تغییرات اقلیمی و خشکسالی حاد در گلستان/خیزش گرد وخاک افزایش یافت

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از مهر، گلستان باوجود سرسبزی و داشتن جنگل‌های زیبا شاهد تغییر اقلیم است که از مظاهر آن می‌توان به کاهش بارندگی، بارش‌های رگباری و نقطه‌ای و غیره اشاره کرد.

این تغییر اقلیم افزایش دما را به دنبال داشته به گونه‌ای که ایستگاه‌های هواشناسی استان بارها دمای بالاتر از ۴۰ درجه را ثبت کرده‌اند و امسال در مقایسه با سال گذشته و همچنین نسبت به میانگین بلندمدت شاهد افزایش یک الی ۱.۵ درجه‌ای دما هستیم.

لذا برای اطلاع از شرایط آب و هوایی استان و روند تغییر اقلیم با نوربخش داداشی مدیرکل هواشناسی گلستان گفتگو کردیم که ذیل خواهد آمد.

* آیا تغییر اقلیم در گلستان روی داده یا روی خواهد داد؟

تغییر اقلیم در گلستان اتفاق افتاده و مربوط به آینده نیست لذا باید با تغییر اقلیم سازگاری داشته و با شرایط موجود کنار بیاییم. باید در مصرف آب شرب و بخش کشاورزی صرفه جویی کرده و رفتار خود را تغییر دهیم تا به محیط زیست کمترین خسارت وارد شود.

* مؤلفه‌های اقلیم در گلستان چه تغییراتی کرده است؟

تعداد رخدادهای تغییر اقلیم در گلستان زیاد شده، به عنوان مثال دمای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد و رخداد بالای این دما را در استان مشاهده می‌کنیم که نوعی تغییر اقلیم است.

افزایش دمای حداکثری، وزش باد، افزایش تبخیر و غیره از پارامترهای تغییر اقلیم بوده که سبب شده شرایط استان این گونه شود.

در گلستان تغییر اقلیم نسبت به سایر مناطق کشور حادتر است و ما هم از صحرای قره قوم و هم از بخش مرکزی (کویر مرکزی) درگیر این مسأله هستیم لذا افزایش دما، تبخیر بالا و وزش باد را فراوان در استان مشاهده می‌کنیم.

* تبخیر و کاهش بارندگی بر ریزگردها هم تأثیر گذاشته است؟

در اثر کاهش بارندگی، خیزش گرد و خاک به ویژه در شمال استان زیاد شده زیرا بارندگی در این منطقه کم بوده و درصد کاهش بارندگی هم افزایش یافته است بنابراین خیزش گرد و غبار در آنجا وجود دارد که این امر سبب می‌شود به منابع طبیعی و جنگل‌ها آسیب وارد شود.

تعداد رخدادهای تغییر اقلیم در گلستان افزایش یافته استدر کنار همه آثار تغییر اقلیم، خیزش گرد و خاک و پدیده ریزگرد خسارت جدی تری را به دنبال دارد.

* پایش گرد و غبار در استان انجام می‌شود؟

پایش گرد و خاک را حدود یک سال است که در استان آغاز کرده‌ایم و قبل از آن سامانه پایش گرد و غبار نداشتیم.

استان گلستان درگیر گرد و خاک بود و برای تخصیص منابع مالی، برنامه ریزی برای حفظ محیط زیست و غیره آمار و داده نداشتیم لذا با پیگیری‌های انجام شده دو سامانه پایش گرد و غبار در اینچه برون و مراوه تپه ایجاد شده که به پایش گرد و خاک استان می‌پردازد و هم اکنون داده‌ها نشان می‌دهد که تعداد روزهای درگیر با گرد و غبار استان افزایش یافته است.

* در بارش‌های استان چه تغییری ایجاد شده است؟

یکی دیگر از مؤلفه‌های تغییر اقلیم تغییر بارش یا تغییر الگو و ویژگی‌های بارش است. در گلستان بارش‌های جامد (برف) کم شده و بارش‌ها هم به صورت رگباری و زودگذر بوده و در عرض یک ساعت ممکن است ۱۰۰ میلی متر بارندگی داشته باشیم. شاید در برخی از سال‌ها میانگین بارش با هم برابر باشد اما پراکنش آن عوض شده است.

در سابق ما بارش‌های مداوم داشتیم که سبب می‌شد تعداد روزهای ابری ما بیشتر لذا تبخیر کمتر شده و منابع طبیعی هم حفظ می‌شد اما هم اکنون اینگونه نیست و با رشد ابر رگبار آغاز شده و سریع قطع می‌شود در نتیجه تعداد ساعت آفتابی ما زیاد شده در نتیجه تبخیر هم افزایش می‌یابد.

۱۰۰ روز بارشی در گلستان وجود دارد و با توجه به آمارها در سال جاری در مینودشت ۲۳۱ میلی متر، در گالیکش ۲۱۷ میلی متر، در گمیشان ۲۱۱ میلی متر، در گرگان ۱۴۹ میلی متر، علی آبادکتول ۱۹۶ میلی متر و آزادشهر ۱۳۵ میلی متر کاهش بارندگی را شاهد بودیم که در مجموع استان ۱۵۱.۸ میلی متر کاهش بارندگی اتفاق افتاده است.

از اول مهر ۹۹ تا خرداد ۲۳۹.۵ میلیمتر بارش داشتیم که نسبت به بلندمدت ۳۹ درصد و نسبت به سال قبل ۳۵ درصد کاهش بارندگی را شاهد هستیم.

* آمار چه تغییراتی را در دما نشان می‌دهد؟

هواشناسی به دو پارامتر بارش و دما بسیار توجه می‌کند زیرا این دو بر سایر پارامترها به طور مستقیم تأثیر می‌گذارند.

در سال جاری در گرگان سه درجه، در علی‌آبادکتول ۲.۳، آق قلا و گمیشان دو درجه و در بندرگز، بندرترکمن و رامیان ۱.۵ درجه افزایش دما اتفاق افتاده و در مجموع به طور میانگین ۱.۹ درجه افزایش دما را در کل استان شاهد هستیم.

* بیشترین دمای ثبت شده امسال؟

بیشترین دمای ثبت شده هم از اینچه برون و فرودگاه گرگان با ۴۷ درجه سانتیگراد است که در ۱۲ خرداد اتفاق افتاد.

* بالاترین و پایین‌ترین دما و بیشترین سرعت باد در گلستان؟

بالاترین دمای ثبت شده از زمانی که آمارها  موجود بوده مربوط به سال ۱۳۹۲ در شهرستان گنبدکاووس با ۴۹.۶ درجه سانتیگراد است که البته ممکن است ما دمای بالاتر را هم تجربه کرده باشیم اما در آن منطقه ایستگاه هواشناسی نداشته باشیم.

پایین‌ترین دما هم در مراوه تپه با منفی ۱۴ درجه بود که در سال ۱۳۹۶ اتفاق افتاد.

بالاترین سرعت وزش باد هم در گرگان با ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت به ثبت رسیده است.

* پیش بینی بارش و دما در ماه‌های آتی چیست؟

میزان بارش در تیرماه نرمال و در مردادماه کمتر از نرمال است و روند خشکسالی ادامه دارد و در پارامتر دما هم روند افزایشی را در تیر و مردادماه خواهیم داشت.

* صفر شدن پوشش برفی از چه زمانی اتفاق افتاد؟

کم بارشی و خشکسالی امسال در چند دهه اخیر بی سابقه بود زیرا افزایش دما افزایش تبخیر را به همراه داشت و این امر سبب می‌شود سال سخت زراعی را داشته باشیم.

اما اتفاق مهمی که در سال آبی جاری اتفاق افتاد صفر شدن پوشش برفی بود و ما از نیمه اردیبهشت برفی در ارتفاعات نداشتیم.

در دی ماه برف خوبی را در استان شاهد بودیم اما به دلیل افزایش دما در فروردین و اردیبهشت تمام برف‌ها ذوب شد بنابراین دیگر برفی نمانده تا سبب روان شدن چشمه‌ها شود.

امسال زمستان تابستان گونه داشته هرچند که یخبندان خوبی را هم شاهد بودیم، این افزایش دما در استان ادامه یافت و این شرایط در تیر و مرداد ماه هم استمرار دارد.

* با توجه به تغییر اقلیم طبقه بندی اقلیم شهرها چگونه است؟

با توجه به تغییر اقلیم در گلستان باید در طبقه بندی شهرها در تعرفه‌های برق تغییراتی ایجاد شود که درخواست داده‌ایم و باید بررسی انجام شود.

* چند ایستگاه و سامانه هواشناسی در گلستان وجود دارد؟

۱۱ ایستگاه سینوپتیک، ۲۱ ایستگاه اقلیم شناسی، ۸۱ ایستگاه باران سنجی، ۲۶ ایستگاه خودکار، ۱۳ ایستگاه باران سنجی بر خط، یک ایستگاه جاده‌ای (خوش ییلاق)، یک ایستگاه جو بالا، یک سامانه کت وان (فرودگاهی)، دو سامانه پایش گرد و غبار، دو سامانه تشعشع سنجی (اینچه برون و مراوه تپه) و یک سکوی دریایی در استان فعال بوده که در مجموع ۱۶۱ سامانه و ایستگاه را شامل می‌شود.

در تعدادی از شهرستان در حال برنامه ریزی هستیم تا ایستگاه هواشناسی ایجاد کنیم.