اگر گمیشان خشک شود ریزگرد‌ها گلستان را تسخیر می‌کنند

به گزارش گلستان ۲۴؛ چند سالی است که موضوع تالاب گمیشان و خشک شدن آن بر سر زبان‌ها افتاده و کارشناسان زیادی نسبت به عواقب این اتفاق هشدار داده‌اند. اما حالا یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن علوم خاک ایران صحبت‌هایی کرده که نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود. بخصوص وقتی که گفته «در آینده ریزگرد ناشی از خشک شدن تالاب گمیشان گریبان‌گیر مردم استان گلستان را گرفته و همه را خفه خواهد کرد.» شاید میزان خطر تا حد خفه کردن همه نباشد، اما همین قدر که استانی مثل گلستان به کانون تولید ریزگرد‌ها تبدیل شود، نهایت عمق فاجعه در یک منطقه به شمار می‌آید.

بعد از وقوع سیل در منطقه گمیشان و تخریب دیواره بین تالاب و دریا برای عبور آب سیلاب، بار‌ها اعلام شد این دیوار باید زودتر ساخته شود، اما گویی هیچ اراده‌ای برای ساخت آن وجود نداشت و به نوعی مسئولان استانی تمایل داشتند تا این تالاب را به بندر تبدیل کنند. البته از ظواهر چنین استنباط می‌شود که اراده‌ای می‌خواهد ۶ هزار هکتار از تالاب گمیشان را خشک کرده و بندری در آن ساخته شود.

نگاه ریزگرد‌ها به بهشت گمشده
اگر تا همین امروز ریزگرد‌ها را به کشور‌های همسایه نسبت داده و مهمان استان‌های غربی و جنوب غرب و مرکز ایران می‌دانستیم، اما حالا رسماً اعلام شده که تالاب‌های داخلی پس از خشک شدن به کانون ریزگرد‌ها تبدیل می‌شوند و اگر این فاجعه را برای استان‌های سرسبز و شمالی کشور متصور شویم بسیار خطرناک است. تاکنون هر چه از استان گلستان شنیده‌ایم یا به عنوان «نگین ایران» بوده یا «بهشت گمشده»‌ای بر روی زمین. به همین خاطر شاید سیل‌های گلستان به خاطر بارش‌های زیادش قابل پذیرش باشد، اما هرگز در مخیله کسی نمی‌گنجد که بشنود، روزی در راه است که ساکنان گلستان از شدت گرد و غبار و وجود ریزگرد‌ها در آسمان منطقه سکونتشان خفه شوند. سال‌هاست که ریزترین نوع دانه‌های خاک از طریق رودخانه‌ها و فرسایش خاک در تالاب گمیشان ته‌نشین شده و اگر روند خشک شدن تالاب گمیشان همین‌طور پیش برود، با وزش باد که دائماً در گلستان وجود دارد، شاهد ریزگرد‌هایی در هوا خواهیم بود که برای ساکنان به شدت خطرناک بوده و محیط‌زیست استان را هم با خطرات زیادی مواجه می‌کنند. در همین رابطه قربانعلی روشنی، یکی از اعضای هیئت مدیره انجمن علوم خاک ایران، با اشاره به اینکه ریزترین دانه‌های خاک در تالاب گمیشان وجود دارد و در آینده ریزگرد ناشی از این خاک‌ها گریبان‌گیر مردم استان خواهد شد، مدعی شده که اگر جلوی این روند را نگیریم تا ۳۰سال آینده مردم گلستان از شدت ریزگرد خفه خواهند شد!

این کارشناس با تأکید بر اینکه مسئولان ارشد استان باید برای این موضوع فکر اساسی کنند و مدیریت امروز در بخش آب‌وخاک، در سرنوشت نسل‌های آینده تأثیرگذار خواهد بود، به تهیه نقشه رقومی حاصلخیزی خاک هم اشاره کرده و به ایسنا گفت: «استان‌های فارس، خوزستان و گلستان مجری این طرح بودند و نقشه‌های پایه برای این سه استان ترسیم شد. علاوه بر این کار، در استان گلستان آلبومی برای مراکز خدمات کشاورزی تهیه شد که کشاورزان با استفاده از آن می‌توانند از میزان مواد آلی، آهک، فسفر و دیگر پارامتر‌های خاک زمین کشاورزی خود اطلاع یابند و نسبت به استفاده از کود‌های مورد نیاز اقدام کنند.»

وی بابیان اینکه گلستان یکی از استان‌های خاص در حوزه خاک در سطح کشور است، تصریح کرد: «در دنیا خاک‌ها به ۱۲ رده تقسیم می‌شوند که هفت رده آن را در ایران داریم و هر هفت رده این خاک‌ها، در استان گلستان وجود دارد. بخشی از نوار شمالی استان گلستان دارای خاک غنی است، اما شوری آن بالاست. با زهکشی این اراضی می‌توان مشکل شوری را برطرف کرد.» تالاب بین‌المللی گمیشان با ۲۰ هزار هکتار وسعت در شمال غربی استان گلستان و در نوار ساحلی دریای خزر واقع شده است. حالا و به دلایل مختلف بخش‌های وسیعی از پهنه آبی این تالاب خشک شده و اگر واقعاً فکری برای آن نشود، باید گلستان فردا را با ریزگردهایش به گردشگران معرفی کرد.