تهمتستان

به گزارش گلستان 24، "تهمت زدن" از زشت ترین کارهائى است که اسلام آن را به شدت محکوم ساخته است، آیات قرآن و روایات متعددی که در باره این موضوع وارد شده است. خداوند در سوره نساء آیه 112 می فرماید: «من یکسب خطیئة أو إثما ثم یرم به بریئا فقد احتمل بهتنا و إثما مبینا: و کسى که خطا یا گناهى مرتکب شود سپس بیگناهى را متهم سازد بار بهتان و گناه آشکارى بر دوش گرفته است».

یکی از گناهانی که عامل می‌‌شود انسان دیگر در گناهان دریده شود، تهمت است. تهمت ایمان را از بین می‌‌برد. وقتی ایمان از بین رفت دیگر هر چه معجزه هم بیاوری، باورش نمی‌‌شود. بعضی از کسانی که در محضر نبی ّمکرّم(صلی الله علیه وآله) بودند، شق ّالقمر پیامبر عظیم الشّأن(صلی الله علیه وآله) را دیدند، امّا آن‌‌قدر غرق گناه و نفاق خود بودند که آنچه را دیدند، انکار کردند؛ چون وقتی ایمان آب شد، دیگر تمام است. تهمت ایمان را آب می‌‌کند و از بین می‌‌برد.

تهمت، تبعات و پیامدهایی دارد. یکی این است که اعتماد بین انسان‌‌ها را از بین می‌‌برد و جامعه، جامعه‌‌ ناامنی می‌شود. وجود مقدّس حضرت صادق القول والفعل ،امام جعفر صادق(صلی الله علیه وآله) می‌‌فرمایند:«مَنِ اتَّهَمَ أَخَاهُ فِی دِینِهِ فَلَا حُرْمَةَ بَیْنَهُمَا»[کافی،ج7،ص 19] آن کسی که به برادر دینی خودش تهمت بزند، دیگر حرمتی بین آن دو باقی نمی‌‌ماند.

ذیل این حدیث شریف عرفای عظیم الشّأن بیان کرده‌‌اند: وقتی تهمت در جامعه‌‌ای به وجود آمد، طبیعی است حرمت از بین می‌‌رود و دیگر اعتماد در جامعه نیست. هیچ کس به کسی اعتماد ندارد و دیگر کسی نمی‌‌تواند، کسی را به عنوان رازدار خودش انتخاب کند.

عجیب است که پیامبر عظیم‌‌الشّأن(صلی الله علیه وآله) فرمودند: در جامعه‌‌ای که اعتماد در آن از بین رفت، خیرات و برکات ظاهری و مادّی هم از بین می‌‌رود. نه معنویت، بلکه در مادیات خودشان هم، متضرّر می‌‌شوند. یکی از مطالبی که عامل می‌‌شود این اتّفاق بیافتد، تهمت است. فرمودند: تهمت، اعتماد را از بین می‌‌برد و جامعه‌‌ای هم که اعتماد نداشت، مسائل مادّی‌‌اش هم تحت الشّعاع قرار می‌‌گیرد و از بین می‌‌رود.

غیبت به معنای این است که خصوصیت و چیزی که فردی مبتلا به آن است و نباید بگویی را می گویی. تهمت یعنی اینکه فردی خصوصیّتی را ندارد، و ما آن خصوصیت را به آن می بندیم.

یکی از راه‌های دوری از تهمت مراقبه است

اولیاء الهی دائم این تذکر را داده‌‌اند که انسان برای اینکه دچار تهمت نشود، اوّل باید مراقبه داشته باشد و قبل از آن، جامعه را به غیبت دچار نکند.

حضرت موسی ابن عمران می‌‌فرماید: «شیطان به صورت انسان آمد و گفت: موسی! من اگر بخواهم جامعه‌‌ای را ناامن کنم، در آن جامعه تهمت را زیاد می‌‌کنم و برای اینکه بخواهم تهمت را در جامعه زیاد کنم، بستر غبیت را فراهم می‌‌کنم.

اگر جامعه‌‌ای به غیبت دچار شد به تهمت دچار می‌‌شود.

مولی الموالی، علی‌بن ابی‌طالب(علیه السلام) می‌‌فرمایند: «البُهتانُ عَلی البَری اَعظَمُ مِنَ السَّماء» تهمت زدن به آدم بی‌‌گناه بزرگتر از آسمان‌‌هاست. ذیل این روایت شریف ملّای نراقی فرمودند: «یعنی آسمان تحمّل ندارد که تهمت و بهتان به بی‌‌گناه زده شود و به ‌‌واسطه این بهتان ملائکة الله و اهل آسمان آن کسی را که تهمت ناروا به دیگری زده لعن می‌‌کنند».

ایشان به نقل از حضرت سلطان‌‌العارفین، آیت‌‌الله سلطان‌‌آبادی بزرگ، آن مرد الهی و عظیم‌الشّأن فرمودند: اگر در منطقه‌‌ای یا جایی غیبت و تهمت زیاد شد، آن قسمت از زمین سنگین است و وضعیت بدی دارد.

ایشان فرمودند: پدر من یک موقعی از یکی از مکان‌‌ها گذشت ‌ـ‌ایشان اسم آن مکان را هم نفرمودند، بخاطر اینکه آبروی آن‌‌ها را حفظ کنند‌ ـ بنا بر این بود ساعاتی در آنجا استراحت کنیم بعد به سفر ادامه دهیم، همان لحظات اول گفتند: حالم بسیار بد است، سینه‌‌ام گرفته است. گفتم: آقا استراحت کنیم بعد از اینکه حالتان بهتر ‌شد حرکت می‌‌کنیم. بعد از ظهر نزدیک به غروب بود، ایشان گفتند: هر طوری هست از این جا برویم. هر چه اصرار کردم چرا؟ فرمودند: اصرار نکن دلیلش را نمی‌‌گویم، فقط به شما می‌‌گویم برویم. ایشان آن لحظات آخر عمرشان فرمودند: می‌‌دانید در آن منطقه به من چه گذشت؟ دیدم آن منطقه پر از دود و سیاهی است که از غیبت و تهمت پر شده بود و سنگینی آن نفس من را می‌‌گرفت.

ملّا محسن فیض کاشانی به نقل از آیت‌‌الله العظمی سلطان‌‌آبادی می‌‌فرمایند: آن منطقه طوری سنگین می‌‌شود که انسان مۆمن قادر به نفس کشیدن نیست، آسمان‌‌ها هم با آن پاکی خودشان صددرصد نمی‌‌توانند تحمّل کنند..

وجود مقدّس امام جعفر صادق(علیه السلام) می‌‌فرمایند: «الْبُهْتَانُ عَلَى الْبَرِیِّ أَثْقَلُ مِنَ الْجِبَالِ الرَّاسِیَاتِ» [الخصال ج 2 ص 5] بهتان و تهمت زدن به انسان بی‌‌گناه سنگین‌‌تر از کوه‌‌های استوار است.

به تعبیر بزرگان کوه استوار با زلزله‌‌های شدید هم تکان نمی‌‌خورد، امّا تهمت آن‌‌قدر سنگین است که به تعبیری کوه با عظمت و استوار را هم می‌‌لرزاند و نمی‌‌تواند بار این گناه باعظمت و کبیره را تحمّل کند.

خداوند نسبت به این گناه تهمت کوتاه نمی‌آید. هم در دنیا و هم در آخرت انتقام می‌گیرد. عالم، عالم اثر و مۆثّر است. بعضی مواقع بیان کردند با دعا این اثرات از بین می‌رود و دیگر اجازه نمی‌دهد این اثر بماند امّا خداوند کریم برای تهمت بالصّراحه فرموده است: انتقام می‌گیرم و دعا اثر ندارد

در روایت فرمودند: کسی که سه بار دچار این گناه کبیره شود، دیگر بعید است توفیق توبه پیدا کند.

تهمت زدن هم عقوبت اخروی دارد و هم عقوبت دنیوی. عقوبت تهمت هم دنیای انسان را تخریب می‌کند و هم آخرت انسان را. جالب این است راجع به تهمت داریم که خود خداوند در دنیا از تهمت زننده انتقام می گیرد.