خطر بیابانی شدن در کمین گلستان/ عدم برنامه آمایش سرزمین، مهمترین مشکل در بحث مقابله با بیابان زایی

به گزارش گلستان ۲۴ ؛ اگر چه گلستان با نام استان جنگلی و سرسبز میان همگان شهره است اما امروزه این استان با خطر بیابانی شدن و گسترش ورود ریزگردها مواجه است، براساس آمار 300 هزار هکتار از مساحت 2 میلیون و 192 هزار و 130 هکتاری استان گلستان در معرض بیابانی شدن و دشت رسوبی شور شدن قرار دارد و 800 هزار هکتار نیز مستعد بیابانی شدن هستند، بنابراین اگر امروز چاره‎ای برای مقابله با بیابان‌زایی در استان اندیشیده نشود هیچ بعید نیست وضعیتی که برخی از استان‎های جنوبی و مرکزی با آن مواجه هستند برای گلستان نیز پیش بیاید.

هم مرز بودن شمال گلستان با بیابان‎های ترکمنستان و کاهش ریزش‎های جوی و افزایش تبخیر در سال‎های اخیر تهدیدی جدی برای گسترش بیابان در استان و البته ورود ریزگردها محسوب می‎شود در واقع بخشی از قسمت‌های جلگه‌ای و اراضی پست استان به‌علت مجاورت با صحرای «قره‌قوم ترکمنستان» در معرض پدیده خزنده بیابان‌زایی است.

*کاشت یک میلیون و 500 هزار اصله نهال در اراضی شمال گلستان

در همین رابطه مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان با اشاره به آخرین وضعیت اراضی شمال استان که در معرض بیابانی شدن هستند در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: گلستان در قسمت‎های شمالی با بیابان‎های «قره‌قوم ترکمنستان» که منطقه نسبتأ خشک و کم بارانی است هم مرز می‎باشد از سویی در سال‎های اخیر در اثر تغییر اقلیم،کاهش نزولات جوی، آب ذخیره شده در پشت سدهای استان از وضعیت خوبی برخوردار نیستند.

ابوطالب قزلسفلو تصریح کرد: افزایش دما موجب تبخیر زیاد می‎شود در واقع خاک‎ها در اثر گرمای بی‎سابقه رطوبت زیادی از دست داده‎اند بنابراین خاک تشنه است و هر چه آب دریافت کند تبدیل به رواناب نخواهد شد از این رو شاهد کاهش آب رودخانه‎های استان هستیم و تمام این اتفاقات بیانگر آن است که بخشی از اراضی شمال استان در معرض بیابانی شدن هستند.

وی ادامه داد: با پیگیری‎های انجام شده، دو سالی می‌شود که گلستان از اعتبارات ملی برای بیابان‎زدایی در استان استفاده می‎کند امسال نیز برای تقویت پوشش گیاهی و بیابان‌زدایی در شمال استان یک میلیون و 500 هزار اصله نهال در سطح 2 هزار هکتار کاشته شد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان، اقدامات آبخیزداری را از جمله اقدامات مهم در خصوص جلوگیری از بیابان‌زایی در استان عنوان کرد و گفت: بیابان‌زایی در اثر فرسایش خاک و افت سفره‎های زیرزمینی اتفاق می‎افتد از آنجایی که اقدامات آبخیزداری در بحث جلوگیری از فرسایش خاک می‎باشد آبخیزداری می‎تواند به مدیریت سیلاب‎ها،کاهش خطر سیل و تغذیه سفره‎های زیرزمینی کمک کند.

قزلسفلو بیان کرد: 17 میلیارد تومان برای عملیات آبخیزداری به استان ابلاغ شده اما  هنوز اعتبارات بخش بیابان‌زدایی به صورت قطعی اعلام نشده است.

*عدم برنامه آمایش سرزمین، مهمترین مشکل در بحث بیابان‌زدایی

رئیس پژوهشکده محیط‎های خشک نیز در خصوص اقدامات لازم در زمینه بیابان‌زدایی  اظهار کرد: بیابانی شدن یک مسأله جهانی است و تنها شامل کشور ما نیست در واقع اقدامات در بخش بیابان‌زدایی یک مسأله مهم و البته پیچیده است.

عباسعلی قزلسفلو نبود برنامه آمایش سرزمین را یکی از مشکلات مهم در بحث بیابان‌زدایی برشمرد و گفت: متأسفانه رشد مشکل بیابان‌زایی سریع‌تر از اقداماتی است که در رابطه با اقدامات لازم برای جلوگیری از این مسأله انجام می‎شود در واقع مجموع عواملی دست به دست هم داده‎اند تا شرایط نگران‌کننده شود.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات بزرگ در بحث اقدامات بیابان‌زدایی، نداشتن برنامه آمایش سرزمین است این امر باعث فشار به محیط زیست و منابع طبیعی می‎شود بنابراین باید نوعی از توسعه را دنبال کنیم تا به ارزش محیط زیست توجه شود.

استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: مدیریت منابع آب نیز از جمله بحث‎هایی است که باید نگاه جدی‎تری به آن داشته باشیم در حالیکه ما تنها مجاز به استفاده 40 درصد از منابع تجدیدپذیر آب هستیم اما در گلستان این رقم به 80 درصد می‎رسد و این به معنای آن است به مرز ورشکستگی آبی رسیده‎ایم و از بحران آب نیز عبور کرده‎ایم.

قزلسفلو با بیان اینکه مسائل و مشکلات در حوزه بیابانی شدن چند بعدی است افزود: نمی‎توان با یک بخشی‎نگری مشکلات را رفع کرد بلکه راه‎حل‎ها نیز باید چند بعدی باشد.

وی علمی کردن روش‎ها در خصوص بیابان‎زدایی را از جمله نکات مهم عنوان کرد و افزود: نقش دانشگاه‎ها باید در این امر تقویت شود در واقع باید به سمت دانش برویم متأسفانه دانشگاه‎ها به جای آنکه مرکزی برای تولید علم باشند امروزه به مرکزی برای تولید مدرک تبدیل شده‎اند.

*تطابق اقلیمی، مهمترین اقدام برای مقابله با بیابان‎زایی در گلستان

رئیس پژوهشکده محیط‎های خشک کشور با اشاره به اقداماتی که می‎توان در گلستان برای مقابله با بیابان‎زایی انجام داد خاطرنشان کرد: در انتهای قرن حاضر پیش‌بینی می‎شود رطوبت خاک تا 50 درصد کاهش و دما به 40 درصد افزایش خواهد یافت در واقع افزایش الگوهای بارش تغییر پیدا خواهد کرد و شرایط سخت‎تر می‎شود بنابراین باید آمادگی بیشتری برای مقابله با بیابانی شدن داشته باشیم.

قزلسفلو گفت: در شرایط فعلی مهمترین راه حل اصل تطابق اقلیمی است باید با تغییر اقلیم تغییر کرد مصرف منابع آب را نیز تغییر داد و به سمت کشت محصولات سازگار با تغییر اقلیم پیش رفت.

وی ادامه داد: مدیریت خشکسالی بحث دیگری است که باید به طور جدی دنبال شود در شرایط خشکسالی برای استان باید برنامه جامع داشته باشیم تا در سالی که با خشکسالی مواجه می‎شویم بدانیم با چه برنامه‎ای باید با خشکسالی مبازره کرد.

قزلسفلو بیان کرد: مدیریت مشارکتی موضوع دیگری است که در بحث مقابله با خشکسالی باید در نظر گرفت مردم باید در مدیریت منابع آب و محیط زیست مشارکت داده شوند این اشتباه است که فکر کنیم مسائل مربوط به آب و آلودگی را دولت باید رفع کند بلکه مسائل و مشکلات باید مردم محور باشد.

انتهای پیام/