پیشنهاداتی درباره اجرایی شدن سیاست های فرهنگی دولت سیزدهم

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از شبستان، مقوله فرهنگ، یکی از حساس‌ترین، تاثیرگذارترین و مهمترین مسائلی است که پیشرفت پایدار کشورها به آن گره خورده است، اگرچه شاید اینگونه به نظر نرسد که فرهنگ می‌تواند زیربنای همه مسائل همچون سیاست و اقتصاد باشد، اما باید پذیرفت که نقش اساسی فرهنگ در دیگر امور نقش ثابت شده و پذیرفته شده است.

از همین روی اگر بخواهیم در سیاست و اقتصاد موفق باشیم، باید بتوانیم در عرصه فرهنگی موفقیت کسب کنیم، تا زمانی که فرهنگ ما دچار مشکل است و با اسناد بالادستی و منابع غنی دینی و ملی ما هم تراز نیست؛ نمی‌توانیم مدعی شویم که ما در سیاست های فرهنگی موفق هستیم.

بر همین اساس مروری داریم به سیاست‌های فرهنگی دولت سیزدهم و راهکارهایی که می‌تواند به تحقق اهداف فرهنگی اش کمک کند.

در این راستا دو سخن ویژه را می توان از دو مقام دولت سیزدهم نقل کرد، نخست: سخن رئیس دولت سیزدهم، دکتر رئیسی در خصوص فرهنگ که اعلام کردند: «نباید رسیدن به مسائل اقتصادی و معیشت ما را از توجه به مسائل پایه ای و اساسی فرهنگ بازدارد»، این سخن نشان از این دارد که ایشان نگاه ویژه ای به مقوله فرهنگ دارند و فرهنگ را زیربنای مسائل اقتصادی می‌دانند، این نگاه یقینا یک نگاه راهبردی و هوشمندانه به فرهنگ است، زیرا تا زمانی که ما نتوانیم در عرصه فرهنگ موفق باشیم نمی‌توانیم در اقتصاد پیشرفت چشمگیری داشته باشیم و نمی‌توانیم با دنیای درحال پیشرفت رقابت کنیم.

دلایل این مدعا این است که فرهنگ می‌تواند افکار را بسازد، می‌تواند زمینه‌ساز امنیت باشد، می تواند بسترساز جذب گردشگر باشد، می تواند سم مهلک اختلافات قومی، قبیله‌ای و حزبی را از بین ببرد، می‌تواند با دیگر ملت‌ها طرح دوستی بریزد و هزاران فایده ای که شاید در نگاه اول به چشم نیاید اما در واقع تاثیرات فراوانی به همراه دارد.

سخن ویژه دوم درباره فرهنگ دولت سیزدهم را باید در کلمات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر اسماعیلی جستجو کرد، یکی از کلید واژه های قابل توجه در سخنان ایشان «مردمی سازی فرهنگ و هنر» است.

ایشان در جمع مدیران ستاد کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور خطاب به آنها جهت مردمی سازی فرهنگ و هنر گفت: «شما را در این عرصه به یاری می طلبم».

این سیاست از نگاه دکتر اسماعیلی، یک سیاست راهبردی و مهم است که می‌تواند ما را به آرمان‌ها و اهداف عالیه انقلاب برساند.

وی در خصوص سیاست مردمی سازی فرهنگ و هنر می‌گوید: « اگر شرایط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از نظر مالی هم خوب بود باز هم مردمی سازی فرهنگ و هنر اولویت داشت».

این امر حاکی از این است که ما برای نجات فرهنگ و هنر و برای اعتلای آن نباید فرهنگ و هنر را در یک چارچوب بسته و محدود ترویج دهیم، نباید مجریان فرهنگ یک عده معدودی باشند بلکه فرهنگ و هنر زمانی به اعتلا می رسند و زمانی با مسمی می‌شوند که در گستره وسیعی از مجریان مردمی در حال اجرا و نمو باشد، فرهنگی که توسط مردم رقم نخورد و با ذائقه دینی مردم همراه نباشد یقیناً نه تاثیرگذار است و نه ماندگار خواهد بود.

ایشان در ادامه سخنانش به این نکته تاکید داشتند: «باید تولید فرهنگ و هنر عمومی و مقوله عام باشد».

با توجه به سخنان رئیس‌جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص سیاست‌های فرهنگی دولت سیزدهم، دو کلید واژه را می توان احصاء کرد.

1-زیربنایی بودن فرهنگ

2-مردمی سازی فرهنگ و هنر

حال سوالی که مطرح است، این است که دولت برای تحقق این دو مولفه چه راه هایی را باید در پیش بگیرد: در خصوص مولفه اول «زیربنایی بودن فرهنگ» یک آفت به ذهن می رسد که اگر پیشگیرانه از بین برود، مراحل تسطیح به ثمر رسیدن برنامه های فرهنگی آسانتر خواهد بود.

اعتقاد به «زیربنایی بودن فرهنگ» در مرحله عمل در بین مدیران عالی و میانی کشور:

یکی از مشکلات اجرایی کشور ما این است که بسیاری از برنامه‌ها و سخنان در مرحله شعار و حرف باقی می ماند و مدیران دچار آفت و روزمرگی و اجراهای کلیشه‌ای و سیاست‌های عافیت طلبانه می‌شوند، از این روی از دولت مردمی دکتر رئیسی انتظار می‌رود ضمن رصد دقیق اجرای برنامه ها، نسبت به تسری اعتقادات برنامه‌ ای خود به بدنه دولت اهتمام ویژه داشته باشند.

اما در خصوص مولفه دوم «مردمی سازی فرهنگ و هنر» که سیاست بسیار درست است، اما نیازمند برنامه‌ریزی، اعتقاد، مقاومت و استمرار در کار است؛ چند نکته پیشنهاد می‌شود:

1- اعتماد به انجمن‌ها و کانون‌های فرهنگی هنری مساجد و حمایت جدی از آنها

2- گسترش نشاط های حلال

3- توجه به خرده فرهنگ ها و زمینه سازی جهت معرفی آن به دیگر ملل

۴- توجه به اقتصاد فرهنگ

5- توجه جدی به معیشت کارکنان و فرهنگ و هنر

6- زمینه سازی جهت هم‌افزایی نهادهای فرهنگی

7- ایجاد منظومه فرهنگ و هنر و تعیین سهم هر نهاد برای تحقق آن

۸- زمینه‌سازی برای صدور و تبادل فرهنگی بین ملت‌ها خصوصاً جهان اسلام

9- توجه شورای فرهنگ عمومی و تضمین اجرای مصوبات آن

10- توجه جدی به تحکیم بنیان خانواده

11- زمینه سازی برای ارتباط بین نهادهای فرهنگی محتواساز و نهادهای فرهنگی اجرایی

۱۲- برنامه ریزی برای شاکله سازی کودکان و نوجوانان