آیین نوروز ترکمن ها در روستای تاتارسفلی+تصاویر

به گزارش گلستان24، نوروز، رسم و آئینی کهن و از دوران پیش از تاریخ در میان مردم ایران من جمله ترکمن‌ها نیز شناخته شده بود. نوروز با طلوع خورشید در نخستین روز بهاری آغاز و به عنوان"تأزه ییل" جشن گرفته می‌شده است. جشن‌ها و اعیاد در بین ترکمن‌ها به مناسبت‌های گوناگون از ویژگیهای خاصی برخوردارند و می‌توان آنها را به چند دسته تقسیم کرد:

 1- اعیاد تاریخی مانند عید نوروز 

2- اعیاد دینی و مذهبی مانند عید قربان، عید فطر، میلاد رسول‌الله (ص) که در آن به ضیافت و مولودخوانی می‌پردازند

3-جشن"آق آش" به هنگام رسیدن به سن مبارک پیامبر اکرم(ص) یعنی شصت و سه سالگی 

4- جشن فصلی و دهقانی مانند "جشن گندم" 

5- جشن‌های خصوصی و خانوادگی مانند عروسی، تولد نوزاد، ختنه‌سورانی، بازگشت از زیارت خانه خدا

مقدمات نوروز (پیشواز)

اسفند ماه در شمار روزهای مقدماتی است که برای سال نو تدارکاتی دیده می شود، همانند خرید لباس و تهیه شیرینی و آجیل، خانه تکانی و شستن فرشها و رنگ زدن خانه و مرمت خرابیهای جزیی، درست کردن سبزه، آویختن زنگوله به گردن گوسفند که فرا رسیدن سال نو را نوید می دهد، نظافت در و دیوار و پنجره، تعویض فرشهای کهنه با نو، نخ سفید و سیاه را با هم بافته و در میانه ی آنها اسپند، نظر چشم، مونجوق (منجوق)، نمک ، داغدان (نوعی چوب که در نزد ترکمن های قدیم مقدس بوده است) قرار داده و در بالای درب ورودی آویزان می کنند. چندین تنور نان پخته و یک جفت قرص نان کوچک را با نخ سفید و سیاه به دیوار اتاق می آویزند . آب انبار و بشکه ها را پر از آب می کنند همه اینها نشانه برکت می باشد.قبل از فرا رسیدن سال نو در روزهای پنج شنبه و جمعه برای شادی روح اموات، خیرات و صدقات به همسایه ها می فرستند . زیرا معتقدند که روح مردگان به خانه های خود باز می گردند و اگر جایگاه خود و فرزندانشان را پاک و پاکیزه ببینند و بوهای خوش استشمام کنند ، شاد و خوشوقت شده و بازماندگان خود را دعا می کنند و گرنه افسرده و غمگین باز می گردند. به همین علت چند روز مانده به نوروز «عود» در خانه ها می سوزانند.

تحویل سال 

برگزاری عید نوروز و به استقبال سال نو رفتن در بین ترکمن ها، بیانگر توجه خاص آنان به این جشن است . قبل از تحویل سال ، زنان به پختن نان و شیرینی های محلی و ... از قبیل بیشمه ، بورک ، قاتلاما ، پتیر ، پسیق و «سمنو» مشغول می شوند.

آغاز تحویل سال

چراغها را روشن کرده و پنجره ها را باز می کنند تا هوای تازه بهاری داخل شود و برکت افزون تر شود و بزرگ خانواده ، قرآن را بوسیده و تلاوت می کند تا سال جدید سالی پربار و برکت و همراه با تندرستی و خوشی و موفقیت آمیز باشد، و در خاتمه تلاوت قرآن کریم و دعای خیر، بقیه اعضای خانواده دستها را به محاسن کشیده «آمین» می گویند.

در این روز تمامی اعضای خانواده غسل کرده و لباس نو می پوشند و دو رکعت نماز شکر به جای می آورند. خانواده ها در آغاز سال نو به زیارت قبور می روند و با قربانی کردن گوسفند و دادن صدقه و شکرانه از خداوند طلب حاجت می نمایند.

 ترکمن ها نوشیدن از آب اولین باران نوروزی را نکو و آنرا نشانه ی سلامتی و خوش یمنی می دانند . اگر زنی در این روز فرزندی ذکور به دنیا بیاورد نامش را «نوروز» ، «نوروز گلدی» ، «یاز گلدی» ، «یاز بردی» ، «یاز جان» و ... ، و اگر دختر بود «تازه گل» ، «گل بهار» ، «ایلکی آی» ، «گل جهان» ، «یاز گل» ، «اوغون یاز» و ... می گذاشت. 

نمونه ای از نان و شیرینی های محلی مورد استفاده ترکمن های تاتارسفلی در ایام نوروز:

نوعی نان محلی

پیشمه

بورک تنوری

پیشمه

منبع:گل رامیان