چشم امید مرزنشینان گلستان به دولت مردمی برای رفع محرومیت‌ها

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از ایرنا، استان گلستان ۳۴۸ کیلومتر مرز خاکی و ۹۰ کیلومتر مرز آبی مشترک با کشور ترکمنستان دارد که تمامی مرز خشکی استان در نواحی شرقی و ۲ شهرستان گنبدکاووس و مراوه‌تپه واقع است که روی هم حدود ۴۵۰ هزار نفر معادل تقریبی ۲۵ درصد جمعیت این استان شمالی را تشکیل می‌دهند.

شهرستان‌های گنبدکاووس و مراوه‌تپه، یکی با پنج هزار و ۷۰ و دومی با سه هزار و ۶۰ کیلومتر مربع وسعت و در مجموع حدود ۴۰ درصد وسعت ۲ هزار و ۴۳۸ کیلومتر مربعی گلستان را تشکیل می‌دهند و از این جهت ۲ شهرستان بزرگ استان به شمار می‌روند.

از مجموع جمعیت ۳۷۵ هزار نفری گنبدکاووس که بزرگترین شهرستان گلستان از حیث وسعت و دومین شهرستان استان از حیث جمعیت است، ۲۷ هزار نفر آن در حدود ۳۰ روستای بخش مرزی داشلی برون آن که به تنهایی سه هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع وسعت و ۱۴۵ کیلومتر مرز خاکی مشترک با ترکمنستان دارد، سکونت دارند و از جمعیت ۶۷ هزار نفری مراوه‌تپه نیز افزون بر ۳۰ هزار نفر در حدود ۶۰ روستای بخش مرکزی و مرزی آن که افزون بر ۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان دارد، زندگی می‌کنند.

شغل اهالی مرزنشین گنبدکاووس و مراوه‌تپه که ترکمن‌ها ساکنان اصلی آن هستند، دامداری و کشاورزی است، آنها روی هم حدود ۱۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی و ۴۵۰ هزار راس دام سبک دارند که از ۵۵۰ هزار هکتار مراتع طبیعی و خدادادی موجود در این ۲ شهرستان تعلیف می‌کنند.

خونگرمی و میهمان نوازی مردمان ترکمن این دیار که زبانزد عام و خاص است و نیز وسعت بالای مراتع آنها سبب شده تا آنها سخاوتمندانه پنج ماه از سال را میزبان ۲ هزار و ۲۳۴ خانوار از عشایر کُرد استان‌های خراسان رضوی، شمالی و سمنان با ۴۰۰ هزار راس دام سبک برای قشلاق گذرانی باشند.

اقلیم خشک و بیابانی بخش مرزی داشلی برون گنبدکاووس با بارش سالانه کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر در مقابل اقلیم چندگانه (خشک، معتدل و کوهستانی) مراوه‌تپه با بارش سالانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر اگرچه هر کدام مزایا و معایبی برای اهالی مرزنشین این ۲ شهرستان مرزی دارند اما آنها در بیشتر سال‌ها یا از خشکسالی و کم بارشی رنج می‌برند مانند مرزنشینان گنبدی و یا حوادث و بلایای طبیعی مانند سیلاب، زلزله و رانش زمین سوهان روحشان می‌شود مانند مرزنشنیان مراوه‌تپه.

اگرچه نظام جمهوری اسلامی و دولت‌های آن در چهار دهه گذشته با انجام اقدامات زیرساختی، عمرانی و خدماتی در بخش‌های مختلف تا حدود زیادی توانسته‌اند سیمای محرومیت را از این منطقه مرزی و اهالی وفادار به ارزش‌های اسلامی و آرمان‌های انقلاب پاک نمایند اما عمق محرومیت‌ها و عقب ماندگی‌های باقی مانده از رژیم طاغوت و برخی کم توجهی‌ مسوولان در دولت‌های گذشته به این دیار کمتر توسعه یافته سبب شده تا مردمان این خطه از ایران اسلامی این‌بار چشم امید به اقدامات دولت انقلابی آیت الله سیدابراهیم رییسی و کابینه‌اش برای رفع کمبودها ببندند.

کمبود آب آشامیدنی

یکی از اهالی روستای مرزی "کُرند" از توابع بخش داشلی برون گنبدکاووس در خصوص مشکلات روستای هفت هزار نفری خود که به شهر ارتقا یافت به خبرنگار ایرنا گفت: مهمترین مشکل این روستا و دیگر روستاهای این منطقه کمبود آب آشامیدنی است که از چشمه‌ای در ۲۵ کیلومتری روستا تامین می‌شود.

عبدالقادر شکری بابیان اینکه دبی آب این چشمه بسیار افت کرد و اهالی تابستان سختی را پشت سر گذاشتند، افزود: سال‌هاست که مسوولان آب و فاضلاب گلستان قول تامین آب مناطق مرزی گنبدکاووس را با اجرای مجتمع آبرسانی فجر شهرستان که عملیات اجرایی آن از سال ۸۱ شروع شده و هنوز به پایان نرسیده است.

وی با اشاره به سد درحال ساخت نرماب چهل چای مینودشت که قرار است با تکمیل آن آب پایدار مناطق مرزی گنبدکاووس و برخی روستاها و شهرهای همجوار آن تامین شود، اضافه کرد: تا تکمیل این سد و انجام افزون بر ۱۰۰ کیلومتر خط انتقال آن تا نوار مرزی، مسوولان متولی تصمیم گرفتند تا با شیرین سازی منابع آب لب شور مناطق مرزی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، مشکل آب آشامیدنی آنها را رفع کنند.

ضعف ولتاژ برق و جاده های نامناسب

شکری ادامه داد: در همین راستا سه حلقه چاه آب در روستاهای "آی تمر، هوتن و دوزالوم" از روستاهای همجوار کُرند نیز حفر شد اما هنوز خبری از نصب دستگاه‌های آب شیرین کن و سرمایه‌گذار آن نیست و امیدواریم در دولت انقلابی آیت الله رییسی این مشکل اساسی مردمان مناطق مرزی برای همیشه رفع شود.

این دهیار روستای کُرند، ضعف ولتاژ برق را از دیگر مشکلات روستاهای بخش مرزی داشلی برون اعلام و اضافه کرد: برای رفع این مشکل قول احداث نیروگاه تولید برق را دادند و حتی در سال ۹۶ نیز سرمایه‌گذار بخش خصوصی کلنگ احداث واحد نیروگاه خورشیدی را در این روستا به زمین زد اما هنوز هیچ یک از این ۲ طرح به نتیجه نرسیده است.

شکری، وضعیت نامناسب جاده‌های روستایی، عدم اجرای کامل طرح هادی در روستاها و شنی و خاکی بودن بیشتر معابر روستایی و خشکسالی‌های مکرر را از دیگر مشکلات مرزنشینان گنبدکاووس برشمرد و اظهارداشت: رفع این مشکلات بویژه تامین آب مورد نیاز بخش کشاورزی و دام آنها از محل حق آبه سد "شیرین دره" در استان خراسان شمالی که روی رودخانه اترک زده شد، نیازمند برنامه ریزی اصولی و تخصیص اعتبارات ویژه به این مناطق است.

وی از اقدامات زیرساختی، عمرانی و خدماتی انجام شده در بخش‌های مختلف مناطق مرزی گنبدکاووس قدردانی کرد و گفت: بحمدالله خدمات بهداشتی و درمانی، آموزشی، گاز رسانی، برق رسانی، مخابرات و جاده سازی در این مناطق انجام شده و مهمتر از همه امنیت خوبی در این نقطه مرزی حاکم است. 

یکی دیگر از اهالی مرزنشین گنبدکاووس ساکن روستای "داشلی برون" این شهرستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به مشکلات کم آبی و خشکسالی مناطق مرزی اشاره کرد و افزود: برای رفع این مشکل که سال‌هاست زندگی و معیشت مردم منطقه را با چالش جدی روبرو کرده،  باید چاره اندیشی اصولی شود.

بیکاری چالش دیگر

عبدالصمد امینی با بیان اینکه تبخیر آب در بخش مرزی داشلی برون بالاخص در تابستان و گرمای طاقت فرسای آن بسیار بالاست و به ۲ هزار میلی‌متر می‌رسد، افزود: تامین و اختصاص حق آبه برای کشاورزان این بخش از سد شیرین دره استان خراسان شمالی و یا تسریع در احداث سد "چایلی" شهرستان مراوه‌تپه از راهکارهای اصلی برای رفع کم آبی و خشکسالی و نیز کمک به معیشت و اقتصاد مردمان این دیار است.

وی، رفع معضل بیکاری جوانان، بهسازی مدرسه قدیمی روستا، شبانه روزی کردن مرکز خدمات جامع سلامت روستا و اختصاص یک پزشک و یک دستگاه آمبولانس به آن، تسریع در بهسازی معابر و جاده ارتباطی روستا، احداث ایستگاه و استقرار آتش نشانی و رفع معضل اُفت ولتاژ برق را از دیگر مطالبات اهالی روستای داشلی برون برشمرد.

در همین پیوند بخشدار داشلی برون گنبدکاووس به خبرنگار ایرنا گفت که این بخش به تنهایی یک ششم وسعت استان گلستان را تشکیل می‌دهد با وجود برخورداری از برخی ظرفیت‌ها مانند سه تالاب بین المللی آلماگل، آلاگل و آجی‌گل و زیرساخت‌هایی مانند گمرک و پایانه اینچه برون و بازارچه آن و خط ریلی ایران - ترکمنستان و قزاقستان که مجموعه اینها می‌تواند نقش مهمی در توسعه، رونق اقتصادی و اشتغال منطقه ایفا کند اما این بخش و مردمان آن همچنان با کمبودها و مشکلاتی مواجه هستند.

نورالله بابایی نژاد افزود: اقتصاد و معیشت هفت هزار و ۸۶ خانوار این بخش بر کشاورزی و دامپروری استوار است ضمن اینکه صنایع دستی زنان و دختران ترکمن این دیار مانند فرش بافی، قالیچه، قارچین، گلیم و نمد بافی در بازارهای داخلی و خارجی زبانزد است با این حال به سبب بروز خشکسالی‌های متناوب و کاهش آورد رودخانه مرزی اترک به‌عنوان تنها منبع آبی منطقه، ساکنین این بخش با چالش جدی روبرو هستند.

وی اضافه کرد: یکی از پیامدهای خشکسالی از بین رفتن زمینه‌های اشتغال ساکنان بخش است  که آنها را مجبور کرده برای کار به شهرهای بزرگ و صنعتی و حتی کشورهای همسایه بروند که برای رفع این مشکل و مشکلات معیشتی اهالی باید در کنار توجه به بخش کشاورزی و دامپروری با اجرای طرح‌های آبیاری و زهکشی نسبت به احداث واحدهای تولیدی و صنعتی، توسعه بازارچه مرزی اینچه برون و تسهیل در مبادلات کالا و مسافر جهت فراهم شدن زمینه ایجاد اشتغال پایدار جوانان اقدام کرد.

بابایی نژاد با اشاره به برخی اقدامات دولت و اعتبارات تخصیص یافته به بخش داشلی برون در چند سال اخیر اظهارداشت: با این حال هنوز ۱۴ روستای این بخش از نعمت آب و هفت روستا از نعمت گاز محروم هستند ضمن اینکه اُفت شدید ولتاژ برق مهمترین معضل است که باید با احداث نیروگاه برق این مشکل را رفع کرد.

بخشدار داشلی برون، تکمیل پروژه‌های نیمه تمام مانند سالن ورزشی روستای داشلی برون، مجتمع فجر و آبرسانی به روستاهای نوار مرزی، نصب آب شیرین کن در روستای کرند و احداث نیروگاه برق خورشیدی در هوتن و کرند و بهسازی یا آسفالت برخی راه‌های روستایی مانند پشه لر، قره دونگ، آق بند - نارلی داغ،  ماسان کوپ و آرتق قلیچ چشمه و نیز احداث دیواره و سیل بند در روستاهای ماسان کوپ و آق بند را از دیگر کمبودها و مطالبات مرزنشینان این خطه برشمرد.

امام جمعه اهل سنت شهر مرزی اینچه برون گنبدکاووس با تمجید از سفرهای استانی دولت سیزدهم گفت که این سفرها و آشنا شدن از نزدیک با  مشکلات، برکات زیادی برای مردم و تحقق خواسته‌های آنان می‌کند که امیدواریم این سفرها با قوت ادامه داشته باشد.

آخوند مدد هوشمند افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی و در ۴۳ سال گذشته اقدامات و خدمات خوبی در بخش‌های مختلف منطقه مرزی داشلی برون انجام شده اما هنوز کمبودها و عقب ماندگی‌هایی در این بخش وجود دارد که باید مورد توجه و اهتمام مسوولان دولت قرار گیرد.

وی، برپایی دوباره پاسگاه ایست و بازرسی در سه راهی اینچه برون توسط مرزبانی را مطالبه جدی مردم داشلی برون دانست و اضافه کرد: وجود این پاسگاه می‌تواند در ارتقای امنیت و کاهش سرقت‌ها موثر باشد.

آخوند هوشمند به تصویب منطقه آزاد تجاری صنعتی اینچه برون نیز اشاره کرد و گفت: تسریع در ایجاد زیرساخت‌های این منطقه علاوه بر توسعه اقتصادی به ایجاد چند هزار فرصت شغلی در منطقه و استان گلستان کمک می‌کند.

به گزارش ایرنا، لایحه منطقه آزاد تجاری صنعتی اینچه برون، مصوبه سفر هیات دولت در سال ۹۳ به گلستان بود که پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی، از سوی شورای نگهبان با ایراداتی مواجه شده بود و به مجمع تشخیص مصحلت نظام ارجاع شده بود که در نهایت ۱۵ اردیبهشت امسال به تایید نهایی این نهاد رسید.

امام جمعه اهل سنت شهر اینچه برون همچنین حمایت از کشاورزان و دامداران آسیب دیده از خشکسالی و یافتن راهکار مناسب برای کاهش یا رفع پیامدهای ناگوار این پدیده اقلیمی، تسریع در گازرسانی به روستاها و تقویت شبکه برق بخش داشلی برون را از دیگر مطالبات مردم این دیار از دولت برشمرد.

کمبود مدارس شبانه روزی و بهسازی راه های روستایی

همچنین فرماندار مراوه‌تپه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:  رفع کمبود آب آشامیدنی، تامین نهاده‌های دامی و کشاورزی با قیمت مصوب، بهسازی راه‌های روستایی، افزایش مدارس شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان بویژه دختران در مقطع متوسطه دوره اول و دوم، توجه بیشتر به عمران و آبادانی روستاها و اشتغال جوانان برای ماندگاری جمعیت در این مکان‌ها و جلوگیری از مهاجرت آنها را مهمترین مطالبات مردم این شهرستان مرزی است.

لقمان قربانی افزود: باتوجه به کوهستانی بودن بخشی از مساحت سه هزار و ۶۰ کیلومتر مربعی مراوه‌تپه و بُعد مسافت روستاهای واقع در مناطق کوهستانی و نیز روستاهای واقع در نوار مرزی این شهرستان به مراکز درمانی بالاخص در مواقع بحرانی، حوادث و بلایای طبیعی، استقرار پایگاه اورژانس هوایی در مراوه‌تپه ضروری است.

وی تسریع در احداث سد چایلی مراوه‌تپه و تعیین تکلیف طرح کوچ ۶ روستای داخل کاسه این سد را از دیگر مطالبات مردم شهرستان برشمرد و یادآور شد: مطالعات احداث این سد خاکی بین سال‌های ۸۵ تا ۸۸ انجام شد اما عملیات اجرایی آن با وقفه پنج ساله درسال ۹۲ آغاز و تا کنون فقط ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

قربانی کنترل سیلاب‌های فصلی و جلوگیری از خسارت مالی و جانی به مردم، تقویت سفره‌های زیرزمینی، تامین آب مورد نیاز حدود ۱۲ هزار هکتار اراضی زراعی مراوه‌تپه و برخی اراضی پایین دست آن در نوار مرزی داشلی برون از جمله اهداف ساخت سد چایلی اعلام کرد و گفت: تکمیل این سد و جابجایی ۶ روستای واقع در کاسه آن به حداقل هشت تا ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که باید مورد توجه متولیان وزارت نیرو و دولت قرار گیرد.

همچنین واقع شدن مراوه‌تپه بین ۲ رشته کوه "سنگوداغ" و "گلیجه‌داغ و نازلی"، عبور رودخانه‌های اترک و گرگانرود از مراوه‌تپه و میانگین بارش سالانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیمتری باران، این شهرستان مرزی را برخودار از تنوع اقلیمی و آب و هوایی گوناگون کرده به گونه‌ای که از یک سو دارای آب و هوای خشک و بیابانی، از سوی دارای اقلیم معتدل و از یک طرف آب و هوای کوهپایه‌ای و کوهستانی است.

تنوع اقلیمی مراوه‌تپه و رویش طبیعی و خدادادی برخی گیاهان دارویی از جمله "خارشتر، اسپند، پسته، انار، انجیر و زرشک"، فرصت مغتنمی برای رونق کشت و کار بویژه توسعه کشت گیاهان دارویی ایجاد کرده که باید با بهره‌گیری علمی و منطقی از آن، گام‌های موثری برای ارتقای درآمد و معیشت مردم و ایجاد اشتغال برای جوانان و مهم‌تر از همه توسعه این شهرستان کمتر برخوردار برداشت.

فرمانده هنگ مرزی اترک گلستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، توجه به مرزنشینان و رفع مسائل و مشکلات آنها را از سوی مسوولان متولی یک الزام قانونی دانست و گفت: این یگان نظامی نیز در راستای وظایف محوله که یکی از آنها استیفای حقوق مرزنشینان است، تلاش می‌کند.

سرهنگ محمدباقر نجفی نژاد افزود: مهمترین مشکلات اهالی مزنشین گلستان بالاخص در ۲ شهرستان گنبدکاووس و مراوه‌تپه، کمبود آب آشامیدنی، مناسبت نبودن جاده‌های ارتباطی و ضعف والتاژ برق بالاخص در تابستان‌ها است که مرزبانی آمادگی دارد برای رفع آن در حد توان و امکانات موجود با مسوولان متولی همکاری نماید.

وی با قدردانی از همراهی خوب بین مرزنشینان و مرزبانان، اضافه کرد: بحمدالله در سایه این همراهی‌ها امنیت پایدار در مناطق مرزی گلستان برقرار است و با تسریع در ایجاد زیرساخت‌های منطقه آزاد تجاری صنعتی اینچه برون و تکمیل برخی طرح‌های نیمه تمام خدماتی اوفق روشنی از توسعه و رونق اقتصادی در منطقه پیش بینی می‌شود.