ردپای اشکانیان در «خرگوش‌تپه» گلستان
در مطالعات باستان‌شناسی که با هدف تعیین عرصه و پیشنهاد حریم «خرگوش‌تپه» گرگان درحال انجام است، شواهدی استقرارگاهی از دوره‌های اشکانی و ساسانی تا اوایل اسلام کشف شد.
به گزارش گلستان ۲۴؛ سرپرست هیئت باستان‌شناسی «خرگوش‌تپه» گرگان با اعلام این خبر به همشهری می‌گوید: «خرگوش‌تپه» برای نخستین بار در سال 1890 میلادی توسط «ژاک دمورگان» مورد کاوش قرارگرفت و نتایج کاوش آن در مجله‌ای به نام «ریو بناپارت» در کشور فرانسه چاپ شد. البته ایشان با وجود کاوش بسیار گسترده دراین محوطه ارزشمند، هیچ‌گونه گاه‌نگاری ارائه نداده و فقط به توصیف الگوی تدفین‌های انسانی و اشیای به‌دست‌آمده اقدام کرده است.
«سیدمقداد میرموسوی» ادامه می‌دهد: کاوش اخیر با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور از خرداد امسال به مدت یک ماه و با هدف تعیین عرصه و حریم این اثر با توجه به گسترش محدوده شهری و خطرات احتمالی برای این سایت آغاز شد.
او با بیان اینکه دراین طرح 15گمانه کاوش شده است، توضیح می‌دهد: 9گمانه مشخص‌کننده عرصه و 6گمانه هم مشخص‌کننده حریم بوده است. با توجه به نوع کاوش در ترانشه‌های (فرورفتگی‌ها) کاوش شده، مواد فرهنگی مؤید دوره‌های اشکانی و ساسانی تا اوایل اسلام به‌دست آمده است.
میرموسوی با اشاره به ثبت «خرگوش‌تپه» درسال 1382 به‌شماره 9328 در فهرست آثار ملی ادامه می‌دهد: تهیه نقشه عرصه، حریم و تصویب آن در شورای حریم کشور و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی و معماری، تصویب و ابلاغ به مسئولان استانی و شهرستانی و درج در نقشه‌های بالادستی شهری از اهداف و نتایج پایانی این کاوش است.
این باستان‌شناس توضیح می‌دهد: تا پیش از انجام این کاوش، اطلاعات به‌دست آمده و موجود براساس کاوش‌های پیشین قدمت این منطقه که در محدوده درون‌شهری گرگان قرارگرفته است را تا دوران پس از اسلام تأیید می‌کرد. اطلاعات به‌دست آمده از این فصل کاوش علاوه بر افزایش اعتبار تاریخی و فرهنگی درمحدوده «خرگوش‌تپه»، به معنای گشایش سرفصل‌های جدیدی در تاریخ گرگان هم هست. ازسوی دیگر، منطقه «خرگوش‌تپه» در محدوده شهری گرگان قرار دارد و استقرار واحدهایی مانند دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان مجموعه سازه‌ای بزرگ و درحال توسعه، استقرار ساختمان دادگستری کل استان و همچنین توسعه شهر گرگان به صورت شهرک‌های انبوه‌سازی‌شده در منطقه شمالی شهر، ضرورت تعیین و تصویب حریم این محوطه تاریخی ارزشمند را دوچندان می‌کند.
موسوی با بیان اینکه این کاوش با اعتبار استانی و تلاش اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان درحال انجام است، ادامه می‌دهد: دمورگان در گزارش کاوش خود در محوطه «خرگوش‌تپه» که درمجله‌ای در پاریس و در سال 1896 منتشر شد، می‌نویسد: «محوطه کاوش در منطقه‌ای به ارتفاع 8متر و 80سانتی‌متر نسبت به زمین‌های پیرامونی و در فاصله‌ای 3کیلومتری از شهر استرآباد قراردارد.» درحالی‌که محوطه درحال‌حاضر و زمان کاوش ما، حدود 5متر و 30سانتی‌متر ارتفاع دارد، یعنی 2متر و نیم از محوطه تخریب شده است. ازسویی طی این 130سال محدوده شهر به‌حدی بزرگ شده که به حدود 70متری محوطه تاریخی رسیده است. این دلیل برای تعیین و تصویب عرصه و حریم قانونی برای ما بسیار دارای اهمیت است تا برای سال‌های آینده نگران این محوطه ارزشمند تاریخی نباشیم.
در گلستان حدود 1500اثر تاریخی فرهنگی شناسایی شده‌است و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم «خرگوش‌تپه» در راستای ماده ۱۱ قانون حفظ آثار ملی و در اجرای بند 3 ماده ۳ قانون اساسنامه میراث‌فرهنگی با اعتباری بیش از ۴۰۰میلیون ریال از محل اعتبار استانی در دست اجراست.
این پروژه با مجوز شماره 9910433 ریاست پژوهشگاه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از 24خرداد آغاز شده است و به مدت یک‌ماه ادامه خواهد یافت. نتایج این پروژه طی گزارشی مفصل با پیوست نقشه عرصه و حریم به وزارت میراث فرهنگی ارسال و پس از طرح در جلسه‌های شورای حریم و تصویب آن، از طریق شورای عالی معماری و شهرسازی به مدیریت شهری گرگان ابلاغ خواهد شد.
دراین پروژه از کارشناسان باستان‌شناس اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان و تعدادی از فارغ‌التحصیلان و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد باستان‌شناسی دانشگاه گلستان و تهران نیز کمک گرفته شده است.
ارسال نظر