بررسی محتوایی روزنامه های دوشنبه؛
اجرای پیش از موعد برجام فاجعه است / هتاکی به آیت الله به بهانه گفتگو با هاشمی!
روزنامه های دوشنبه 6مهر 1394 به موضوعاتی همچون تذکر رهبر انقلاب به حکام سعودی، اجرای پیش از موعد برجام، سخنان دبیر شورای امنیت ملی و سخنان رئیس جمهور در گفتگو با cnn پرداخته است.
به گزارش گلستان24، روزنامه های دوشنبه 6مهر 1394 به موضوعاتی همچون تذکر رهبر انقلاب به حکام سعودی، اجرای پیش از موعد برجام، سخنان دبیر شورای امنیت ملی و سخنان رئیس جمهور در گفتگو با cnn پرداخته است.
حکام سعودی عذرخواهی کنند
روزنامه اصولگرای وطن امروز بیانات روز گذشته رهبر انقلاب در درس خارج فقه در رابطه با فاجعه منا را در تیتر یک خود منعکس نموده است: دنیای اسلام سوالات زیادی در این باره دارد و حکام عربستان به‌جای فرافکنی، باید با عذرخواهی از امت اسلامی و خانواده‌های داغدار، مسؤولیت خود را در این حادثه سنگین بپذیرند و به لوازم آن عمل کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنه‌ای، حادثه تلخ منا و تبدیل شدن عید قربان به عزای امت اسلامی را یادآور شدند و افزودند: انسان لحظه‌ای نمی‌تواند خود را از این غم فارغ بداند و این غم در چند روز اخیر بر دل‌های ما و همه مسلمانان سنگینی می‌کند. رهبر انقلاب، فرافکنی حکام عربستان و سر باز زدن از پذیرش مسؤولیت این فاجعه را نادرست و اقدامی عقیم و بی‌اثر خواندند و گفتند: دنیای اسلام سوالات زیادی دارد و جان باختن بیش از هزار نفر در این حادثه مساله کوچکی نیست، بنابراین جهان اسلام باید برای این مساله فکری کند. ایشان همچنین تأکید کردند: این قضیه فراموش نخواهد شد و ملت‌ها به طور جدی آن را دنبال خواهند کرد و سعودی‌ها نیز باید به جای فرافکنی و متهم کردن این و آن، مسؤولیت خود را بپذیرند و از امت اسلامی و خانواده‌های داغدار عذرخواهی کنند.
حضرت آیتالله خامنه‌ای همچنین با درخواست نماینده ولی‌فقیه و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران برای دفن جان‌باختگان فاجعه منا در گلزارهای شهدا، موافقت کردند.
درخواست وزیر امور خارجه ایران برای ملاقات وزیر خارجه سعودی رد شد
وطن امروز : در روزهایی که ایران بشدت نسبت به بی‌کفایتی در وقوع فاجعه منا و همچنین رفتارهای زننده و غیرانسانی با زائران ایرانی، خشمگین است؛ شنیدن خبر نپذیرفتن درخواست جواد ظریف برای ملاقات با عادل الجبیر مانند نمکی است که بر زخم پاشیده شود. به گزارش
«وطن امروز»، روز گذشته روزنامه سعودی الحیات چاپ لندن، مدعی شد الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی درخواست جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای ملاقات با خود را رد کرد! به نوشته الحیات، عادل الجبیر «درخواست شفاهی» جواد ظریف را برای دیدار نپذیرفت. براساس گزارش این روزنامه، وزیر سعودی این درخواست ظریف را «نامقبول» دانست چراکه براساس درخواست طرف ایرانی، موضوع گفت‌وگو، حادثه منا بوده است.
نکته قابل تامل درباره رد درخواست ملاقات ظریف توسط جبیر، اعلام این خبر توسط سعودی‌ها است. یعنی آنها نه تنها درخواست وزیر امور خارجه ایران برای ملاقات و گفت‌وگو درباره حادثه‌ای که به احتمال زیاد جان قریب به 400 ایرانی را گرفته است، نپذیرفتند بلکه بلافاصله این عدم پذیرش درخواست ملاقات را رسانه‌ای کردند! این رفتار توهین‌آمیز سعودی‌ها البته در ماجرای رفتار با زوار و اکیپ ایرانی حاضر در عربستان نیز به گونه‌ای دیگر رخ داده است. براساس گزارشات دریافتی، تاکنون رفتارهای زننده‌ای با پزشکان ایرانی حاضر در عربستان صورت گرفته است و تیم پزشکی نه تنها از رفتار پلیس سعودی ناراضی است بلکه نسبت به عواقب وخیم رفتارهای سعودی‌ها در به خطر انداختن جان مصدومان حادثه نیز ابراز نگرانی کرده‌اند.
علی جنتی با اشاره به حادثه منا و اعزام هیأتی از ایران برای بررسی وضعیت زائران ایرانی در عربستان، گفت: صدور ویزا برای هیأت ایرانی جهت اعزام به عربستان همچنان با مشکل مواجه است. به نظر می‌رسد دولت سعودی تعمد دارد که مقامات جمهوری اسلامی را به کشورشان راه ندهد. به گزارش مهر، وی با بیان اینکه محمد جواد ظریف در نیویورک مساله را پیگیری می‌کند، اظهار داشت: وزیر امور خارجه در نیویورک درخواست ملاقات با وزیر خارجه عربستان داشته که این درخواست با سردی و عدم موافقت این مقام سعودی مواجه شد. جنتی با تاکید بر اینکه رفتارهای مقامات سعودی حاکی از آن است که عمدا اجازه ورود مقامات ایرانی به عربستان را نمی‌دهند، ادامه داد: با این حال ممکن است سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت و درمان تنها برای اقدامات پزشکی اجازه ورود به عربستان را داشته باشد.
دولت علیه سعودی‌ها انقلابی باشد
رفتار دولت در قبال فاجعه منا تنها مورد انتقاد دانشجویان قرار نگرفته بلکه بزرگان قوم و مراجع تقلید نیز از مواضع دولت در قبال فجایع آل‌سعود ناراضی هستند. روز گذشته آیتالله هاشمی‌شاهرودی، نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری به مواضع دولتی‌ها در قبال فاجعه منا واکنش نشان داد و خواستار آن شد تا آنها مواضعی انقلابی علیه آل‌سعود اتخاذ کنند.
وی با اشاره به اینکه این مسیر، مسیر تردد بیشتر ایرانیان و شیعیان بوده است که بدون ابلاغ قبلی و هماهنگی و به صورت ناگهانی مسدود شده، این فاجعه هولناک را غیرطبیعی و توطئه‌آمیز ارزیابی کرده و رژیم سعودی را متهم اصلی کشتار عظیم حاجیان در این فاجعه بزرگ دانست.
نایب رئیس مجلس خبرگان با اشاره به تعداد کثیر کشته‌شدگان ایرانی این فاجعه انسانی، برخورد اصولی و انقلابی مسؤولان را در همه سطوح خواستار شد و از همه سازمان‌های اسلامی و علما و دانشمندان مسلمان و دولت‌های اسلامی برای برخورد قاطع با دولت سعودی و تلاش برای تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و تحقیق و تفحص در باب این جنایت خونبار دعوت کرد.
مردم ایران نمی‌خواهند در گذشته بمانند
روزنامه اصلاح طلب آرمان با حمله به کسانی که منتقد عملکرد دولت در زمینه پیگیری ایرانیان قربانی شده در فاجعه منا بودند، به گزارشی از دیدارهای حسن روحانی در نیویورک پرداخته و نوشت:
نمایه بارز تغییر و تحولات منطقه‌ای تلاش آمریکایی‌ها برای گفت‌وگو پیرامون سوریه با ایران و در جمله جالب توجه بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد خطاب به حسن روحانی نمود دارد، آنجایی که می‌گوید: رسانه‌های همگانی به طور گسترده سفر شما را به سازمان ملل متحد پوشش می‌دهند و این نشان‌دهنده جایگاه شما در ایفای نقش سازنده در منطقه است. نکته جالب توجه نیز در این میان آن است که با وجود توجه دنیا به سفر روحانی و تبعات و تاثیرات قابل توجه آن در مسیر پیش روی کشور، در داخل برخی تندروها در اظهاراتی عجیب و غریب که بوی بهانه جویی و ایراد گیری می‌دهد با سوءاستفاده آشکار سیاسی از حادثه دلخراش منا مدعی می‌شوند که روحانی باید سفر خود به نیویورک را به واسطه این حادثه کان لم یکن کرده و به تهران باز می‌گشت!
دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان شامگاه شنبه به وقت نیویورک در جمع ایرانیان خارج از کشور حضور یافت و با توجه به حصول توافق هسته‌ای خواستار حضور هر چه فعالانه تر آنان در فضای اقتصادی کشور شد.
وی با اشاره به برنامه دولت برای عبور از اقتصاد تک محصولی و وابسته به نفت و توفیقات دولت در این زمینه این دستاوردها را مجاب‌کننده طرف غربی برای نشستن پای میز مذاکره عنوان کرد.
روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به نیاز ۱۵۰میلیارد دلاری سالانه اقتصاد ایران به سرمایه‌گذاری اشاره و فرصت پس از توافق را برای جلب سرمایه‌گذاران خارجی و ایرانیان خارج از کشور ایده‌ال عنوان کرد. رئیس‌جمهوری در پایان جلسه نیز با اشاره به اقدامات ناخوشایند و اشتباهات آمریکایی‌ها علیه ایران و مردم کشور، عذرخواهی آمریکایی‌ها در این موارد را نشانه شهامت دانست که می‌تواند پس از آن با اصلاح مسیر به کاهش خصومت بینجامد.
اروپایی‌ها بیش از همه ضربه تحریم را خوردند
دکتر حسن روحانی در دیدار «دونالد تاسک» رئیس شورای اروپا گفت: اعضای اتحادیه اروپا در دوران تحریم، بیشترین ضرر را متحمل شدند و در دوره جدید باید به گونه‌ای روابط ایران و اتحادیه اروپا را بازسازی کرده و گسترش دهیم که این گذشته جبران شود.
رئیس شورای اروپا نیز بر اجرای سریع و دقیق برجام تاکید کرده و درباره تحولات منطقه‌ای نیز گفت: اتحادیه اروپا به همکاری ایران نیاز دارد و بدون شما نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم. دونالد تاسک به مساله گسترش تروریسم در سوریه اشاره کرده و افزود: موافقم که باید اولویت مشترک در سوریه پیدا کنیم و ما آمادگی داریم که در زمینه رسیدن به یک فهم مشترک و راه حل‌های موجود در سوریه، با ایران گفت‌وگو کنیم.
پس از اجرای توافق نوبت به مسایل دیگر می‌رسد
رئیس‌جمهوری در جریان سومین سفر خود نیز مورد توجه ویژه رسانه‌های بین‌المللی است. حسن روحانی علاوه بر مصاحبه با رادیو صدای ملی آمریکا که هنوز متن آن انتشار نیافته با سی‌ان‌ان نیز گفت‌وگو داشت. در خلاصه‌ای که از این مصاحبه انتشار یافته، رئیس‌جمهوری درباره آینده روابط و تعاملات میان ایران و آمریکا، گفت: اگر تعهد جدی در اجرای توافقات هسته‌ای و لغو کامل تحریم‌ها ببینیم، شاید امکان گفت‌وگو در سایر مسائل هم فراهم شود.
رئیس دولت ایران با اشاره به سوابق ناخوشایند عملکردی آمریکا در قبال ایران و ناراحتی مردم از آن اظهار کرد: البته مردم ایران خواستار این هستند که در چارچوب روابطی درست و سازنده و مبتنی بر احترام متقابل، تنش‌ها کاهش یابد. وی فاصله بین ایران و آمریکا را زیاد دانست و تصریح کرد: مسائل بسیاری باید جبران شود و مهم این است که نگرش و رفتار عوض شود. ملت ایران نمی خواهند در گذشته بمانند اما نمی پسندند که گذشته ادامه یابد. رئیس‌جمهوری گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا در موضوع سوریه را رد کرد اما گفت که از طریق اتحادیه اروپا و سازمان ملل به طور غیرمستقیم تبادل نظر می‌کنیم و اولویت حل بحران سوریه را تقویت حکومت مرکزی و مبارزه با تروریست‌ها و جلوگیری از افزایش خشونت خواند. حجت‌الاسلام روحانی با اشاره به تحولات یمن، عملکرد عربستان را تقبیح کرده و خاطرنشان کرد که سعودی‌ها همه فکر و ذکر خود را به کشتار در یمن معطوف کرده‌اند و از حفظ امنیت داخلی خود بازمانده‌اند.
جفاست
روزنامه اصلاح طلب اعتماد در گزارشی از سخنان رئیس شورای امنیت ملی نوشت: محدودسازی حلقه همراهان انقلاب و پیگیری سیا ست متهم‌سازی جفای غیر قابل جبران است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی هم خبر دارد، هم هشدار و هم گلایه. علی شمخانی دیروز روز پرکاری داشت. از یک سو خبر از ورود به مرحله اجرایی برجام داد که در صورت عمل طرف مقابل به تعهداتش از این مرحله عبور خواهیم کرد. کمی بعد‌تر هشدار داد؛ هشدار به آنهایی که در تلاش هستند تا حلقه همراهان انقلاب را محدود و سیاست متهم‌سازی را به جای جذب حداکثری دنبال کنند. سیاستی که آن را «جفای غیر قابل جبران» به گفتمان انقلاب می‌داند. علی شمخانی اما از دو دسته گلایه دارد؛ یکی آنهایی که جاهلانه یا تعمدانه اعلام کرده بودند که با نتیجه برجام همه مشکلات حل می‌شود و یکی هم آنهایی که در خصوص بحث بازرسی‌ها از پارچین به تعبیر او «بی انصافی» کرده‌اند.
دبیرشورای عالی امنیت ملی گفت: گسترده کردن پهنه تابش آفتاب ولایت و پیگیری اجرای مطالبه رهبری در فعال‌سازی کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه اصلی‌ترین رسالت دانشجویان و دانشگاهیان است.
نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که به نظر می‌رسد در فجایع مکه دخیل بوده دغدغه آل سعود از شعار مرگ بر اسراییل در ایام حج بوده چراکه مسجد الاقصی مورد تعرض صهیونیست‌ها بوده و نیروهای امنیتی سعودی به جای امنیت فضاهای باز و بسته حج به دنبال حاشیه‌های سیاسی بوده‌اند. امیر دریابان شمخانی گفت: کمیته حقیقت یاب ایران در کنار سایر کشورهای مسلمان با حساسیت ابعاد حقوقی، سیاسی و اجتماعی فجایع حج امسال را دنبال می‌کند.
گفتگوی دو آیت الله؛ محال یا ممکن؟
روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد در گزارشی امکان دیدار آیت الله مصباح یزدی و هاشمی رفسنجانی را بررسی کرده است؛ گزارشی که طبق مشی همیشگی رسانه های اصلاح طلب از بی طرفی به دور مانده است و با جسارت و غرض ورزی تمام به آیت الله مصباح یزدی حمله کرده است:
این روزها اوضاع بر وفق مرادش است. توپ در زمین او افتاده است و همه چیز به او بستگی دارد. چشم ها به دهان او دوخته شده است تا «بله» یا «خیر»ی از آن خارج گردد و خبر بدهد که میل به آشتی، قصد صلح، عزم حصول وحدت و اتحاد، تصمیم به خاتمه دادن به عتابه‌های یکطرفه‌اش را دارد یا نه. قرار است یک روزی اگر آیت الله مصباح دوست داشته باشد به آیتالله حائری شیرازی اعلام کند که: «می خواهم با آیتالله هاشمی رفسنجانی دیداری داشته باشم».
داستان از این قرار است که آیتالله حائری شیرازی، در جریان برگزاری اجلاس خبرگان از جلسه خصوصی خود با آیتالله مصباح یزدی درباره هاشمی رفسنجانی خبر داده است و گفته است که : ما درباره آقای هاشمی خیلی باهم صحبت کردیم و بنده حرف‌هایم را زدم و آقای مصباح هم دلایلش را گفت.من، نه اعتقاد دارم که آیتالله مصباح یک سر سوزن برای نفس حرف می‌زند و نه اعتقاد دارم که این بنده خدا (هاشمی رفسنجانی) آدمی مسخ شده است که عقلش دچار زوال شده؛ اینکه می‌گویم آقای مصباح صدرصد متدیّن است، به معنای این نیست که آقای هاشمی قدرت‌طلب و دنیاپرست است. منتهی به نظرم بین اینها تفاوت فکری و اندیشه‌ای درباره مسائل مختلف وجود دارد.در این جلسه به آقای مصباح گفتم، شما که می‌گویید امام با هرکس چند دقیقه می‌نشست او را می‌شناخت، چطور همین امام، آقای هاشمی را نشناخته است. مگر همین امام نبود که از آقای هاشمی تقدیر می‌کرد و ایشان را دوست می‌داشت اما هر چه گفتم، آقای مصباح گفت، بحث من درباره گذشته نیست، درباره حال فعلی ایشان است، در گذشته خدماتی داشته و امروز اینطور شده است.
بنده به آقای مصباح گفتم، خب، شما چرا نمی‌آیید با آقای هاشمی صحبت کنید، بحث کنید و حرفتان را بزنید، بازهم آقای مصباح دلایلی آورد و در نهایت من از ایشان خواستم یک جلسه خصوصی 2 نفره با آقای هاشمی را بپذیرد اما هرچه گفتم، ایشان قبول نکرد و در نهایت مقرر شد که ایشان درباره این موضوع(جلسه با هاشمی) به من خبر دهد.»
گام های لاک پشتی در راستای استیفای منافع انقلاب
حال گوی و میدان در دستان اصلی ترین حامی محمود احمدی نژاد افتاده است. او است که باید برود و فکر هایش را بکند و سود و زیان این ملاقات را آن هم درست در آستانه انتخابات مجلس خبرگان رهبری بسنجد! احتمالا اگر آیت الله مصباح تنها اندک زمانی از افکار دلواپسانه خود دست بکشد، می تواند به راحتی استنتاج نماید که آشتی با یار امام و رهبری و دراز کردن دست دوستی به سمت وی، حتی اگر از ته دل هم نباشد سودمند تر از آن است که در تصورش بگنجد. یکی از اصلی ترین ثمره آن می تواند در میان افکار عمومی این مهم باشد که پدر معنوی جبهه پایداری در مرامش تنها ایراد خطابه های تند و تیز و یکطرفه برای سران نظام با عقیده مخالف با او همچون آیت الله هاشمی و حسن روحانی نیست بلکه آیین مذاکره و گفتگو را نیز بلد است و اگر پای صلح و منافع انقلاب به میان آید می تواند گام هایی هرچند لاک‌پشتی بردارد.گرچه چنین رویکردی بعید به نظر می آید!
در مسلک این ها، گفتگو معنا ندارد
آنچه به ظاهر رخ می نماید این است که پدر معنوی جبهه پایداری، اهل گفتگو و مذاکره نیست و همانند رئیس جمهوری که برایش حکم معجزه هزاره سوم را داشت و معتقد بود که امام زمان (عج) رایش بر احمدی نژاد بوده است، به تریبون های یکطرفه برای کوباندن مخالفینش علاقه مند است که فقط بتازاند.
گمانه زنی های فراوانی درباره دیدار آیت الله مصباح با آیت الله هاشمی وجود دارد اما همانقدر که احتمال صورت نگرفتن این دیدارقوی است شانس انجام گرفتن این ملاقات هم کم نیست چراکه تجارب گذشته نشان داده است که دلواپسان و جبهه پایداری‌ها همواره در آستانه انتخابات ها جامه ای دیگر بر تن می کنند و به صورت غیر قابل پیش بینی ظاهر می‌شوند.
اجرای برجام فاجعه آفرین است مجلس اجازه ندهد
روزنامه کیهان در گزارشی از عواقب اجرای زودهنگام و پیش از تائید برجام توسط مجلس نوشته است: در حالی که هنوز مجلس نظر و رای خود درباره توافق هسته‌ای را اعلام نکرده است، یک مقام بلندپایه دولت اعلام کرد برجام وارد فاز اجرایی شده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی یک روز پس از جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای در وین(24 تیرماه)، در پاسخ به نامه رئیس جمهور به دو نکته اساسی اشاره فرمودند؛ «متنی که فراهم آمده با دقت ملاحظه و در مسیر قانونی پیش‌بینی شده قرار گیرد» و «در صورت تصویب، مراقبت از نقض عهدهای محتمل طرف مقابل صورت گرفته و راه آن بسته شود.»
متاسفانه علی رغم گذشت بیش از دو ماه از پایان مذاکرات، دولت به بهانه‌های مختلف از ارائه لایحه برجام به مجلس خودداری کرده و هیچ نشانه‌ای از عزم دولت برای این تکلیف قانونی نیز دیده نمی‌شود.
تاکتیک دولت: راه بینداز، جا بینداز!
نکته تاسف بارتر آنکه دولت با دستپاچگی و عجله، پیش از طی مسیر قانونی اجرای برجام را نیز کلید زده است. به نظر می‌رسد دولت با اتخاذ تاکتیک « راه بینداز، جا بینداز!» سعی در دور زدن مجلس داشته و می‌خواهد نمایندگان مجلس را در عمل انجام شده قرار دهد.
در همین زمینه روحانی چندی پیش در مصاحبه‌ای اعلام کرد نظر مجلس درباره توافق هسته ای، مخالف نظر مردم نخواهد بود! حال آنکه خواسته مردم از توافق، لغو کلیه تحریم‌ها و ادامه برنامه هسته‌ای است؛ موضوعی که در برجام دیده نمی‌شود.
روز گذشته نیز علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی اجرایی شدن توافق را تایید کرده و گفت: قطعا وارد فاز اجرای برجام شده ایم!
آیا امکان شکایت از عربستان وجود دارد
روزنامه اصلاح طلب شرق در گفتگوهایی امکان پیگیری حقوقی فاجعه منا را بررسی کرده و نوشت: نزدیک به ١٧٠ ایرانی در جریان فاجعه منا کشته شده‌اند و صدها نفر هم مفقود و مجروح هستند. در این شرایط هنوز بستر حقوقی پیگیری این موضوع در فضای بین‌المللی، نامکشوف است و استادان حقوق بین‌الملل می‌توانند آن را مشخص‌تر کنند. برخی معتقدند می‌توان در دادگاه‌های بین‌اللملی علیه عربستان شکایت کرد و برخی دیگر اظهار نظر حقوقی را نیازمند روشن‌شدن ابعاد حادثه می‌دانند. صابر نیاورانی، استاد حقوق بین‌الملل، با تأکید بر این نکته که عربستان مکلف به تأمین امنیت زائران بوده، معتقد است «تعقیب قضایی متخلفین و جبران خسارات وارده به قربانیان حادثه وظیفه دولت ریاض است».
او ادامه داد: «دولت عربستان بدون تردید مکلف به تضمین امنیت جانی این مسافران بوده است، بر همین اساس دولت عربستان مکلف به دو تعهد بین‌المللی است: ۱. تعقیب قضائی متخلفین در صورت وجود جرم ۲. جبران خسارات وارده به قربانیان حادثه و حتی خسارات وارده به بستگان این قربانیان (بسته به نظام حقوقی، این جبران خسارات می‌تواند متفاوت باشد به این شکل که مثلا علاوه بر جبران خسارات مادی، خسارات معنوی ناشی از آلام وارده به خانواده و بستگان قربانیان نیز جبران شود که در نظام‌های حقوق پیشرفته مثل نظام حقوقی ایالات متحده پیش‌بینی شده است)». او معتقد است که عربستان درصورتی‌که به دو تعهد بالا عمل نکند، مسئولیت بین‌المللی خواهد داشت. «درصورتی‌که در تعقیب مجرمینی که مسئول این حادثه دلخراش بوده‌اند، کوتاهی کند یا نخواهد رسیدگی کند یا نتواند اقدام به تعقیب حقوقی و قضائی کند؛ یا عدم جبران خسارات. هر خسارتی در حقوق بین‌الملل اعم از حقیقی یا حقوقی درصورتی‌که جبران خسارت درمورد او صورت بگیرد، دولت مرتکب تخلف بین‌المللی شده است».
نیازمند داده‌های حقوقی هستیم
در همین زمینه یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل نیز در گفت‌وگویی با «شرق» اظهارنظر حقوقی در این مورد را منوط به داشتن «داده‌های حقوقی» می‌داند.
او توضیح داد: «دو بحث در حوزه حقوقی مطرح است که باید بررسی شود؛ یکی مسئولیت بین‌المللی دولت عربستان است و دیگری هم مسئولیت مدنی است؛ یعنی وقتی یک کار خلاف مقررات بین‌المللی صورت بگیرد، می‌شود برای جبران خسارت و پرداخت دیه عربستان را محکوم کرد. چون همان‌طور که خودشان هم گفتند اگر چنین حوادثی رخ دهد و دلیل حادثه مشخص نباشد، می‌شود گفت عربستان باید امنیت زائران را تأمین کند و می‌توانیم برای دیه با آنها صحبتی داشته باشیم. بحث دیگر، مسئولیت بین‌المللی است که ثابت کنیم عربستان کدام کنوانسیون و تعهدات بین‌المللی خود را در این ماجرا نقض کرده و به خاطر آن خسارتی وارد شده است که بحث‌های تکنیکی و حقوقی دارد.»
مولایی معتقد است که «فعلا این بحث‌ها را باید به دستگاه دیپلماسی بسپاریم تا آنها مدیریت کنند؛ چون کارشناس دارند و متوجه منافع ملی هستند و ظرافت‌های دیپلماسی را می‌دانند».او افزود: «برای جبران خسارت افراد هم باید به محاکم عربستان مراجعه شود و این تکنیک مربوط به حقوق‌دانان است که دولت حمایت کند تا یک گروه وکالتی از جانب آنها این کار را انجام دهند. در محاکم بین‌المللی دولت ایران می‌تواند از باب دیپلماتیک وارد شود اما در محاکم داخلی، دولت‌ها وارد این مسائل نمی‌شوند».
ارسال نظر