مرور تاریخ در خانه‌های گمیشان
«کیارام» غاری به قدمت هزاران سال
خانه‌های‌تاریخی گمیشان با معماری روسی و غار «کیارام» یکی از پررمز و رازترین غارهای کشور چشم انتظار مسافران نوروزی هستند تا تاریخ نهفته در دل خود را به گردشگران عرضه کنند.
نگارستان ایران‌زمین علاوه بر طبیعت بکر و جاذبه‌های گردشگری خود به دلیل جای دادن اقوام مختلف ایران‌زمین در شهرهای مختلف از جاذبه خاصی برخوردار است.
هرساله با فرارسیدن ایام عید نوروز مسافران زیادی گلستان، این ایران کوچک را مقصد گردشگری قرار می‌دهند تا از جاذبه‌های اکو توریستمی آن نهایت بهره را ببرند.
در این گزارش به جاذبه‌های گردشگری شاخص شهرستان‌های آق‌قلا، بندرگز، گالیکش و گمیشان می‌پردازیم تا گردشگرانی که تصمیم دارند پایتخت اکوتوریسم کشور را مورد بازدید قرار دهند آشنایی نسبی با این شهرها داشته باشند.
شهرستان آق‌قلا
شهرستان آق‌قلا یا آق قله شهری در ۱۸ کیلومتری شهر گرگان قرار دارد و در زمان شاه‌عباس صفوی بنا شده است. این شهرستان بر سر راه ارتباطی بندر ترکمن و گنبدکاووس قرارگرفته است. یکی از جاذبه‌های گردشگری تاریخی این شهرستان پل تاریخی آجری آق‌قلا، اثری متعلق به دوران صفویه است که بر روی «گرگان رود» بناشده. البته در عکسی که از زمان ناصرالدین‌شاه از این پل گرفته‌شده دو مناره در کنار این پل دیده می‌شود که اکنون از آن مناره‌ها اثری باقی نمانده است.
پل آق‌قلا حدود ۷۰ متر طول، عرض گذرگاه آن ۴.۳ متر و حداکثر ارتفاع آن ۱۴ متر از سطح آب بوده که یکی از نمونه‌های منحصربه‌فرد در منطقه است. قدمت و اهمیت تاریخی و فرهنگی این پل باعث شده که این اثر تاریخی در ردیف یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور قرار گیرد.
بندرگز، جنگل‌های پهن‌برگ و ساحل نقره‌ای
بندرگز، کوچک‌ترین شهرستان استان گلستان بوده که با ساحل نقره‌ای‌اش در منتهی الیه غرب استان و فاصله ۴۲ کیلومتری از گرگان قرار دارد. سواحل و کرانه‌های دریای خزر در پیوند با جلگه سرسبز و کوه‌های سر به فلک کشیده البرز از دیدنی‌ترین و جالب‌ترین مناظر بندر گز به شمار می‌رود.
وجود خلیج گرگان، شبه‌جزیره میانکاله و اسکله توریستی در شمال این شهرستان به‌عنوان یکی از بهترین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره و پناهگاه حیات‌وحش شمرده می‌شود و همچنین وجود جنگل‌های درختان پهن‌برگ در بخش جنوبی شهرستان بندرگز این شهرستان را به یکی قطب‌های مهم گردشگری در غرب استان تبدیل کرده است.
در ضلع جنوبی بندرگز و در میان جنگل‌های پهن‌برگ گردشگاه‌هایی مانند ذخیره‌گاه «شمشادهای جنگلی»، جنگل «باغو» و چشمه «قُل قُلی» در عمق جنگل «وطنا» وجود دارد که از جذابیت فراوانی برخوردار است.
حلوای گردوئی یکی از حلواهای سنتی منطقه بندرگز و روستاهای این شهرستان است. این حلوا جزو آثار ملی به ثبت رسیده و یکی از لذیذترین سوغاتی‌هایی است که مسافران و گردشگران می‌توانند با خود از این شهرستان ببرند.
گالیکش
شهرستان گالیکش منطقه‌ای زیبا در استان گلستان است که حدفاصل بین شهرهای مینودشت و کلاله و در شاهراه اصلی تهران و شمال ایران به سمت خراسان قرارگرفته است.
گالیکش از یک‌سو به جنگل‌های انبوه و از سوی دیگر به دشت هموار و حاصل خیزی با وسعت چند هزار هکتار متصل است که رودخانه بزرگ «اوغان» بخش کوچکی از این دشت را سیراب می‌کند.
.jpg)
غار وسط دل (کیارام) یکی از ناشناخته‌ترین غارهای ایران در شهرستان گالیکش و در روستایی به همین نام از مکان‌های باستانی قرار داشته و بر اساس آثار به‌دست‌آمده از حفاری، قدمت این مکان به دوره پارینه‌سنگی میانه (حدوداً صد هزار سال قبل از میلاد) می‌رسد.
این غار محل سکونت گروه‌های شکارچی بوده و درواقع غار کیارام از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر در ایران به‌حساب می‌آید.
آبشار لُوه
اولین آبشاری که توانسته خودش را در بین آبشارهای بزرگ کشور مطرح کند «لوه» است. آبشار لوه در ۲۰ کیلومتری گالیکش و در پنج کیلومتری جاده اصلی گلستان - مشهد و در کنار روستایی به همین نام و در جنگلی انبوه با درختان پهن برگ واقع شده است. این آبشار در فاصله ۱۴ کیلومتری غرب پارک ملی گلستان و در جنوب روستای لوه در شهر گالیکش قرار دارد و مجموعه آبشارهایی به همین نام نیز در اطراف آن است.
از تقاطع راه اصلی تا این آبشارها نزدیک به ۵ کیلومتر فاصله است. مجموعه آبشارهای لوه از چندین آبشار کوچک و بزرگ به‌صورت پلکانی تشکیل‌شده که هرکدام آن‌ها، حوضچه‌هایی را تشکیل داده‌اند. ارتفاع یکی از آبشارها به ۱۵ متر می‌رسد. هم‌جواری این آبشار با پارک ملی گلستان و شاهراه تهران- مشهد، در کنار طبیعت زیبا و هوای لطیف آن، ارزش جهانگردی ویژه‌ای به آن بخشیده است.
آبشار لوه در امتداد یک شیب پلکانی به‌صورت طبیعی از صخره‌ها فرومی‌ریزد و دارای پنج طبقه ست که در داخل دره‌ای به عمق ۳۵ متر و پوشیده از درختان جنگلی از قبیل ممرز، افرا توسکا واقع‌شده و در فصول بهار و تابستان، محیط زیبایی برای استراحت دوستداران طبیعت فراهم می‌کند.
در شرق شهرستان گالیکش منطقه حفاظت‌شده پارک ملی گلستان وجود دارد که قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت‌شده در کشور ایران و پناهگاه کم‌نظیر برای حیاط وحش است که نیمی از گونه‌های پستانداران ایران در حدود ۹۰۰ کیلومتر مساحت جای‌داده است.
گمیش تپه
شهرستان گمیشان در منتهی الیه شمال غربی گلستان، در انتهای دیوار تاریخی گرگان به مرکزیت گمیش تپه و در کنار تالاب بین‌المللی گمیشان واقع‌شده است.
گمیشان بعد از گرگان دومین شهر در استان گلستان بوده که دارای بافت تاریخی است. ابنیه زیبا در بافت تاریخی گمیشان ادامه سنت معماری و ساخت ابنیه دوران قاجار است. در گمیشان بیش از ۱۰۰ ساختمان قدیمی وجود دارد کهدارای معماری منحصربه‌فردی است که در هیچ جای ایران وجود ندارد، به‌طور مثال در برخی از ساختمان‌هایی که اغلب چندین طبقه هستند حتی یک میخ هم به کار نرفته و با خراطی مخصوص و درز گزاری های خاصی بناهای جالبی را به وجود آورده است.
استفاده از چوب به‌عنوان عنصر اصلی ساخت‌وساز در ابنیه تاریخی شهر گمیشان شیوه خاصی از معماری است که منحصر و چشمگیر بوده است. فرم شیروانی خانه‌ها، سکو سازی و تزئینات روی چوب‌های استفاده‌شده و قاب‌های پیرامون درگاه‌ها از ویژگی‌های برجسته معماری این منطقه به شمار می‌رود. اکثر این خانه‌ها در دوطبقه و به سبک روسی ساخته‌شده است.
موزه مردم‌شناسی گمیش تپه در ساختمانی تاریخی معروف به خانه «گوگلانی» در میانه بافت سنتی و زیبای شهر گمیشان نگاه هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
موزه گمیش تپه به معرفی قومیت ترکمن، صنایعی همچون قالی‌بافی، نمدمالی، گلیم‌بافی، سوزن‌دوزی، ساخت زیورآلات سنتی و حصیربافی می‌پردازد. همچنین بخش دیگر موزه کارگاه آموزشی است که باهدف حفظ و احیای صنایع‌دستی مردم ترکمن فعال است.
تالاب گمیشان
شاید تمام سواحل خزر دیدنی باشد اما تالاب بین‌المللی گمیشان چیز دیگری است. تالاب گمیشان با ۲۰ هزار هکتار وسعت در شرق گمیشان واقع‌شده و علاوه بر تأثیر مثبت بر آب‌وهوای این منطقه زیست‌گاه بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی است.
با توجه به ویژگی‌های از قبیل میزان شوری و اتصال به دریا اکوسیستم‌های آبی تالاب گمیشان و نیز خلیج گرگان را می‌توان جدا از دیگر اکوسیستم‌های آبی استان گلستان طبقه‌بندی کرد.
منبع : مهر
ارسال نظر