اقوام گلستانی ؛ رقابت در عین وحدت

 به گزارش گلستان24، با نزدیک‌ شدن به آخرین ساعات ثبت نام نامزدهای انتخابات مجلس دهم، تا حدود زیادی از صف‌بندی‌های انتخاباتی رونمایی شده است. هرچند استانی با تکثر قومیتی گلستان و مناسبات پیچیده اجتماعی حاکم بر آن، حتی تا روز انتخابات هم می‌تواند آبستن شرایطی باشد که معادلات انتخابات را در چشم به‌هم زدنی، به‌هم بزند. صاحب این قلم تلاش می‌کند تا ایام منتهی به انتخابات، صف‌بندی‌های انتخاباتی در حوزه‌های مختلف استان را تحلیل نماید. برای شروع این سلسله یادداشت‌ها، در این نوشتار به بررسی دو حوزه انتخابیه پیچیده در مرکز و غرب استان می‌پردازیم.

گرگان و آق‌قلا از سال هفتاد و هشت و با افزایش نمایندگان مرکز استان به دو تن، علاوه بر معادلات سیاسی، مناسبات قومیتی نیز به عاملی تأثیرگذار در سرنوشت انتخابات این حوزه بدل شد. تا پیش از این زمان، یک کاندیدا نمی‌توانست تنها با اتکا به آرای یک قوم، به پیروزی در انتخابات این حوزه بیاندیشد. اما نتایج انتخابات همان سال و ریخته شدن نزدیک به پنجاه هزار رأی به نام محمود سالاری، نامزد مورد حمایت سیستانی‌های گرگان، نشان داد که دیگر پیروزی در انتخابات برای دو اقلیت قدرتمند سیستانی و ترکمن دور از ذهن نیست. محمود سالاری البته در نهایت نتوانست به مجلس راه یابد و نهایتا در دور دوم، رقابت را به شهید غلامعلی هزارجریبی واگذار کرد، اما چراغ راهی را روشن کرد که کمتر از دوسال بعد، در جریان انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس ششم، عبدالحسین ناصری را روانه خانه ملت کرد. در انتخابات مجلس هفتم نیز ترکمن‌ها به شکل جدی به صحنه آمدند و در نتیجه، عبدالغفور امانزاده را راهی دور دوم انتخابات نمودند. تکرار چندباره این اتفاق به‌روشنی نشان می‌دهد که در این دوره نیز باید انتظار رقابتی داغ را میان اقوام مختلف داشته باشیم. هرچند این سیستانی‌ها بودند که راه ورود به مجلس با اتکای قومیت را نشان دادند اما نتایج انتخابات مجلس نهم، نشان داد که ترکمن‎ها بسیار زودتر از آنها راه تعامل با دیگر اقوام را آموخته و آن را به‌کار بستند. در انتخابات دور گذشته، فرهاد توماج درحالیکه تنها کاندیدای ترکمن این حوزه نبود، موفق شد با کسب بیش از هشت هزار رأی از شهر گرگان، فاصله معناداری میان آرای خود و دیگر نامزد ترکمن این حوزه ایجاد کند. این نکته مهمی است که بر اساس اخبار رسیده، در این دوره نیز نصب‌العین او و همراهانش قرار گرفته است. حضور تعداد زیادی از نخبگان شهر گرگان، از جمله یک روحانی شیعه در کنار او در زمان ثبت نام، به‌روشنی نشان می‌دهد که او در این دوره نیز حساب ویژه‌ای بر روی آرای غیر ترکمن باز کرده است. اتفاقی که در صورت تحقق می‌تواند نویدبخش توسعه سیاسی در مرکز استان باشد. نمی‌توان انکار کرد که تا چندسال پیش از این، احتمال اینکه یک نامزد سیستانی یا ترکمن بتواند آرای زیادی را از شهروندان غیر هم‌قوم خود کسب کند، بیشتر به یک رویا می‌مانست!

غرب استان

اغراق نیست اگر بگوییم که پیچیده‌ترین حوزه انتخابیه در گلستان، غرب این استان است. جایی که اهالی چهار شهر بندرگز، کردکوی، بندر ترکمن و گمیشان باید رأی خود را تنها به نام یک نفر در صندوق بیاندازند. همین موضوع است که رقابت انتخاباتی در این حوزه را به‌غایت پیچیده کرده است. برای درک پیچیدگی این حوزه کافی است تنها به این نکته اشاره کنیم که تا قبل از مجلس نهم، عمر نمایندگی هیچ‌کدام از منتخبین این حوزه به دو دوره نرسیده بود! منوچهر متکی، داوودی، بسنجیده، کیا، محمدی، مرحوم دکتر گل-ولی پور، حاجی ایری و نظری مهر نمایندگانی بودند که از دوره اول تا کنون از این حوزه راهی مجلس شدند که از میان آنها، تنها نظری‌مهر است که توانسته بیش از یک دوره در مجلس بماند. موضوعی که خیلی از ناظران آن را بی‌ارتباط با روابط خانوادگی او و شرایط سیاسی کشور در دوران دولت نهم و دهم نمی‌دانند. همین تغییر شرایط سیاسی نسبت به دو انتخابات گذشته، چهره‌های زیادی را به پیروزی بر او در انتخابات این دوره امیدوار ساخته است. تا جایی که حتی احتمال خروج نام او از فهرست نامزدهای مورد حمایت اصولگرایان نیز چندان دور از ذهن نیست. با ورود چهره‌های سرشناسی همچون حبیب‌الله مازندرانی و عبدالرضا ساور به عرصه انتخابات و با توجه به تغییر فضای سیاسی کشورنسبت به دو دوره گذشته، بعید نیست که در آرایش اصولگرایان منطقه نیز تغییراتی ایجاد شود. کما اینکه در دور گذشته هم، گروهی از اصولگرایان که اتفاقا در دوره هشتم از حامیان جدی نظری‌مهر بودند، از او جدا شده و در نهایت با هدایت بیش از یازده هزار رأی به سوی دیگر نامزد اهل بندرگز(غفار عسگری) در مقابل او قدرت‌نمایی کردند. این گروه در شرایطی توانستند بیش از یازده هزار رأی را به سوی عسگری سوق دهند که نظری مهر مورد حمایت جامعتین بود. اما تاکنون خبری مبنی بر حمایت جامعتین از نظری مهر مخابره نشده است.

بر اساس مجموعه این شرایط در غرب استان، به‌نظر می‌رسد که بیش از همه، این شهروندان کردکوی هستند که امیدوارند سرانجام پس از 20 سال، یکی از همشهریان خود را راهی مجلس ‌کنند. چرا که حبیب‌الله مازندرانی با سابقه طولانی مدیریت در سطوح نسبتا بالای رسانه ملی، هم چگونگی تعامل با دیگر دستگاه‌ها و نهادهای مسئول منطقه را به خوبی می‌داند و هم در ایام تبلیغات، می‌تواند از دانش رسانه‌ای خود برای ایجاد یک تعامل دوسویه بارأی‌دهندگان بهره ببرد. البته باید تا دهه اواخر بهمن‌ماه منتظر ماند و دید که در نهایت، صلاحیت کدام چهره‌ها از سوی شورای نگهبان احراز می‌شود.

مهرداد جهانگیری