پنهان‌کردن ناکارآمدی‌ها با چاشنی تهدید به نزول عذاب؟!

تاکیدهای پیاپی دولتمردان به‌ویژه شخص رئیس‌جمهور بر مساله برجام و در بوق و کرنا کردن آن به هر بهانه‌ای، شاید برای برخی شگفت‌انگیز باشد اما واقعیت این است که چنین رویکردی برای ژرف‌نگران عرصه سیاست و رصدکنندگان آن نباید دور از انتظار باشد؛ چه این‌که دکتر روحانی از همان آغازین روزهای تبلیغات انتخاباتی و به‌تبع، پس از به‌ تن کردن جامه ریاست‌ جمهوری، تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد مذاکرات هسته‌ای چید و بدین ترتیب حیثیت سیاسی و مدیریتی خود را در گرو به بار نشستن مذاکرات قرار داد.

اگر چه آرزوی قلبی آحاد ملت، موفقیت دکتر روحانی در مذاکرات‌ فوق‌الذکر در سایه نرمش قهرمانه بود اما متاسفانه وی و تیم‌ مذاکره‌کننده‌‌اش نتوانستند متناسب با شأن نظام اسلامی و ملت ایران در موضوع هسته‌ای بدرخشند و لاجرم امتیازهای سنگینی را  را نقد واگذار و وعده‌هایی اغلب نسیه دریافت کردند.

عمق این خسران هنگامی آشکارتر می‌شود که به یاد آوریم آقای روحانی و دولتمردان و رسانه‌های همسو، در پیش و حین مذاکرات، چگونه از ضرورت‌ها و دستاوردهای فرضی برجام سخن می‌گفتند، به‌گونه‌ای که حتی تامین آب آشامیدنی مردم نیز به نتیجه‌بخش بودن توافق هسته‌ای منوط می‌شد و توافق در این زمینه به منزله فتح‌الفتوح و تسلیم ابرقدرت‌ها در برابر ایران قلمداد می‌گردید.

با گذشت زمان، آرام آرام لایه‌ها و ابعاد پنهان معامله پرخسران برجام، آشکارتر شد به‌گونه‌ای که حتی برخی دولتمردان ارشد و نیز مذاکره‌کنندگان هم ناگزیر بر ادعاهای منتقدان مهر تایید زدند. تصریح رئیس‌کل بانک مرکزی مبنی بر این‌که دستاورد برجام برای ایران، «تقریبا هیچ» بوده و نیز تصریحات تا‌مل‌برانگیز رئیس‌ سازمان انرژی اتمی در این باره نشان داد که انتقادهای صاحب‌نظران و بخصوص کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس، چقدر عمیق و واقع‌بینانه و در مقابل، فضاسازی‌ و بزرگ‌نمایی‌های دولت و مذاکره‌کنندگان چقدر خوش‌بینانه بوده است؛ هرچند بزرگنمایی‌های خوش‌بینانه همچنان ادامه دارد.

در این راستا می‌توان به سخنان اخیر رئیس‌جمهور اشاره کرد که برجام را به عنوان دستاورد سه ساله دولت، «کافی» دانسته و گفته است: «این‌که دیپلمات‌های کشور موفق شدند قطعنامه‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کنند، برای تاریخ کشور بس است»! وی همچنین با تأکید بر این‌که «اگر کفران نعمت کنیم عذاب خدا نازل می شود»، ادامه داده است: «مگر می‌شود انسان در برابر خدمت عده‌ای مخلص، شکرگزار نباشد؟ امروز دیوارهای تحریم خراب شده و شرایط بانکی و مالی سرمایه‌گذاری، صادرات و واردات کالا و خدمات سهل و آسان‌تر شده است. اگر ۱۰۰ مشکل وجود داشت امروز ۹۰ تای آن حل شده است.» از این رو فضاسازی‌های گسترده درباره ضرورت برجام و دستاوردسازی‌های آن‌چنانی برای آن را می‌توان اقدامی هدفمند با هدف انحراف مطالبات عمومی از دولتمردان و نیز سرپوش گذاشتن نسبی بر ناکامی‌های دولت بخصوص در عرصه اقتصادی و معیشتی و تداوم مشکلات حادی چون رکود کمرشکن و افزایش بیکاری و ... قلمداد کرد.

سخن پایانی این که گزافه نیست اگر ادعا کنیم بزرگنمایی‌های برجام توسط دولت و شخص رئیس‌جمهور برای بسیاری از مردم، تکراری و ملال‌آور شده است. کوبیدن پیاپی بر طبل دستاوردهای نداشته برجام، شاید برای دولتمردان جذاب و پرکننده خلأ حاصل از فقدان دستاوردهای چشمگیر ملموس اقتصادی و معیشتی باشد، اما برای توده‌های مردمی که دراثر وعده‌های دولتمردان و رسانه‌های خاص به آن دل بسته بودند، آزاردهنده است و اقدامی تبلیغاتی قلمداد می‌شود.

نویسنده: فائزه شورکی