بر باد رفتن منابع طبیعی با آتش زدن بقایای گیاهی/ کاه و کلش را آتش نزنید

به گزارش گلستان24؛ سوزاندن بقایای گیاهی به خصوص کاه و کلش بیشتر در شمال کشور انجام می‌شود که کشاورزان انگیزه‌ها و اهداف مختلفی برای انجام این کار دارند.

از جمله باور‌های اشتباهی که در بین این کشاورزان برای آماده سازی زمین برای کشت دوم وجود دارد سوزاندن بقایای گیاهان  است.کشاورزان برای از بین بردن بذر علف‌های هرز باقیمانده در مزارع، از بین بردن آفات گیاهی و بیماری ها، جلوگیری از ایجاد محیط مناسب تکثیر این آفات و بیماری ها، ایجاد سهولت بیشتر در عملیات کاشت و داشت، جلوگیری از نشت آب باران به دلیل مانع شدن کاه و کلش از حرکت آب در مزرعه و جلوگیری از کمبود ازت و کلروز و زردی در برگ‌ها در کشت بعدی از روش اشتباه سوزاندن کاه کلش استفاده می کنند.

 

 

این باور‌های غلط، زیان بسیاری را به محیط زیست و منابع طبیعی وارد می‌کنند که شاید هیچگاه جبران نشوند.

از جمله آسیب‌هایی که به آتش کشیدن بقایای گیاهی ایجاد می‌کند نابودی موجودات مفید خاک، تغییر شرایط فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک، افزایش مصرف کود‌های شیمیایی و کاهش راندمان آن، ایجاد آبشویی و فرسایش خاک در بلند مدت، کاهش رطوبت خاک و افزایش مصرف آب در طول دوره رشد، کاهش قدرت حاصلخیزی خاک، اختلال در رفت و آمد جاده‌ها و بروز تصادفات، از بین رفتن بخشی از سرمایه کشاورز، آلودگی محیط زیست و ایجاد بیمار یهای تنفسی بخصوص برای کودکان و سالمندان است.

 

 

آتش نزدن بقایای گیاهی فواید بسیاری دارد که از جمله آن ها می توان به افزایش مواد آلی خاک و در نتیجه حاصلخیزی خاک، افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش های محیطی و آفات و بیماری ها، استفاده و  غنی سازی با کود اوره برای مصرف دام ها، کاهش نیاز به علوفه سایر استان ها، بسته بندی و فروش بعنوان منبع درآمد، تولید کمپوست و ورمی کمپوست، استفاده در کارگاه های تولید قارچ خوراکی، استفاده در کارخانجات صنایع چوب و ظروف یکبار مصرف گیاهی، فرآوری و تبدیل آن به بیش از ۲۰نوع محصول مختلف اشاره کرد.

 

استان ما گلستان نیز از جمله مناطقی است که بسیاری از کشاورزان پس از برداشت محصول بقایای آن را به آتش می‌کشند.

از این رو سری زدیم به مزارع و در این خصوص با کشاورزان گفتگویی کردیم که کشاورزی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛ گفت: در سال‌های گذشته بعضی کشاورزان با آتش زدن زمین‌های خود قبل از برداشت محصول سایر کشاوران باعث ایجاد خسارت جدی به آن‌ها شدند.

 

برای بررسی دقیق این موضوع و نتیجه تاثیر این عمل به سراغ محقق کشاورزی رفتیم.

 

دکتر اسدی محقق کشاورزی در گفتگو با خبرنگار ما؛ گفت: زمانی که کشاورزی باقی مانده محصول خود را آتش می‌زند در حقیقت خاک را به آتش می‌کشد.

 

 

وی افزود: در خاک میلیون‌ها موجودات ذره بینی وجود دارد که به چشم دیده نمی‌شوند، این موجودات در فرایند حاصلخیز کردن خاک نقش بسیار مهمی دارند.

کر مسئول نظارت و پایش محیط زیست گلستان نیز در این خصوص در گفتگو با خبرنگار ما؛گفت: در کشور ما و به خصوص مناطق شمالی با فقر مواد آلی مواجه هستیم.

 

 

وی افزود: بسیاری از کشاورزان بعد از برداشت محصولات کشاورزی با هدف تسهیل و آسان سازی برای مرحله بعدی کشت شروع به آتش زدن مزارع می‌کنند که این کار باعث نابودی کامل مواد آلی خاک که مهم‌ترین اثر را در پایداری و حاصلخیزی خاک دارد می‌شود.

کر اضافه کرد: همچنین استفاده بیش از حد از سموم و کود‌های شیمیایی و کشت نامناسب باعث نابودی بیشتر این مواد آلی می‌شود.

گفتگویی داشتیم با کشاورزی که پس برداشت، بقایای گیاهی را به آتش می‌کشید.

وی گفت: من هر سال این کار را برای از بین بردن تفاله محصول و کرم‌های خاک انجام می‌دهم و تعداد کسانی که این کار می‌کنند کم نیست.

کشاورز دیگری، اما با این نظر مخالف بود و می‌گفت: بقایای گیاهی خود یک کود طبیعی برای مزارع هستند از این رو ما باقی محصول گندم و یا کازا را بسته بندی می‌کنیم و در اختیار دامداران قرار می‌دهیم.

 

 

دکتر اسدی محقق کشاورزی گفت: زمانی که زمین را آتش می‌زنیم دما خاک به ۴۰۰ درجه می‌رسد، این در حالیست که آب در ۱۰۰ درجه به جوش می‌آید و این یعنی هیچگونه رطوبتی برای این خاک باقی نمی‌ماند.

وی افزود: در این صورت کشاورزانی که میخواهند کشت دوم را انجام دهند میزان مصرف آبشان بسیار بالا می‌رود چرا که خاک خشک شده و باید آب تخت بیشتری کنند تا کسری رطوبت جبران شود.

 

 

اسدی اضافه کرد: این عمل باعث آلودگی محیط زیست می‌شود و از آتش گرفتن یک تن کاه حدود هزار و ۴۶۰ کیلوگرم گاز دی اکسید کربن به فضا متصاعد می‌شود که یکی از گاز‌های گلخانه‌ای بوده و موجب گرمایش زمین می‌شود.

وی در ادامه گفت: این دود فقط در آن زمین نمی‌ماند و باد آن را به روستا‌های مجاور می‌برد و ممکن است اراضی مجاور نیز آتش بگیرد.

عباسی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان با اشاره به کمبود آب به عنوان یکی از اصلی‌ترین مشکلات مطرح در سطح کشور گفت: زمانی که بقایا گیاهی به کمپوست و هوموس تبدیل می‌شوند می‌توانند تا ۱۷ برابر حجم خود آب و مواد غذایی ذخیره کنند و به مرور زمان در اختیار گیاه قرار دهند.

 

 

وی افزود: کاه و کلش حکم عایق را بازی می‌کند و نمی‌گذارد تابش آفتاب مستقیم به خاک بخورد و این رطوبت تبخیر شود.

 

عباسی اضافه کرد: وقتی آفتاب بر روی کاه و کلش می‌تابد باعث سایه افکنی روی خاک می‌شود و میکرو ارگانیسم‌ها که روی خاک هستند می‌توانند ادامه حیات دهند و مواد غذایی را به گیاه برسانند.

وی در ادامه گفت: با وجود این بقایا گیاهی می‌توانیم آب را در داخل سفره‌های زیر زمینی ذخیره و یا اینکه گیاهان را در مقابل تنش‌های آبی مقاوم کنیم.

 

 

عباسی افزود: منظور از مقاوم سازی گیاهان این است که اگر قرار باشد هر ۱۰ روز محصولمان را آبیاری کنیم با وجود این بقایا گیاهی تا ۲۰ روز هم گیاه می‌تواند ادامه حیات دهد و صدمه نبیند.

اسدی محقق کشاورزی گفت: وجود کاه و کلش باعث می‌شود در زمانی که بارندگی اتفاق می‌افتد آب در خاک نفوذ کند و اجازه نمی‌دهد در سطح خاک روان شود.

 

 

وی افزود: بر اساس تحقیق‌های ما این بقایا تا حدود ۴۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می‌کنند و برای محصولی مثل سویا که محصول دوم بوده، ۴۰ درصد عدد بسیار بزرگی است.

کشاورزی از نتیجه به آتش نکشیدن کاه و کلش گفت: در گذشته که زمین خود را آتش می‌زدیم در یک هکتار ۲ تن محصول برداشت می‌کردیم و حالا که آتش نمی‌زنیم برداشت ما به ۴ تن رسیده است.

 

عباسی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار ما؛گفت: یکی از روش‌های خیلی ساده استفاده از دیسک برای خورد کردن کاه و کلش به صورت عمود در ساعتی از روز که کاه خشک است بوده که کشاورزان می‌توانند بعد از این عمل زمین خود را آبیاری کنند.

 

 

وی افزود: روش دیگر استفاده از پشته‌های ثابت بوده که تقریبا جدید است و به کشاورزان توصیه می‌کنیم با مراجعه به مراکز خدمات از این روش بهره‌مند شوند.

عباسی اضافه کرد: در این روش زمین را برای یک سال با پشته‌های ثابت آماده کرده و هر سال روی این پشته‌ها کشت انجام می‌دهیم و با مدیریت بقایای گیاهی از سوزاندن آن‌ها جلوگیری می‌کنیم.

وی در ادامه گفت: همچنین می‌توان با استفاده از کمباین‌های مجهز به کاه خورد کن، بقایای گیاهی را خورد و با پخش آن در سطح زمین از آتش زدن خودداری کنند.

 

 

 

اسدی محقق کشاورزی در ادامه به خبرنگار ما؛ گفت:در استان ما به اندازه کافی ماشین و دستگاه‌های مورد نیاز وجود دارد و ما می‌توانیم کاه باقی مانده را برای دامداران جمع آوری و کلش را نگه داریم و کشاورز می‌تواند به راحتی بر روی این بقایا کشت کند.

یکی از کشاوزان که این عمل را انجام می‌داد گفت: نمی‌دانستم آتش زدن کاه و کلش جرم محسوب می‌شود.

در این خصوص گفتگویی داشتیم با رییس کل دادگستری گلستان که هاشمیان رییس کل دادگستری گلستان در گفتگو با خبرنگار ما؛ گفت:با توجه به اطلاع رسانی ما در بخش‌های مختلف مانند روزنامه‌ها و رسانه‌ها و همچنین به دهیار‌ها و شورا‌ها در تمام استان گفتن اینکه اطلاع ندارم قابل قبول نیست و اگر از این به بعد این اتفاق بیفتد دستگاه قضایی موظف است با این افراد به صورت جدی برخورد کند.

 

 

با افزایش آگاهی خود در هر جایگاهی که هستیم می‌توانیم قدم بزرگی برای حفظ محیط زیست برداریم.