هیچ کس درباره لغو تحریم ها حرف نمی زند/ دولت دلیل اصلی مذاکرات را فراموش کرده است؟

به گزارش گلستان 24، ده تیر موعد امضای توافق نهایی است. تیم مذاکره کننده ایرانی که به دلیل بازگذاشتن راه تفسیرها در بیانیه لوزان هر روز با دبه جدید آمریکایی ها مواجه می شوند، چالشهای فراوانی برای ادامه مسیر مذاکرات پیش رو دارند.

حسن روحانی در تلاش است که مذاکرات با نتیجه توافق به سرانجام برسد. طولانی ترین مذاکرات صد سال گذشته درباره برنامه هسته ای ایران هنوز به دلیل زیاده خواهی های طرف غربی به نتیجه نرسیده است. روز گذشته ظریف در گفتگویی اعلام کرد که اگر به مفاهیم بیانیه لوزان ضربه بخورد توافق شدنی نخواهد بود. وی دقیقا عنوان کرده است هر گونه تلاش برای تغییر تفاهم لوزان به شکست مذاکرات منجر می‌شود. این درحالی است که پیشتر ادعا می شد که تفاهم لوزان صرفا یک بیانیه مطبوعاتی است و الزام آور نیست.

جواد ظریف در چند گفتگو که با چند خبرگزاری و روزنامه در روزهای گذشته انجام داده است، گفته است که مذاکرات هسته ای پیچیده تر از قطعنامه598 است.

 مذاکرات هسته ای با 1+5 که در ابتدا به دلیل برداشته شدن تحریم های بی رحمانه علیه ملت ایران آغاز شده بود، در ادامه اما انگار که لغو تحریم ها به فرع قضیه تبدیل شده باشد، دیگر کسی از تیم مذاکره کننده از لغو تحریم ها حرف نمی زند.

رییس جمهور پس از توافق لوزان گفته بود که تحریم ها همزمان با امضای توافق برداشته خواهد شد، اما مدتی بعد اظهارات کارشناسی ثابت کرد که اصلا اینگونه نیست.

بعد از لوزان. چون احساس کردند توافقی که حاصل می‌شود توافق خوبی برای آنها نیست و بیشتر به نفع ایران است و به همین خاطر کنگره وارد شد، حداقل کاری که کنگره می‌کند معطلی 52 روزه است و حداکثر اینکه توافق را نپذیرد. کنگره آمریکا با شطینتی که کرد 30 روز وقت دارد توافق را بررسی کند و ممکن است رد کند که احتمال آن زیاد است، بعد رئیس جمهور آمریکا وتو می‌کند و باز یک پروسه 10 روزه طول می‌کشد که حدودا 52 روز طول می‌کشد و حتما تا 52 روز اتفاقی نمی‌افتد.

تحریم ها که موضوع اصلی مذاکرات بود، حالا به یکی از جزیی ترین بخش مذاکرات تبدیل شده است. موضوع بازرسی ها، دسترسی آژانس به تاسیسیات غیرهسته ای، پی ام دی، ان پی تی. کنگره آمریکا و ... همه جزو موضوعاتی هستند که در صدر مباحثات و روایت ایرانی مذاکرات قرار دارند الا تحریم ها.

گویا هدف اصلی مذاکرات امروز به حاشیه رفته است و دکترین دیپلماسی دولت بیشتر از اینکه به مسئله هسته ای و لغو تحریم ها در مذاکرات اهمیت دهند به مذاکره با طرفین آمریکایی به هر بهانه ای دل خوش کرده اند.

از سوی دیگر اظهار نظر مقامات آمریکایی بر لغو یکباره تحریم سایه افکنده است. سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری چندی پیش خود گفت : لغو فوری تحریم ها عاقلانه و به سود جامعه جهانی نیست.

جاش ارنست در نشستی خبری افزود: این تحریم ها نیز زمانی برداشته می شود که ایران به توافق نهایی برای کنترل برنامه هسته‌ای خود پایبندی نشان دهد.

وی گفت: "هرگز موضع ما این نبوده است که همه تحریم‌های ایران از روز اول برداشته شوند." آمریکا فقط با برداشتن تدریجی و مرحله‌به‌مرحله تحریم‌های ایران موافقت خواهد کرد.

این در حالیست که مذاکره‌کنندگان ارشد ایران می‌گویند، برداشتن تحریم‌ها مرحله‌به‌مرحله نیست و بلافاصله بعد از امضای توافق نهایی رخ خواهد داد.

ارنست افزوده است: آمریکا می‌تواند نقطه‌ای را پیش‌بینی کند که در آن تحریم‌ها برچیده خواهند شد اما فقط بعد از آن که "پایبندی مداوم ایران در دوره زمانی طولانی" مشاهده شود.

از سوی دیگر در گزارشهایی که پیشتر منتشر شده استدلال شده است که تحریم های بسیاری پس از توافق باقی می ماند.

سوال های بسیاری در این رابطه وجود دارد.

یک سایت خبری چندی پیش در گزارشی با اشاره به مهم ترین تحریم های تحمیلی علیه ایران نوشت:

بالاخره بعد از توافق نهایی کدامیک از تحریم‌ها واقعاً برداشته می‌شود؟

به عنوان مثال:

-آیا بانک‌های ملت، ملی، تجارت، صادرات، توسعه صادرات ایران، صنعت و معدن، سینا، رفاه، انصار، سپه و شعب و سابسیدریهای خارجی آنها می‌توانند مجددا به برقراری روابط کارگزاری با بانک‌های خارجی بپردازند؟

-آیا شرکت‌های خارجی میتوانند مجددا آزادانه نفت و فرآورده‌های نفتی از ایران خریداری کنند؟

- آیا بانک مرکزی مجددا می‌تواند آزادانه با بانک‌های خارجی روابط کارگزاری داشته باشد؟

- آیا میلیاردها دلار منابع ارزی مسدود شده بانک مرکزی ایران در بانک‌های خارجی آزاد می‌شود؟

- آیا شرکت ملی نفت و شرکت نیکو مجددا میتوانند حساب فعال در بانک‌های خارجی داشته باشند؟

- آیا شرکت کشتیرانی (IRISIL) می‌تواند مجددا در بانک‌های خارجی حساب فعال داشته باشد؟

- آیا شرکت کشتیرانی و شرکت نفتکش ایران مجددا می‌توانند به بنادر اروپایی تردد کند؟

- آیا شرکت‌های خارجی مجددا می‌توانند پوشش اتکایی به شرکت نفتکش و شرکت کشتیرانی ایران ارائه کنند؟

- آیا دسترسی به سوئیفت برای بانک مرکزی و بانکهای تجاری فوق الذکر برقرار می‌شود؟

- آیا منع خرید طلا و دلار توسط ایران برداشته می‌شود؟

- آیا شرکت‌های خارجی می‌توانند مجددا در پروژه‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کنند؟

- آیا فروش بنزین و گازوئیل به ایران و از جمله شرکت هواپیمائی هما آزاد می‌شود؟

- آیا ورود کشتی‌های خارجی به بنادر ایرانی از جمله شهید رجایی مجددا آزاد می‌شود؟

- آیا سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های ایران آزاد می‌شود؟

ظاهرا هیچ یک از تحریم‌های فوق بعد از توافق نهایی برطرف نمی‌شود! چرا که هیچ یک از تحریم‌های فوق جزو امتیازهای اعطایی طرف غربی نیست. موارد فوق همگی مربوط به تحریم‌های ثانویه کنگره آمریکاست که از موضوع امتیازهای داده شده خارج است. هیچکدام از این تحریمها، از لحاظ حقوقی تحریم هسته‌ای محض (Nuclear Sanctions) نیست و ترکیبی است.

فواد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا و استاد روابط دانشگاه تهران نیز گفته است: همه تحریم ها قرار نیست برداشته شود. فقط تحریم های هسته ای باید برداشته شود. در جدولی که یکی از نهادهای آمریکایی منتشر کرده و به نظرم ما اشکالی ندارد فقط سه مورد قانونی ذیل منع اشاعه (non prolifration)تعریف می شود که البته منع اشاعه هم به معنی فقط هسته ای نیست و شامل سلاح شیمیایی و بیولوژیک هم می شود. اما در اینجا تخفیف می دهیم و معادل هسته ای در نظر می گیریم. آن سه مورد تحریم هم در همین جدول مشخص شده که اهمیتش کم (low) است. صحبت های مسئولین آمریکایی نیز تایید می کند که تحریم های حقوق بشر و تروریسم باقی می ماند

بنابراین صحبت آقای روحانی درست نیست. همه تحریم ها برداشته نمی شود، فقط تحریم های هسته ای برداشته می شود. ضمناً این تحریم ها جز تحریم های اصلی نیستند و اهمیت شان کم است. نکته دیگر هم اینکه این تحریم های بلافاصله برداشته نمی شود بلکه بعد از اینکه ایران تعهداتش را انجام داد و آژانس تایید کرد اتفاق می افتد.

دولتی که با شعار راستگویی و شفافیت رای مردم را گرفت خوب است که دقت بیشتری در بیان نتایج مذاکرات داشته باشد.

سراج 24