دعای روز اول ماه مبارک رمضان + شرح

 گلستان ۲۴ گزارش می دهد ؛

بسم الله الرحمن الرحیم

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِیَامِى فِیهِ صِیَامَ الصَّائِمِینَ وَ قِیَامِى فِیهِ قِیَامَ الْقَائِمِینَ وَ نَبِّهْنِى فِیهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِینَ وَ هَبْ لِى جُرْمِى فِیهِ یَا إِلَهَ الْعَالَمِینَ وَ اعْفُ عَنِّى یَا عَافِیا عَنِ الْمُجْرِمِینَ.

“خدایا روزه مرا در این روز (و در هر روزه ماه مبارک رمضان) مانند روزه روزه داران حقیقی که (مقبول درگاه تست) قرار ده و اقامه نمازم را (و یا برپا داشتن هر کار خیری را) مانند نمازگزاران واقعی (مانند برپا دارنده هر کار خیری) مقرر فرما و مرا از خواب غفلت و غافلان (از یاد تو) هوشیار و بیدار ساز و هم در این روز گناهم و جرمم را ببخش ای خدای عالمیان و زشتیهایم را عفو فرما ای عفو کننده مجرمان”

شرح دعای روز اول ماه مبارک رمضان

    1- اللهم اجعل صیامی فیه صیام الصائمین” “خدایا روزه مرا در این روز مانند روزه روزه داران واقعی قرار ده”

حال می خواهیم بدانیم “صیام الصائمین” یعنی چه؟ برای درک این موضوع اشاره می نماییم به حدیثی گرانقدر از پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) که فرمودند: “اذاغتاب الصائم افطر(1)“ یعنی “هرگاه روزه دار غیبت کند روزه اش را خورده است” و در حدیث دیگری می فرمایند: “منغتاب امرا مسلما بطل صومه و نقض و وضوه”(2) یعنی “هر که غیبت مسلمانی را نماید روزه و وضویش باطل می گردد. که از این دو حدیث گرانبها در می یابیم که روزه فقط با گرسنگی و تشنگی کشیدن محقق نمی گردد و غیر از موارد ذکر شده در رساله عملیه که باعث ابطال روزه می گردد، عوامل دیگری چون غیبت نیز روزه فرد مسلمان را باطل می نماید و از این رو روزه واقعی روزه ای است که باید در آن تمام اعضا و جوارح انسان روزه دار باشد. به طوری که فرد روزه دار باید از تمام اعمال قبیح چون (غیبت، فحش و ناسزا، خشم و غضب، نگاه به نامحرم و...) دوری نماید.

چنانچه امام صادق علیه السلام نیز در حدیثی چنین می فرمایند که: “پدرم فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله از زنی روزه دار شنید که به کنیزش فحش می داد پس دستور داد طعامی حاضر نمودند و به آن زن فرمود: بخور، پاسخ داد: ای رسول خدا! من روزه ام، آنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: “کیف تکونین صائمه وقد سببت جاریتک؟ ان الصوم لیس من الطعام و الشراب و انما جعل الله ذلک حجابا عن سواهما من الفواحش من الفعل و القول یفطر الصائم ما اقل الصوام و اکثر الجواع”(3) یعنی “تو چه روزه داری که به کنیزت فحش دادی؟ به راستی که روزه، خودداری از خوردن و آشامیدن نمی باشد، فقط و فقط خداوند آن را (روزه را) به عنوان مانعی از سایر زشتی های گفتاری قرار داده است، زشتیهایی که روزه روزه دار را می شکند (باطل می کند) چقدر روزه داران (حقیقی) اندک و گرسنگان فراوانند”.

و نیز در حدیث دیگر از امام صادق علیه السلام منقول است که فرمودند: “اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و عدد اشیاء غیر هزار و قال لا تکونن یوم صومک کیوم فطرک” یعنی “هرگاه روزه گرفتی پس باید گوش و چشم و موی تو نیز روزه باشد و امام علیه السلام غیر از اینها چیزهای دیگری را نیز بر شمرد و فرمود: نباید روزی که روزه هستی با روزی که روزه نیستی یکسان باشد” پس همان طوری که در احادیث بالا ذکر شد هر کسی که فقط از روزه و روزه داری گرسنگی و تشنگی بکشد و از اعمال قبیحی چون دروغ، غیبت و ... اجتناب ننماید یقینا روزه اش باطل شده و جزء روزه داران واقعی محسوب نمی گردد و صیامش جزء صیام و صائمین قرار نمی گیرد و این امر ما را ملزم می دارد که در روز اول ماه مبارک رمضان اولین چیزی که از خداوند درخواست نماییم این باشد که به ما توفیق عنایت کند که روزه ما جزء روزه های حقیقی و واقعی قرار گیرد. 

    2- و قیامی فیه قیام القائمین (و اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعی (برپا داشتن هر کار خیر را مانند برپا دارندگان کار خیر قرار دهد.) حال در اینجا می خواهیم بدانیم که قیام قائمین یعنی چه؟ در اینجا منظور از قیام شاید اقامه نماز و یا به عبارت دیگر هر نوع برخاستی که امر خیری در آن باشد، همانند (بیداری در سحرهای ماه رمضان برای سحری خوردن و یا دعا و مناجات نمودن، افطار نمودن روزه، کمک نمودن به مستمندان و...) که همه اینها نوعی قیام می باشد که باید به صورت قیام القائمین صورت پذیرد و در مفهومی واضح تر قیام ما برای آنکه جزء قیام القائمین قرار گیرد باید فقط هدف و قصد و نیت، رضای خداوند باشد یعنی اراده هر کاری را نمودیم فقط رضای خدا را در نظر بگیریم، پس قیام القائمین به پا خاستن کسانی که رضای خداوند را در نظر می گیرند می باشد و ما نیز در این روز از خداوند می خواهیم که برخاستن ما را چه برای اقامه نماز و یا هر کار خیری جزء برخاست کسانی قرار دهد که فقط رضای خداوند را می طلبد و...

    3- (و بنهنی فیه عن نومه الغافلین( ) و مرا از خواب غافلان (از یاد تو) هشیار و بیدار نما) در (لیاقت از دعا) از خداوند می خواهیم که ما را از خواب غفلت بیدار نماید که در اینجا جا دارد که به حدیثی اشاره کنیم که در آن امیر مومنان حضرت علی علیه السلام در نامه ای به یکی از صحابه خویش می نویسد “فتدارک مابقی من عمرک ولا تقل غدا بعد غد فانما هلک من کان قبلک با قامتهم علی الامانی و التسویف حتی اقامهم امرالله بغته و هم غافلون فنقلوا علی اعوادهم الی قبورهم المظلمه الضیقه و قد اسلمهم الا و لا دوا الاهرن” (4) یعنی “پس باقیمانده عمرت را دریاب و نگو فردا بعد از فردا (چنین خواهم نمود) همانا انسانهای قبل از تو به خاطر آرزوها و به تاخیر انداختنها هلاک شدند تا ناگهان امر خداوند (یعنی مرگشان) فرا رسید و آنها غافل بودند، پس بر روی چوبهایشان (تابوتهایشان) به سوی قبرهای تاریک و تنگ خود منتقل شدند و فرزندان و خویشاوندانشان آنها را تسلیم (گور) نمودند” پس در اینجا در می یابیم که اکثر انسانها در خواب غفلت بسر می بردند، خوابی که انسان را از معبود و پروردگار خویش جدا می سازد، خوابی که چشمان انسان در آن باز است اما دل انسان واقعیتها را نمی بیند. پس در این روز از خداوند می خواهیم که ما را از خواب غفلتی که انسان را به هلاکت و نابودی می کشاند بیدار نموده و نجات بخشد...”

    4-“وهب لی جرمی فیه یا اله العالمین...” “ و هم در این روز جرم و گناهم را ببخش ای خدای عالمیان”

    همان طور که در روایات متعدد آمده است گناهان انسان یکی از موانع و حجابهای بین رابطه انسان و پروردگار است به طوری که اگر انسان معصیت پروردگار خویش را انجام دهد آن گاه است که از دستور شیطان پیروی و از دستور پروردگار خویش سرپیچی نموده است که همین امر باعث می گردد که بنده حجابی بین خود و پروردگار خویش ایجاد نماید پس در ادامه دعا از خداوند می خواهیم که جرم و گناهان ما را در این روز ببخشاید و خود خداوند نیز در قرآن می فرماید: “و من یغفر الذنوب الا الله”(5) یعنی “جز خداوند چه کسی گناهان ما را می بخشاید” پس ما نیز از خداوند می خواهیم و می گوییم که جرم و گناهان ما را ببخش ای خداوند عالمیان”...

   5- “واعف عنی یا عافیا عن المجرمین” “و عفو نما مرا ای عفو کننده مجرمان”

    همان طوری که در قسمت قبل دعا از خداوند درخواست بخشش جرم و گناهان خود را درخواست نمودیم، می دانیم که لازمه آن عفو و گذشت و رحمت خداوند می باشد که در ادامه دعا از ذات اقدس الهی می خواهیم که ما را عفو نماید به طوری که سابقه عفو و گذشت خداوند از مجرمان و گناهکاران را در روایات و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شنیده ایم و در قرآن نیز خداوند متعال این گونه به بندگان خویش می آموزد تا بگوییم: “واغف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولنا فانصرنا علی القوم الکفرین”(6) یعنی “و عفو نما از ما (گناهانمان را) و بیامرز برای ما و رحم نما بر ما (به طوری که) تو مولا و پروردگار ما هستی پس یاری و پیروز نما مارا بر علیه قوم کافر”

  ان شاءالله که تابع باشیم

    پی نوشتها:

    1- عوالی اللآلی ج1، ص 263 و حدیث 53

    2- الفقیه، ج4، ص 15

    3- اصول کافی، ج4، ص 87

    4- اصول کافی، ج4، ص 87

    5- 136 آل عمران

    6- 286 سوره بقره

 انتهای پیام/