افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی، تنها با تجویز نسخه میسر نمیشود
کاهش ریزشهای جوی طی سال‌های اخیر کشور را با بحران آب مواجه کرده است در این میان استانهای شمالی همچون گلستان نیز از این وضعیت مستثنی نبوده و حتی در سالهایی نیز شاهد خشکسالیهای شدید در این استان شمالی بودهایم.
به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از فارس از گرگان، بنابر گفته کارشناسان، با توسعه روشهای نوین آبیاری در بخش کشاورزی میتوان تا حدود زیادی راندمان مصرف در این بخش را افزایش داد این در حالی است که کشاورزان معتقدند هزینههای سرسام‌آور کشاورزی در سال‌های گذشته و از سویی هزینه اولیه نسبتأ بالا برای این نوع روشهای آبیاری موجب شده تا آنها برخلاف میل باطنی خود تمایلی چندانی برای استفاده از این روشها نداشته باشند.
در حالی که همچنان از کشاورزی به عنوان پرمصرفترین بخش در مصرف آب نام برده می‌شود هنوز اقتصاد گلستان حول کشاورزی میچرخد و معیشت تعداد قابل توجهی از افراد به کشاورزی وابسته است و اگر برنامههای جدی در خصوص افزایش راندمان آبیاری کشاورزی انجام نشود بدون تردید کشاورزی و اشتغال تعداد زیادی از افراد با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
از سویی افزایش روزافزون جمعیت، تقاضا برای تولیدات کشاورزی را افزایش داده است بنابراین در این شرایط نمیتوان از کشاورز درخواست کرد تنها برای صرفه‌جویی در مصرف آب از تولید دست بکشد اما به گفته کارشناسان با توسعه روشهای نوین آبیاری میتوان هم محصول تولید کرد و هم راندمان مصرف آب را افزایش داد.
با این وجود هنوز کشاورزانی در استان وجود دارند که معتقدند هزینه اجرا شدن روشهای نوین آبیاری برای آنها بالاست البته در کنار توصیه به کشاورزان در خصوص استفاده از روشهای نوین آبیاری باید نخست فرهنگ‌سازی و حمایتهای لازم در این رابطه انجام شود چرا که تا کشاورز و به طور کلی جامعه در خصوص بحران آب و عواقب آن توجیه نشود نمیتوان کار مثمر فایدهای انجام داد.
*هزینههای بالا، استقبال کشاورزان از روشهای نوین آبیاری را کاهش داد
یک کشاورز گلستانی در خصوص مصرف آب در بخش کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: کشاورزان هم قبول دارند که کشت برخی محصولات نظیر شالی به آب زیادی نیاز دارد اما در حال حاضر تنها کشت مقرون به صرفه برای کشاورزان شالی است چرا که بیشتر محصولات ما بعد از ماه‌ها زحمت و صرف هزینه با مشکل فروش و عدم خرید با قیمت مناسب مواجه می‌شود.
علی حاجیلر تصریح کرد: کشت شالی به روش خشکه کاری نسبت به روش سنتی آب کمتری مصرف میکند اما زمان کشت آن طولانی است و کشاورز زمان کشت را از دست خواهد داد.
وی بیان کرد: هزینه اولیه برای اجرا کردن روشهای نوین آبیاری در مزارع برای کشاورز بالاست متأسفانه در یکی دو سال گذشته هزینههای بخش کشاورزی به شدت افزایش یافته و درآمدها متقارن با هزینه‌ها افزایش پیدا نکرده است از این رو کارهایی همچون اجرا کردن روشهای نوین آبیاری در اولویت کشاورزان قرار نمیگیرد کما اینکه اکثر کشاورزان را خرده‌مالکانی تشکیل میدهند که به گفته آنها چنین روشهایی برایشان صرفه اقتصادی ندارد، اگر مسوولان حمایتها تسهیلات بیشتری در اختیار کشاورزان قرار دهند بدون تردید آنها از این روشها استقبال خواهند کرد.
*کشاورزی، بزرگترین مصرف‌کننده آب در گلستان/ از 9 میلیارد مترمکعب بارندگی سالانه در گلستان تنها 1/2 میلیارد به آب زیرزمینی تبدیل می‌شود
مدیر عامل شرکت آب و منطقه‌ای گلستان در خصوص شرایط توزیع آب در بخشهای مختلف استان اظهار کرد: از مجموع آب مصرفی استان که حدود ۲ میلیارد متر مکعب است حدود ۱۰ درصد در بخش شرب و بهداشت، سه درصد در بخش صنعت و خدمات، دو درصد بخش محیط زیست و ۸۵ درصد در بخش کشاورزی و پرورش آبزیان استفاده می‌شود.
محسن حسینی با بیان اینکه در بخش کشاورزی باید تعادل ایجاد شود، تصریح کرد: لازم است راندمان آب در بخش کشاورزی افزایش یابد در واقع همان محصول با آب کمتری تولید شود متأسفانه برخی افراد گمان میکنند منابع آب زیرزمینی نامحدود است در حالی که از ۹ میلیارد مترمکعب بارندگی سالانه در گلستان حدود ۱/۲ میلیارد مترمکعب تبدیل به آب زیرزمینی و بقیه در مراحل اولیه تبخیر می‌شود بنابراین باید با آگاهی از میزان قابل استحصال، مصرف کنیم.
وی با اشاره به وضعیت چاه‌های غیرمجاز گفت: در کشور حدود ۳۲۰ هزار حلقه چاه غیر مجاز وجود دارد که چهار درصد آن در گلستان است صاحبان چاه‌های مجاز براساس پروانه خود اقدام به مصرف و برنامه‌ریزی اقتصادی میکنند حال اگر فردی به صورت غیرمجاز در جوار فردی که پروانه حفر چاه دارد نسبت حفر چاه اقدام کند آبخوان‌ها در معرض خطر قرار خواهد گرفت نشت زمین اتفاق میافتد و صدها مشکل دیگر پیش خواهد آمد.
*رویکرد دستگاه‌های اجرایی در خصوص صرفه‌جویی آب مبتنی بر فرهنگ‌سازی نبوده است
مدیرعامل شرکت آب و منطقه‌ای گلستان ادامه داد: در بحث تعادل‌بخشی گروه‌های گشت و بازرسی از حفر چاه‌های غیرمجاز جلوگیری میکنند و اگر چاه غیرمجازی حفر شده باشد با استفاده از مراحل قضایی اقدام به مسدود کردن چاه میکنند.
حسینی، نصب کنتور و فرهنگ‌سازی را از دیگر اقدامات شرکت آب منطقه‌ای در خصوص ایجاد تعادل‌بخشی عنوان کرد و افزود: شاید رویکرد دستگاه‌های اجرایی مبتنی بر فرهنگ‌سازی نبوده است و تا زمانی که بحث فرهنگ‌سازی نهادینه نشود هیچ کاری به سامان نخواهد رسید.
به گفته وی رعایت الگوی کشت، افزایش راندمان انتقال و توزیع آب، شیوه‌های نوین آبیاری، زمان آبیاری میتواند تا حدود زیادی در صرفه‌جویی مصرف آب در بخش کشاورزی مفید باشد.
بدون تردید در کنار فرهنگ‌سازی باید اقدامات لازم در خصوص استفاده و تشویق کشاورزان از روشهای نوین آبیاری انجام شود تا زمانی که بزرگترین دغدغه کشاورز ما فروش محصول بعد از چند ماه زحمت و تقبل هزینههای گزاف باشد مجالی برای فکر کردن کشاورز به افزایش راندمان آبیاری و چالشهایی که در بحران آب مواجه خواهد شد باقی نخواهد ماند و این در حالی است که در زمان خشکسالی بیشترین ضرر عاید کشاورز خواهد شد چرا که کشاورزی بدون آب امکان‌پذیر نیست.
ارسال نظر