بی توجهی مسئولان برای احیاء و زنده نگه‎داشتن نام نعلبندان

به گزارش گلستان24؛در مرکز گرگان و در کنار مسجد جامع این شهر بازار اصلی (محله نعلبندان) قرار دارد، کمتر شهروند گرگانی است که مسیرش به نعلبندان بازار قدیمی و تاریخی شهر باز نشده باشد، بازاری که در مرکز شهر گرگان قرار دارد و در کنار مسجد جامع تاریخی از دوره سلجوقیان برای گردشگران یک پکیج کامل گردشگری را ایجاد کرده است.

نعلبندان بازاری که در گذشته محل تجارت کشاورزان بوده امروز به یک بازارچه مدرن‎تر و محلی برای فروش انواع مختلف اجناس به‌ویژه تره‎ و بار، میوه و سبزی تبدیل‌شده است.

گرچه بافت ‎تاریخی گرگان به‎عنوان قدیمی‎ترین بافت تاریخی ثبت شده کشور در سال 1310 خورشیدی به شماره 41 در فهرست آثار ملی قرار گرفته ولی به دلیل بی‎توجهی مسوولان وسعت 200 هکتاری آن به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده است و سایه این فرسایش آثار باستانی و تاریخی بر سر نعلبندان و مسجد جامع شهر گرگان نیز افتاده است، به‎گونه‎ای که دیگر از سنگ‌فرش‌ها و درب‎های چوبی دوره قاجار این بازار خبری نیست و تقریبا سقف‎های سفالی و چنارهای بزرگ این بازار نابود شده است.

این بازار تاریخی که در مرکز اصلی شهر واقعه شده حال دیگر مثل گذشته به گفته بازاریان نعلبندان رونق ندارد و هیچ سیاستی از سوی مسؤولان برای احیاء و افزایش رونق این بازار انجام نشده است.

*بافت تاریخی گرگان ذره‌ذره در بی‌توجهی مسؤولان آب می‎شود

بازار و بافت‎های تاریخی گرگان که هویت و تمدن شهر گرگان به شمار می‎رود احیاء آن منجر می‎شود که شهر گرگان به مقصد گردشگران تبدیل شود ولی متأسفانه ذره‌ذره در بی‎توجهی مسوولان آب می‎شود.

پارکینگ قابل دسترس برای این بازار سنتی گرگان از دیگر مشکلاتی است که در این مکان تاریخی وجود دارد و همچنین میزان زیاد دست‌فروش‌ها در این بازار شمایل بازار سنتی گرگان را تحت شعاع قرار داده است.

ازاین‌رو به سراغ فروشندگان و بازاریان محله نعلبندان رفتیم و با آنها در مورد تاریخچه و سرگذشت این بازارچه تاریخی گرگان بحث و گفت‎وگو کردیم.

محمد عرب عامری که 50 سال در این بازار به تعمیرات سماور و وسایل نفت‎سوز مشغول بوده به خبرنگار خبرگزاری فارس می‎گوید که از وضعیت امروز بازار نعلبندان راضی نیست و هیچ‌گونه حمایتی آن‌چنانی از بازار نعلبندان نشده که رونق خود را حفظ کند.

وی با بیان اینکه در قدیم بافت بازارچه نعلبندان سنگ‎فرش بوده و چنارهای زیادی در این بازار وجود داشت، می‎افزاید امروز دیگر از درب‎های چوبی فروشگاه‎های بازار نعلبندان خبری نیست و تنها در یک دوره شهرداری گرگان با گل و باغچه‎کاری درصدد احیاء این بافت قدیمی شده و دیگر مسوولان از این بازارچه قدیمی گرگان خبری نگرفتند.

عرب‎عامری تأکید می‎کند که رونق بازار دیگر مثل سابق نیست و وضعیت‎ برای فروشندگان نعلبندان سخت‎تر شده و از مسوولان انتظار داریم به محیط بازار توجه ویژه‎ای داشته باشند.

وی با بیان اینکه آن‌گونه‎ که باید به بازار نعلبندان توجه‎ نشده، یادآور شد:زباله‎ها در محوطه بازار و محل رفت‌وآمد خانواده‎ها قرار دارد بخشی از این بازار محل پارک خودروها شده است.

این فروشنده بازارچه نعلبندان اعتقاد دارد که برای آنکه نعلبندان مرکز فروش باقی بماند و قدرت جذب گردشگر را داشته باشد نیازمند اقدامات اساسی است.

عرب‎عامری می‎افزاید: باوجود اینکه بافت تاریخی در نزدیکی این بازارچه قرار دارد و بسیاری از گردشگران از این بازارچه عبور می‌کنند ولی رسیدگی و محور قرار دادن چنین بازار سنتی نسبت به شهرستان‎های دیگر در گرگان ضعیف‎تر بوده است.

وی با بیان اینکه مسوولان باید به این بازارچه که 500 سال قدمت دارد رسیدگی کنند، گفت: تاکنون هیچ‌گونه رسیدگی نشده تا در مسیر احیاء بافت تاریخی نعلبندان تغییر و تحول میراث فرهنگی و گردشگری ارائه دهد و اعتقاد دارم دیگر این بازار برای مسافران و گردشگران بسیاری از جاذبه‎های خود را از دست داده است.

حاج محمد شاهینی از دیگر بازاریان قدیمی نعلبندان است که بیش از 45 سال در این بازار به حرفه برنج‌فروشی فعالیت دارد، وی در رابطه نام‌گذاری اسم نعلبندان می‎گوید که این مکان در گذشته محلی مانند کاروانسرا بوده و در این مکان اسب‎ها نعل می‎شدند و بسیاری از مردم روستا برای فروش محصولات خود را به نعلبندان می‎آوردند.

وی از وجود چنار بزرگی در مرکز بازار نعلبندان می‎گوید و به این موضوع اشاره می‎کند که دیگر از سفال‎های سقف مغازه‎های نعلبندان خبری نیست.

شاهینی تأکید می‎کند: زمانی افراد به نعلبندان پا می‎گذاشتند هر چیزی که مورد نیاز و مایحتاج خانواده‎هایشان بود را تهیه می‎کردند، قصابی، نانوایی، عطاری... و همه جور اقلام در این بازار وجود داشت به‌گونه‌ای که بازار صبح، بازار ظهر و بازار شب در نعلبندان دایر بود.

وی گفت: متأسفانه با افزایش بازارها در شهر گرگان و از سویی کاهش قدرت خرید مردم امروز بازار نعلبندان رونق سابق را ندارد و مسافران تنها برای دیدن مکان نعلبندان از این محل گذر می‎کنند.

این فروشنده قدیمی بازارچه نعلبندان می‎گوید: متأسفانه در پی بی‌توجهی مسوولان بافت نعلبندان حفظ نشده و نتوانسته شهرداری دقت زیادی برای احیاء سنگ‎فرش و بافت این بازارچه داشته باشد و قطعاً اگر به این بازار توجه شود به کانونی برای جذب گردشگر در گرگان تبدیل می‎شود.

محمد کرمی دیگر بازاری این نعلبندان است که بیش از 35 در این بازار فعالیت می‎کند او می‎گوید؛ اجناس این بازار کیفیت گذشته را ندارد و مردم نیز هم به دلیل کاهش قدرت خرید و هم عدم مرغوبیت کالا مثل گذشته از نعلبندان خرید نمی‎کنند.

وی می‎گوید در گذشته اسب‎ها با ارابه به این بازار جنس می‎آوردند در سال 1343 اسب‎ها در این مکان نعل می‎شدند و در این مکان از محصولات کشاورزی زیادی ارائه می‌شد و به‌نوعی این بازار بارفروشی محسوب می‌شد و بیشتر فروشگاه‎ها اسب‎ها را نعل می‎کردند.

کرمی یادآور شد: مسوولان از این بازار حمایت نکردند و به این بازار نرسیدند و بافت قدیمی این بازار دستخوش تغییرات شده و باید ترمیم شود.
 

اعضای شورای اسلامی شهر گرگان در ایام انتخابات به موضوع گردشگری و توسعه آن در شهر گرگان توجهی زیادی داشتند و توسعه گرگان را در تحول گردشگری گرگان می‎دانستند ازاین‌رو به سراغ سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان که در ادوار مختلف در شورای اسلامی شهر گرگان حضور داشت رفتیم تا پرس‎وجو کنیم که شورای اسلامی شهر گرگان برای بازار نعلبندان که تقریباً در کمتر از 100 متری این شورا واقعه شده چه‌کاری انجام داده است.

حسین ربیعی، سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان دراین‌باره به خبرگزاری فارس می‎گوید: موضوع گردشگری یک موضوعی است که در اکثر شهرها دنبال می‎شود و مخصوص به گرگان نیست، در روزهای گذشته نمایشگاهی در تهران برگزار شد و حضور گرگانی‎ها در این نمایشگاه چشمگیر بوده و پوشش صدا سیما نیز در این مورد اتفاق افتاد.

وی می‎افزاید: مجموعه میراث فرهنگی متولی بافت تاریخی گرگان است ما مکان‌هایی داریم که قدرت جاذبه گردشگری را در شهر گرگان دارد ولی چون اطلاع‎رسانی از این مکان‎ها انجام نشده می‎توان گفت در حال فرسودگی و خاک‌خورد است.

ربیعی با بیان اینکه در شورای شهر گرگان درصدد آن بودیم که هرساله یکی از خانه‎های تاریخی شهر گرگان را به تملک در بیاوریم و در مسیر صیانت از آن به انجمن‎ها و گروه‎های مردم‎نهاد تحویل دهیم، یادآور شد: ولی شهردارها در گذشته همکاری نکردند و شورا نیز پیگیر نبوده و یا پیگیری‎های آن به‌جایی نرسیده است.

وی می‎گوید: احیاء و مرمت بافت بازارچه نعلبندان کار میراث فرهنگی و گردشگری است و نیاز است این بخش سرمایه‎گذاری کند و در این مسیر شورای شهر و شهرداری می‎توانند حمایت‎هایی با مصوبه‎های خود داشته باشند.

ربیعی با بیان اینکه زمینه همکاری شورای شهر برای احیاء بافت تاریخی شهر گرگان وجود دارد، گفت: با توجه به گستردگی شهر با ایجاد بازار در محل‎های مختلف باید از رفت‌وآمد در سطح شهر جلوگیری می‎شد و از این‌سو بازارچه‎هایی مانند مرکز فروش در سطح شهر ایجاد شد تا مشکلات ترافیکی کاهش یابد.

وی با بیان اینکه اعتقاد داریم نعلبندان هنوز هم نعلبندان است و از رونق نیفتاده، گفت: نعلبندان جایگاه خودش را دارد هنوز مردم به این بازار سنتی سر می‎زنند بازار نعلبندان بازارش را دارد و اسمش نشانگر تاریخچه آن است.

سخنگوی شورای اسلامی شهر گرگان تأکید می‎کند که در رابطه بحث بافت‎های تاریخی نعلبندان به میراث فرهنگی و گردشگری برمی‌گردد و همکاری شهرداری نیز نیاز است ولی ما بودجه‌ای در این رابطه نگذاشتیم.

به گزارش خبرنگار فارس، گرچه امروز اقتصاد و توسعه شهر گرگان در گروی گردشگری و ارائه خدمات به مسافران است ولی شورای اسلامی شهر گرگان توپ سرمایه‎گذاری بر بافت‎های فرسوده را در زمینه میراث فرهنگی و گردشگری انداخته که در طی سنوات گذشته نتوانسته آن‌گونه که باید از بافت‎های تاریخی شهر گرگان صیانت کند به‌گونه‌ای که مهم‌ترین ابنیه تاریخی گرگان مانند مسجد جامع و بازار نعلبندان و بافت‎های تاریخی شهر گرگان که امروز در 150 هکتار از سطح شهر دیده می‎شوند در حال نابودی است.

حال باید دید با اندک بودجه دولتی که میراث فرهنگی از اعتبارات ملی اختصاص داده می‎شود تا چه میزان این اداره کل می‎تواند در احیاء بافت تاریخی و گران‎بهای نعلبندان گام بردارد.