نقد و بررسی کارتون‌ها بر کودکان

فیلم‌های کودکانه مانند اثرانگشت، تأثیرات پایداری بر شخصیت و روان کودکان؛ هم‌زمان رشد عاطفی، فردی و اجتماعی آنان دارد. بسیاری از دختربچه‌ها شیفته‌ی شاهزاده خانم‌های والت دیزنی هستند؛ شخصیت‌هایی خوش‌اندام و تحسین‌برانگیز؛ کودکان بارها و بارها این کارتون‌ها را تماشا می‌کنند تا به‌جایی که دیالوگ‌های آن را از حفظ می‌شوند.

اغلب موضوعات این کارتون‌ها عاطفی و عاشقانه است که هیچ تناسبی با سن کودکان ندارد.

 به گزارش گلستان 24 : والدین به دلیل اینکه زمانی که فرزندانشان مشغول تماشای این کارتون‌ها هستند، می‌توانند نفسی تازه کنند و به کارهای عقب‌افتاده‌ی خود برسند با تماشای این کارتون‌های به‌ظاهر جذاب مخالفتی نمی‌کنند. بسیاری از والدین نظراتی خوش‌بینانه دارند: دیزنی برای کودکان است! درواقع دیزنی تبدیل به یک سبک زندگی کودکانه در آمریکا شده است که متأسفانه کشورهای دیگر نیز از تأثیرات آن بی‌نصیب نمانده‌اند.

یافته‌های جدید حاکی از آن است که میزان فیلم‌های خشن کودکانه و به دنبال آن؛ مقدار ساعت‌هایی که کودکان صرف دیدن این برنامه‌ها می‌کنند، در سال‌های اخیر افزایش محسوسی داشته است. درگذشته و به‌خصوص در دهه‌های 60 و 70 کودکان برای تماشای کارتون‌ها و فیلم‌های کودکانه به سینما و یا تئاترهای کودکانه می‌رفتند و رفتن به سینما بیش از هر واقعه‌ی دیگری برایشان هیجان‌انگیز بود چراکه نه‌تنها می‌توانستند تئاترها و کارتون‌های موردعلاقه‌ی خود را نگاه کنند بلکه فرصتی بود تا از این طریق با کودکان دیگر ارتباط برقرار کرده و رفتارهای اجتماعی را بهتر بیاموزند اما با پیشرفت فنّاوری و در دسترس بودن انواع برنامه‌ها توسط تلویزیون و دی‌وی‌دی و انتقال سینما به داخل منزل؛ روند اجتماعی شدن از این طریق متوقف شد و این فنّاوری‌ها نوعی انزوا را با خود به زندگی کودکان به ارمغان آوردند.

باید این موضع را به خاطر داشت که سبک زندگی کودکان عصر نوین که به‌طور غالب بر پایه‌ی گذراندن ساعات زیادی در پای تلویزیون و فیلم‌ها می‌گذرد، تأثیر به سزایی بر اندیشه و رفتار آنان دارد. اگر کودکی صحنه‌های خشن، جنسی و یا نامتناسب ببیند؛ این رفتارها در وی درونی می‌شود و باعث می‌گردد تا چنین رفتارهایی را در فضای مدرسه و یا خانه به اجرا دربیاورد؛ هیجانات ناشی از فیلم‌ها و آهنگ‌ها نیز چنین تأثیراتی بر روان آنان دارد.

سیستم اعتقادی و باور کودکان و نوجوانان بسیار تحت تأثیر فیلم‌هایی که می‌بینند، قرار دارد؛ بسیاری از اوقات این کارتون‌ها دارای مفاهیم خشونت‌آمیز است و این با آموزه‌های معلمان و والدین مبنی بر پرهیز از خشونت، کاملاً در تضاد است و با ادامه‌ی این روند علاوه بر بروز رفتارهای خشن در کودکان می‌تواند باعث افسردگی آن‌ها نیز بشود. بر اساس بررسی‌هایی که نزدیک به دو دهه‌ی قبل و در سال 1996 انجام شد، نشان می‌داد که هشت مورد از ده مورد از کارتون‌ها دارای محتوای خشونت‌آمیز و پرخاشگرانه است.

اما چرا کارتون‌ها و برنامه‌هایی که برای کودکان ساخته می‌شود دارای چنین محتواهایی هستند؟ واضح است، زیرا ازنظر سازندگان این محتواها، برنامه‌های صرف آموزشی و بدون خشونت، جذابیت زیادی برای کودکان ندارد؛ ترکیبی از خشونت با مقداری مفاهیم جنسی، می‌تواند فرزندان را تا ساعت‌ها بدون احساس خستگی پای این کارتون‌ها بنشاند، بنابراین اضافه کردن مقادیری کنایه‌های جنسی به کارتون‌هایی مانند باب اسفنجی و یا کارخانه‌ی هیولاها کار زیاد تعجب‌برانگیزی نیست