عنایت ماندگار امام حسن عسکری(ع) به اهالی جرجان

به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از تسنیم از گرگان، استرآباد و شهر جرجان از پیشینه‌ای غنی و تاریخی برخوردارند و همواره مهد اندیشمندان و فرهیختگان بزرگی در تاریخی 7 هزار ساله این سرزمین بوده‌اند که از پس هزاره‌ها و قرن‌ها هنوز هم هرکدام از این مفاخر و مشاهیر در آسمان فرهنگ، علم و اندیشه این سرزمین می‌درخشند.

اما منطقه استرآباد یا همان گرگان کنونی ظرفیت فرهنگی بی مثالی دارد که متأسفانه چندان مورد توجه قرار نگرفته است، در حالیکه اگر این ظرفیت بزرگ دینی و تاریخی در جای دیگری وجود داشت، به نحو شایسته‌تری از آن بهره برداری می‌شد.

سوم ربیع الثانی سال 255 هجری قمری، اتفاقی بزرگ در جرجان رخ داد و مردم این منطقه شاهد طی‌الارض امام حسن عسکری (ع) از سامرا به این منطقه بودند. ماجرایی که در منابع تاریخی هم ثبت شده است و بزرگانی مانند آیت الله علوی گرگانی، مرجع عالیقدر شیعیان نیز مهر تأییدی بر آن زده‌اند.

در منابع تاریخی از جمله در « الخرائج و الجرائج» راوندی تا « بحارالانوار» علامه مجلسی و در « منتهی الامال» شیخ عباس قمی و دیگران ماجرای این رویداد بزرگ نقل شده است.

قطب‌الدین راوندی از محدثین قرن 6 هجری قمری برای نخستین بار ماجرای ورود امام حسن عسکری (ع) به گرگان را که آن زمان 23 سال سن داشت، نقل کرد و بعد‌ها محدثین دیگر از جمله علامه مجلسی در بحار الانوار، فخرالدین اردبیلی در «کشف الغمه فی معرفه الائمه»، شیخ عباس قمی در منتهی الامال، محمد شریف رازی در کرامات الصالحین و غیره نیز این اتفاق را روایت کرده‌اند.

راوندی به سند خود نقل کرده است که جعفر بن شریف جرجانی ( یکی از بزرگان منطقه استرآباد آن زمان) می‌گوید: " سالی عازم حج شدم و در «سامرّا» نزد امام عسکری (ع) رسیدم. شیعیان، مال زیادی را توسط من برای آن حضرت فرستاده بودند. خواستم از حضرت بپرسم که آن‌ها را به چه کسی بدهم؟ اما پیش از اینکه چیزی بگویم، فرمود: آنچه با خود آورده‌ای به مبارک، خادم من بده! من نیز چنان کردم. سپس گفتم: در گرگان شیعیانت به شما سلام می‌رسانند. فرمود: آیا بعد از اتمام مناسک حجّ به آنجا برمی‌گردی؟

گفتم: آری. فرمود: تو بعد از 170 روز، به گرگان می‌رسی و در آغاز روز جمعه، سه روز گذشته از ماه ربیع الآخر، به آنجا وارد می‌شوی. به آن‌ها بگو که من نیز پایان‌‌ همان روز، آنجا می‌آیم. برو که رهیافته‌ای! خدا تو را و آنچه با خود داری سالم نگه خواهد داشت... 

آنگاه از پیش آن حضرت رفته و مناسک حج را انجام دادم و خدا مرا سالم نگه داشت تا اینکه روز جمعه، از ماه ربیع الآخر، در ابتدای روز همچنان که امام (ع) فرموده بود، به گرگان رسیدم. دوستان و آشنایان برای تبریک به دیدارم آمدند. به آن‌ها گفتم که امام حسن عسکری (ع) وعده داده است که تا پایان امروز اینجا بیاید، پس آماده شوید تا پرسش‌ها و حاجت‌های خود را از او بخواهید. همین که نماز ظهر و عصر را خواندند، در خانه من گرد آمدند. به خدا سوگند! چیزی متوجه نشدیم جز اینکه امام آمد و وارد خانه شد. ابتدا او بر ما سلام کرد، آنگاه ما به استقبالش رفتیم و دستش را بوسیدیم. سپس فرمود: من به جعفر بن شریف وعده داده بودم که آخر همین روز به اینجا بیایم. نماز ظهر و عصر را در سامرّا خواندم و به سوی شما آمدم تا تجدید عهد نمایم و اکنون در میان شما هستم تا پرسش‌ها و حاجت‌های خود را مطرح سازید.
نخستین کسی که پرسش نمود، «نضر بن جابر» بود. او گفت:‌ای فرزند رسول خدا! چند ماه است که چشمان پسرم آسیب دیده است، از خدا بخواه تا بینایی را به او برگرداند. حضرت فرمود: او را بیاور، پس دست مبارکش را به چشمان وی کشید، بینایی او به حالت اول برگشت، آنگاه مردم یکایک می‌آمدند و نیازهای خود را مطرح می‌کردند و حضرت نیز برای آن‌ها دعا می‌نمود و نیاز‌هایشان را برآورده می‌ساخت. سپس حضرت،‌‌ همان روز به سامرّا برگشت".

این نقل دست‌کم در 15 سند تاریخی معتبر وجود دارد و سال 96 که شورای شهر گرگان درصدد برگزاری هفته فرهنگی شهر گرگان بود، پس از استعلام از علمایی همچون آیت‌الله علوی گرگان و صدور بیانیه مبنی بر سندیت این واقعه تاریخی، هفته فرهنگی گرگان از سوم تا هشتم ربیع الثانی نام گرفت.

منطقه‌ای که امروز به عنوان " قدمگاه" در شهر گرگان شناخته می‌شود هم برگرفته از این رویداد فرهنگی و مذهبی است و آن طور که غلامرضا خارکوهی، تاریخ نگار گلستانی می‌گوید: وجود آرامگاه شریف جرجانی در این مکان نیز از دیگر شواهد بر تأیید رسمی و تاریخی این رویداد است.

وی افزود: ورود امام حسن عسکری (ع) به گرگان در سال 255 قمری، غروب روز جمعه، سوم ربیع الثانی در منزل شریف جرجانی با طی الارض اتفاق افتاده است و این رویداد به دلیل وضعیت سیاسی آن زمان با اختلاف حدود بعد 300 سال توسط مرحوم ابن حمزه طوسی ثبت شده است.

خارکوهی از غفلت مسئولان فرهنگی از چنین ظرفیت عظیمی در شهر گرگان انتقاد کرد و گفت: اگر چنین اتفاق مبارکی برای ادیان دیگر چون مسیحیان اتفاق می‌افتاد تا کنون اقدامات فرهنگی بسیاری از جمله ثبت در یونسکو برای آن انجام می‌شد.

نماینده ولی فقیه در گلستان و امام جمعه گرگان هم این رویداد را یک اتفاق تاریخی و مهم دانست و گفت: این منطقه و جرجان به قدوم امام حسن عسکری (ع) منور و مزین شده که این موضوع در اسناد تاریخی نیز وجود دارد.

آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی افزود: سالروز ورود این امام عزیز را که از مهم‌ترین افتخارات تاریخی این منطقه محسوب می‌شود را باید به نحو شایسته‌ای گرامی داشت.

نماینده مردم استان در خبرگان رهبری با بیان اینکه این روز را برای خودمان افتخار می‌دانیم، تصریح کرد:نام امام حسن عسکری (ع) برای این منطقه موجب برکات مادی و معنوی باشد.

اما این ظرفیت عظیم فرهنگی تا سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته بود تا اینکه شورای شهر گرگان، بنای هفته فرهنگی گرگان را گذاشت و واقعه ورود امام حسن عسکری (ع) را به این منطقه بار دیگر، احیا کرد. اما بزرگداشت این روز نباید فقط به گلباران قدمگاه که سال‌هاست مسجدی به نام امام حسن عسکری (ع) در آن بنا شده و حضور مدیران شهری و شهروندان در آن مکان خلاصه شود بلکه باید از این ظرفیت بی نظیر مذهبی و تاریخی به نحو شایسته‌ای بهره برداری کرد.