوار بزرگ گرگان در فهرست 10اثر در انتظار ثبت جهانی در فهرست یونسکو از سوی ایران و برنامه‌ریزی احیای بخشی از دیوار و شناسایی معارضان عرصه و حریم دیوار و قلعه‌های آن، همچنین تهیه پلان مدیریتی باهمکاری دستگاه‌های اجرایی برای تسهیل در روند ثبت‌جهانی و فراهم‌ساختن زیرساخت‌های گردشگری مرتبط با دیوار با بزرگ دفاعی گرگان و حفاظت و نگهداری پایدار برای ثبت جهانی یکی از مصوبات مربوط به دیوار گرگان بود.

• سومین دیوار طولانی جهان

دیوار دفاعی گرگان از شرق دریای خزر شروع و پس‌از عبور از ضلع شمالی گرگان‌رود و دشت‌های وسیع بندرترکمن، آق‌قلا، گنبدکاووس و کلاله به کوه‌های پیش‌کمر در شرق گلستان می‌رسد. این دیوار سال 78 ثبت آثار ملی شد.

منابع تاریخی دیوار گرگان را سومین دیوار دفاعی جهان خوانده‌اند و برخی از مورخان این دیوار را به دوره ساسانیان و برخی به دوره اشکانیان نسبت می‌دهند. ساسانی‌ها و اشکانی‌ها سال‌ها در منطقه هیرکانیا درگیر جنگ بودند. منابع تاریخی از دیوار گرگان با نام‌های سد اسکندر، سد پیروز، سد انوشیروان، قزل‌آلان و مار سرخ به‌دلیل رنگ آجرهای آن نام برده‌اند. دیوار دفاعی گرگان همچنین طولانی‌ترین اثر معماری ایران باستان با طول 200کیلومتر است که پس از دیوار چین به طول 6هزار کیلومتر و دیوار سمیز آلمان به طول 548کیلومتر در جایگاه سوم جهان قرار دارد.

در کاوش‌هایی که تاکنون انجام شده 2هزار مترمربع از دیوار حفاری شده است که یک آتشگاه و استراحتگاه سربازان کشف شد. 2قلعه از حدود 38دژ این دیوار نیز در طول دیوار کاوش شده است.در کاوش‌های باستان‌شناسی دیوار دفاعی گرگان سفالینه‌های اشکانی و ساسانی و اشیای شیشه‌ای و فلزی به‌دست آمده است.

• حفاظت از ایران در برابر هون‌های مهاجم

باستان‌شناسان با نمونه‌برداری و آزمایش خاکسترها و زغال‌های برجای مانده در کوره‌های آجرپزی نشان دادند که قدمت دیوار به قرن‌های پنج و شش میلادی می‌رسد. با تخمین قدمت دیوار، راحت‌تر می‌توان به‌دلیل اصلی ساخته شدن آن پی برد. پادشاهان ساسانی که با امپراتوری روم شرقی جنگ‌های مداوم داشتند، از سوی شمال با تهدید قوم هون و دیگر اقوام شمالی روبه‌رو بودند. پیروز، پادشاه ساسانی در سال‌های 459تا 484میلادی مدتی را در منطقه گرگان گذراند؛ بنابراین احتمالا او یا پادشاه ساسانی دیگری برای محافظت از دشت گرگان در برابر هون‌ها این دیوار را ساخته است تا از رخنه این اقوام به داخل ایران در فواصل کوهستان‌های قفقاز و خط ساحلی دریای مازندران جلوگیری کند.

/ همشهری