پایان برجام و بیم‌ها و امیدهای جامعه ایرانی/ بهانه‌ای برای عدم حل مشکلات اقتصادی باقی می‌ماند؟
اجرای برجام فرا رسیده است و جامعه ایرانی، اقتصاد و سیاست بیم و امیدهای فراوانی را پیش رو دارد.
به گزارش گلستان24، برجام در اجرا به ایستگاه نهایی رسید. موگرینی و ظریف طی بیانیه ای اعلام کردند تحریم‌های سازمان ملل مربوط به برنامه هسته ای ایران برداشته شد.
آنها همچنین اعلام کردند: قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت که برجام را مورد تأیید قرار داد، از این پس در کنار پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان پی تی)، تنها چارچوب حقوقی مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود، و کلیه مفاد قطعنامه های 1696 (2006)، 1737 (2007)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008)، 1929 (2010) و 2224 (2015) خاتمه می یابند.
در این بیانیه٬ به لغو و تعلیق تحریم های امریکا و اروپا نیز اشاره شده است. چنانچه در بیانیه مشترک موگرینی و ظریف آمده است: اتحادیه اروپایی تأیید کرده است که چارچوب‌های قانونی لازم برای برداشتن تحریم های مالی و اقتصادی اتحادیه درباره برنامه هسته ای ایران اجرایی شد. ایالات متحده اعمال تحریم های مصوب مرتبط با برنامه هسته ای ایران را امروز متوقف می‌کند که همچنین شامل لغو فرمان‌های اجرایی مربوطه و صدور مجوز برخی فعالیت‌ها، آنگونه که در برجام مشخص شده است، می باشد. اتحادیه اروپایی و ایالات متحده آیین نامه های مربوطه در خصوص جزئیات تحریم هایی که برداشته می شوند را صادر و از این طریق مشارکت بین المللی در پیشرفت اقتصادی ایران را تسهیل کردند.
پس از قرائت بیانیه مشترک ایران و 1+5 و بازگشت تیم مذاکره کننده به تهران ، حسن روحانی نیز در بیانیه ای خطاب به ملت ایران آورده است: امروز با اعلام رسمی اجرای برجام، از پرونده هسته‌ای ایران، «امنیت‌زدایی» شد؛ قطعنامه‌های ظالمانه علیه ملت ایران، لغو گردید؛ طومار تحریم درهم پیچیده شد، حقوق هسته‌ای ایران تثبیت گردید و اقتصاد ایران در مدار اقتصاد جهانی قرار گرفت. ما با عنایات حق و نصرت الهی و توجهات حضرت ولی عصر (ارواحنا له الفداء) و به استناد فتوای مقام معظم رهبری درباره حرمت سلاح هسته‌ای و با اتکاء به رأی ملت شریف ایران در 24 خرداد 1392 و با مهارت دیپلمات‌ها و توانمندی دانشمندان هسته‌ای توانستیم در مذاکراتی حرفه‌ای و پیچیده، با عزت و اقتدار، با جهان به توافق برسیم.
اینکه آورده های رفع تحریم برای جمهوری اسلامی چیست و فرصت ها و تهدیدهای آن از جهات گوناگون به چه نحوی است باید مورد بررسی قرار بگیرد. یاسر جبراییلی در بخشی از یادداشت خود در این باره نوشته است: با اجرایی شدن برجام، همانگونه که انتظار می رفت، هم اکنون محدودیت های اعمال شده بر مبادلات مالی ایران رفع شده و محدودیت صادرات نفت نیز برداشته شده است. در یک نگاه واقع بینانه، اگر بخواهیم سه دستاورد اساسی برای برجام برشماریم، 1- آزادسازی حدود 30 میلیارد دلار از دارایی های ایران (که توضیح خواهم داد اگر مربوط به درآمد نفت باشد، به دلار قابل دریافت نیست)، 2-کاهش 10 درصدی هزینه واردات و صادرات (به اذعان مقامات بانک مرکزی تحریم ها مانع واردات نشده بود بلکه هزینه آن را 10 درصد افزایش داده بود)، و 3- رفع محدودیت از صادرات نفت ایران است.
وی در ادامه یادداشت خود با این جمله که این «تنها حقیقت» روز اجرای برجام نیست، می آورد: برخلاف ادعای روزنامه دولت که تیتر «فروپاشی تحریم» را برای امروز خود برگزیده است، و برخلاف آن روزنامه حامی دولت که اکنون برایش «اینک بدون تحریم» است، نه تحریم ها فروپاشیده و نه اینک کشور در شرایط بدون تحریم قرار دارد. مراجعه به متن برجام و متن هایی که امروز منتشر شد، به ما می گوید دشمن که برنامه هسته ای را بهانه وضع تحریم کرده بود، با برجام نیز از تحریم ها دل نکند؛ اینک ساختار تحریم ها که رئیس جمهور پیشتر وعده برچیده شدن آن را داده بود، برچیده نشده است.
اجرای برجام فرا رسیده است و جامعه ایرانی، اقتصاد و سیاست بیم و امیدهای فراوانی را پیش رو دارد. امیدوار به اینکه شاید زدودن تحریم ها فرایند حل مشکلات اقتصادی را تسهیل کند و بیمناک از اینکه آمریکا به مثابه آنچه چندی پیش تر درباره قانون کنگره و محدودیت ویزا برای ایران به تصویب رساند، با رفتارهای متناقض در اجرای برجام خدشه وارد کند و عملا امیدهای تیم مذاکره کننده را به ضد خودش تبدیل کند.
از طرف دیگر از آنجاییکه در همه این دوسال در دولت مذاکرات، همه امورات به موضوع سیاست خارجه وابسته شده ، این نگرانی وجود دارد که دولت در صورت عدم حل مشکلات حتی پس از تحریم ها با بحران ناکارآمدی مواجه گردد.
این موضوع مهمی است که باید بیشتر نسبت به آن توجه شود. مهدی محمدی در بخشی از نوشته خود پس از اجرای برجام نوشته است: از فردا خواهیم دانست تحریم ها آنطور که آقای ظریف ماه هاست می گوید لغو خواهد شد یانه؟ و خواهیم فهمید رونق اقتصادی که آقای رییس جمهور ماه هاست پی در پی وعده می دهد، بالاخره از راه خواهد رسید یا نه؟ من نگرانم پیش بینی غربی ها درست از آب دربیاید؛ مقصودم آن پیش بینی پاتریک کلاوسون مسئول میز ایران در موسسه واشینگتن است که گفته بود درست است که تیم حسن روحانی یک تیم میانه رو و غربگرا در ایران محسوب می شود و غرب هم به همین جهت راضی شده با آنها توافق کند، ولی مشکل این است که این تیم، شامل میانه روهای بی کفایتی است که ممکن است حتی با وجود اینکه تحریم ها تعلیق شده، باز هم قادر به ایجاد گشایش اقتصادی در ایران نباشند.
روحانی اما در همه این دوسال همه مشکلات حتی آب خوردن را به رفع تحریم ها گره زده است. سخنرانی های متعدد او در توجیه وابسته کردن امورات کشور به مذاکره، از «کربلا درس مذاکره بود» تا «چرخیدن چرخ سانتریفیوژ ها با چرخیدن چرخ زندگی مردم» تا گزاره های مختلف برای این موضوع استفاده کرده است.
روحانی در یکی از سخنرانی های معروف خود می گوید: اگر ما می‌خواهیم رشد پیدا کرده و با کشورهای هم‌سن و سال خود رقابت کنیم، نیاز به یک تحول در این بخش داریم.سانتریفیوژها باید بچرخد و زندگی مردم نیز باید بچرخد.
برای من قابل‌قبول نیست هر روز هر فرد ایرانی که به عمره می‌رود به خاطر کاهش هر روز قیمت ریال، در کنار یک عرب، خجالت بکشد. دولت تدبیر گرانی را با فکر و برنامه کنترل و کاهش خواهد داد و بیکاری را با روش‌هایی چون توجه به صنعت، کشاورزی و گردشگری کاهش خواهد داد و بیکاری را به نُرم جهانی خواهد رساند.
روحانی در جایی دیگر بیان می کند:کلید من، کلید تدبیر است و هر قفلی را باز می‌کند و تمام مشکلات قابل حل است و برای آنها برنامه دارم.. اساس سیاست من بالا بردن ثروت ملی و رونق تولید و اشتغال و بهبود فضای کسب‌وکار و توزیع عادلانه ثروت است. دولت تدبیر و امید نخواهد گذاشت این همه جوان بیکار در مقابل خانواده و فرزندان شرمنده باشند.
دوسال و نیم از دوران تبلیغات گذشته است، اما دولت به دولت رکود معروف شده است و بازار وضع خوبی ندارد. انتظار مردم در روزهای پسابرجام اجرایی شدن وعده های دولت است. وعده هایی که بیش از دوسال با آنها مردم را امیدوار نگه داشته اند.
ارسال نظر