نظر اسلام در مورد كيفيت جمعيت

در برخي از آيات مباركه قرآن كريم بر كيفيت فرزندان و نحوه پرورش آنها كه در نهايت تشكيل دهنده امت اسلام هستند، تأكيدات اساسي شده است:

مثلاً در آيه 33 سوره نور آمده است:

"وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ و..." ﴿٣3﴾

كساني كه در فقر به سر مي‌برند بايد عفت ورزند تا خداوند امكانات ازدواج را براي آنها فراهم كند. اين آيه تلويحاً فقر را عاملي براي خودداري از ازدواج كه داراي بار مالي فراوان است معرفي كرده است. بخشي از اين مسئوليت مالي متوجه مردان به عنوان سرپرستان اقتصادى زن و فرزندان است.

خداوند در  آيه 233 از سوره "بقره" مي‌فرمايند:

وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ ۖ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ ۚ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ ۚ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَٰلِكَ ۗ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا ۗ وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّا آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ ۗ وَاتَّقُوا اللَّـهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّـهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿٢٣٣﴾

 "مادران دو سال تمام فرزندان خود را شير بدهند و اين براي كسي است كه بخواهد شير دادن را تمام كند. خوراك و پوشاك زنان شيرده به وجه پسنديده بر عهده مردي است كه بچه برايش به دنيا آمده است. بر هيچ‌كس تكليفي بيش از توانائي او نمي‌شود، نه هيچ مادري به‌خاطر فرزندش زيان ببيند و نه هيچ پدري به‌خاطر فرزندش".

در سوره احقاف آيه 15 نيز مي‌فرمايند:

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ

"و انسان را [نسبت] به پدر و مادرش به احسان سفارش كرديم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنيا آورد و باربرداشتن و از شيرگرفتن او سى ماه است تا آنگاه كه به رشد كامل خود برسد و به چهل سال برسد مى‏گويد پروردگارا بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى سپاس گويم و كار شايسته‏اى انجام دهم كه آن را خوش دارى و فرزندانم را برايم شايسته گردان در حقيقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‏پذيرانم"

اگرچه در مقابل، رواياتي هم وجود دارد كه به صراحت بيان مي‌كند ترس از رسيدن رزق و روزي نبايد مانع از ازدواج و فرزندآوري شود. زيرا خداوند روزي همگان را ضمانت كرده است.

پس براساس آنچه كه گفته شد، مي‌توان گفت ديدگاه اسلام هم به كيفيت و هم به كميت آن توجه نموده است. در يك جامعه اسلامي اين دو بايد به توازني برسند كه شايسته يك جامعه مسلمان است. بدين لحاظ ما معتقد هستيم كه دين مبين اسلام با جمعيت مطلوب موافق است. اين مطلوبيت جمعيتي هم در بعد كيفي است و هم در بعد كمي.