انتقاداتي در باب تبليغات صدا و سيما

همان کالاهایی که از شبکه‌های مخالف نظام تبلیغ می‌شدند، حال به صداوسیمای خودمان آمده‌اند؛ تبلیغات صداوسیما دست‌کمی از شرکت‌های هرمی ندارد؛ هر چه برنج و روغن و چای بیشتری بگیرید، شانس برنده شدنتان برای دریافت یک خودروی لوکس بیشتر است!
این جملات بخشی از گفت‌وگوی یک استاد ارتباطات با خبرنگار بخش رسانه ایسناست که با موضوع «نقد و آسیب‌شناسی عملکرد صداوسیما در حوزه تبلیغات بازرگانی» عنوان می‌شود.
شیوه تبلیغ کالاها در تلویزیون و همچنین حجم بالای آگهی‌های بازرگانی که این روزها در حد ساخت یک برنامه تلویزیونی برای تبلیغ یک شرکت یا سازمان (رپورتاژ آگهی) هم پیش رفته، انتقادات صریحی را از سوی مخاطبان،کارشناسان و ناظران رسانه متوجه تلوزیون کرده است. اخیراً از سوی شورای نظارت بر سازمان صداوسیما هم برای تبلیغات بیش‌ازحد و همچنین ترغیب مخاطبان به استفاده از محصولات برند خارجی و مال‌اندوزی نامتعارف از طریق اهدای جوایز در قرعه‌کشی‌ها تذکر داده‌شده و این رویه را نیازمند اصلاح سریع دانسته‌اند.
این مسئله انگیزه‌ای شد تا خبرنگار بخش رسانه ایسنا در گفت‌وگویی با علی گران‌مایه پور، استاد ارتباطات درباره شیوه تبلیغ کالاها در تلویزیون گفت‌وگویی را انجام دهد.
این استاد ارتباطات در خصوص عملکرد صداوسیما در حوزه آگاهی‌های بازرگانی معتقد است: صداوسیما پس از حوادث سال 88 و همچنین آغاز تحریم‌های اقتصادی، دچار افت شدید آگهی‌های تلویزیونی شده است.

تبلیغ «کرم حلزون» سنگین‌ترین گاف صداوسیما بود!
وی می‌گوید: صداوسیما در طول پنج سال گذشته بنا به دلایل مختلفی با افت عجیب آگهی‌های تلویزیونی روبرو شده است و شاید یکی از گاف‌های سنگین صداوسیما تبلیغ «کرم حلزون» بوده است که اصلاً مشخص نبود چه کسی به این کرم که اصلاً خاصیتی هم نداشت مجوز تبلیغ داد؛ تا قبل از آگهی‌های تلویزیونی خودمان، نسبت به آگهی‌های شبکه‌های ماهواره‌ای انتقادهای زیادی داشتیم ولی الآن برایمان عجیب است که به‌عنوان اصحاب رسانه چطور این نوع آگهی‌هایی که از شبکه‌های ماهواره‌ای شاهد آن‌ها بودیم به تلویزیون خودمان راه پیداکرده است؛ به‌عنوان‌مثال قابلمه و لوازم ورزشی عجیب‌وغریب ماهواره، ناگهان سر از صداوسیمای خودمان درآورده است!
گرانمایه‌پور تصریح کرد: همان کالاهایی که در شبکه‌های ماهواره‌ای مخالف نظام، تبلیغ می‌شدند و منابع مالی این شبکه‌ها را تأمین می‌کردند، حال ناگهان سر از صداوسیما درآورده‌اند و این جای سؤال دارد که چطور صداوسیما تبلیغات حامیان مالی شبکه‌های ماهواره‌ای که علیه نظام برنامه پخش می‌کنند را پخش می‌کند؛ این موضوعی است که مسئولان صداوسیما باید پاسخ بدهند.

آیا هر کالایی که مجوز ابتدایی داشته باشد، قابل پخش است؟
وی همچنین درباره دلایل افت آگهی‌های بازرگانی در تلویزیون بیان کرد: نبود ممیزی، ضعیف بودن ممیزی و یا برداشتن ممیزی ازجمله دلایلی است که می‌تواند باعث این اتفاق باشد و از این سه حالت خارج نیست. جای سؤال است که آیا هر کالایی که بتواند مجوزهای ابتدایی وزارت بهداشت و سازمان‌های مختلف را کسب کند، قابل پخش است؟ آیا ما اجازه داریم با شکل و رنگ‌های مختلف انواع محصولات مثل برنج، روغن و چای، مردم را تهییج کنیم؟ آیا اگر رسانه خصوصی مثل رادیو و تلویزیون خصوصی داشتیم، خود صداوسیما از این نوع شبکه‌ها که اخلاقیات اجتماع و روحیات و خلقیات مردم را تحت تأثیر قرار داده‌اند، شکایت نمی‌کرد؟

کارهای صداوسیما گاهی دست‌کمی از شرکت‌های هرمی ندارد
این استاد ارتباطات درعین‌حال گفت: درهرصورت صداوسیما در حوزه تبلیغاتش گاهی کارهایی انجام می‌دهد که دست‌کمی از شرکت‌های هرمی ندارد. شرکت‌های هرمی اعتقادشان بر این است که هرچه تعداد اعضای بیشتری را جذب خود کنند، می‌توانند درآمدهای بیشتری داشته باشند؛ حال صداوسیما هم در امر تبلیغات به مردم می‌گوید هرچه برنج و روغن و چای بیشتری بخرید، احتمال اینکه برنده یک خودروی لوکس شوید خیلی زیاد است! بنابراین توصیه من به صداوسیما این است که رسانه ملی و رسانه‌ای که مفاهیم و ارزش‌های اسلامی را تبلیغ می‌کند، چرا خودش در بخش آگهی‌های بازرگانی به این موضوع پایبند نیست؟
او ادامه داد: به نظر می‌رسد صداوسیما باید برای سال‌های آتی استراتژی‌های بازاریابی و تبلیغات رسانه‌ای‌اش را تغییر دهد؛ چراکه سبک و سطح تبلیغات صداوسیما نزول پیداکرده است و جای سؤال است که چرا تولیدکنندگان یا برندهای معروف، دیگر تمایلی به دادن آگهی ندارند که این بحث دیگری است.

صداوسیما پخش آگهی‌هایش را تغییر بدهد
وی سپس بیان کرد: صداوسیما با شیوه‌ای که پیش‌رو دارد، بعد از گاف بزرگی که در خصوص «کرم حلزون» داد، فکر می‌کنم باید به‌زودی استراتژی‌های بازاریابی و پخش آگهی‌هایش را تغییر دهد؛ چراکه فکر می‌کنم صداوسیما یکسری ارزش‌هایی را تبلیغ می‌کند که مخصوص جامعه ایرانی اسلامی است اما در حوزه آگهی‌ها، تلویزیون به‌هیچ‌عنوان به این مسائل توجه نمی‌کند.
گرانمایه‌پور در پایان گفت‌وگو با ایسنا به سازمان صداوسیما پیشنهاد داد که بهتر است صداوسیما این مسئله را برای افکار عمومی تبیین کند که گاهی اوقات به دلیل کسب درآمد مجبور می‌شود بعضی روابط را نادیده بگیرد.