چرا ظریف نسخه آمریکایی "بیانیه لوزان" را رد می‌کند

مذاکره کنندگان در گفتگوهای هسته‌ای در سوئیس، روز پنجشنبه با جزئیات چهارچوب شگفت‌انگیزی برای توافق، به ماراتن مذاکرات پایان دادند. اما مشکل اینجاست که دو نسخه از این چهارچوب ارائه شده است.

تنها سند مشترکی که به صورت علنی اعلام شد، بیانیه ظریف و موگرینی بود که تنها هفت پاراگراف داشت. این بیانیه شامل تعدادی پارامتر بود که راهنمای مذاکرات سه ماه آتی محسوب می‌شد و طبق آن، ‌ایران متعهد شد طی مدت توافق، تنها در تاسیسات نطنز غنی‌سازی انجام شود.

اما ایران و آمریکا هر کدام جزئیات بیشتری از توافق خود در لوزان را مطرح کردند و توضیحاتشان، بیانگر انتظاراتشان از مفاد توافق نهایی است. به گزارش نسیم،

به گزارش نسیم، بررسی دقیق‌تر از نسخه ایرانی و امریکایی نشان می‌دهد که تفاوت‌های قابل توجهی در این میان وحود دارد و این سوال به ذهن خطور می‌کند که ایا طرفین واقعا در موضع یکسانی هستند؟ مخصوصا در مواردی نظیر زمان رفع تحریم‌ها، ایا متفق القول هستند؟ نسخه ایرانی و آمریکایی بیانیه لوزان موضوعات مهمی را بی‌پاسخ گذاشته است، مثلا اینکه ایران طی مدت ده ساله این توافق، مجاز به انجام چه تحقیقاتی در خصوص سانتریفیوژ‌های پیشرفته است؟

"اولی هینونن"، ‌مدیر کل اسبق سازمان انرژی اتمی می‌گوید که کار هنوز به پایان نرسیده و این فکت شیت‌های متفاوت بیانگر چالش‌های پیش روست.

مقامات دولت اوباما می‌گویند که بر سر انچه پشت درهای بسته به توافق رسیده‌اند، ‌اختلافی وجود ندارد اما برای اینکه مباحث وقت‌گیر در خصوص نحوه اعلام عمومی توافق، مطرح نشود، طرفین در مذاکرات چهارشنبه تصمیم گرفتند که هر طرف، بیانیه خود را منتشر کند.

مقامات آمریکایی تایید کردند که طرف ایرانی از قبل نمی‌دانست که هیات آمریکایی چه پارامترهایی را در بیانیه عمومی خود مطرح می‌کند تا موضع کاخ سفید در مقابل حرکت جمهوری خواهان برای وضع تحریم‌های بیشتر تقویت شود.

یک مقام ارشد دولتی که از ذکر نام او معذور هستیم، ‌می‌گوید: با طرف ایرانی صحبت کردیم و گفتیم بالاخره ما باید به مردم و مسئولان آمریکایی حرفی بگوییم، اما کاغذ بیانیه را به آن‌ها نشان ندادیم و همه لیست را بهشان نگفتیم.

وی تایید کرد که طرفین می‌دانستند روایت‌ها متفاوت است اما با هم تضادی نداریم.

اندک زمانی از پایان مذاکرات نگذشته بود که ظریف در توییتر خود پیامی نوشت و پارامترهای آمریکایی را رد کرد. در برنامه تلویزیونی هم ظریف گفت که ایران رسما اعتراضات خود را به موارد مندرج در لیست آمریکایی که در مغایرت با توافق لوزان بوده، به وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام کرده است.

گرچه او هیچ یک از مفاد لیست آمریکایی را به چالش نکشید اما گفت که طرف آمریکایی طبق فشارهای اسرائیل و کنگره چنین سندی را منتشر کرده است.  دیوید آلبرایت، رئیس مرکز علم و امنیت بین المللی می‌گوید که ظریف و روحانی برای اینکه ابعاد توافق به دست آمده را کمرنگ کنند، ‌"داستان" خود را ارائه کرده‌اند.

وی می‌گوید: ‌ ایران امتیازات قابل توجهی را در این توافق واگذار کرده است و ظریف و روحانی می‌خواهند ارام آرام این اخبار را به مردم منتقل کنند.

آلبرایت می‌گوید که با توجه به انگیزه مردم ایران اما شیوه فعلی ظریف پیامدهایی دارد و تصریح می‌کند: وقتی مذاکرات از سر گرفته شود، ایران فکر می‌کند که برای عقب نشینی فضاسازی کرده است.

بررسی نسخه‌های آمریکایی و ایرانی از توافق لوزان همچنین نشان می‌دهد که طرفین در موضوعات اساسی اختلاف نظر دارند. بیانیه آمریکایی می‌گوید که ایران پذیرفته ذخیره اروانیوم غنی سازی شده خود را تا ۳۰۰ کیلوگرم کاهش دهد اما بیانیه ایرانی این نکته را تایید نمی‌کند.

در بیانیه ایرانی آمده است که همکاری هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و ۵+۱ در زمینه‌های مختلفی نظیر ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای، پژوهش‌ها در راکتور‌ها و استفاده از ایزوتوپ‌ها برای تحقیقات دارویی صورت می‌گیرد. اما این همکاری بالقوه در بیانیه امریکایی درج نشده است.

بیانیه آمریکایی می‌گوید که ایران حق ندارد حداقل برای ده سال از سانتریفیوژهای پیشرفته برای تولید اورانیوم استفاده کند. اما در این مدت ایران می‌تواند پژوهش‌های "محدود" درباره سانتریفیوژ‌ها داشته باشد که بیانیه ایرانی واژه "محدود" را حذف کرده است.

 در برخی موارد دو طرف در خصوص برخی موارد با هم موافقند، اما تفاوت‌هایی در کاربرد‌ها وجود دارند مثلا یکی از عقب نشینی‌های مهم، این است که ایران تاسیسات فوردو را به یک مرکز پژوهشی تبدیل می‌کند. در این راستا طرف آمریکایی می‌گوید تقریبا دو سوم سانتریفیوژ‌های فورد از دور خارج می‌شوند و ان تعداد که باقی می‌ماند تا ۱۵ سال برای غنی سازی استفاده نمی‌شود.

اما در بیانیه ایرانی اینطور مطرح می‌شود که بیش از هزار سانتریفیوژ فوردو باقی می‌ماند و تنها چند صد دستگاه فعال باقی می‌ماند تا ایزوتوپ‌های دارویی و صنعتی تولید کند.

حساس‌ترین تفاوت روایت‌های آمریکایی و ایرانی از توافق، سرعت لغو تحریم هاست. بیانیه ایرانی می‌گوید که وقتی توافق اجرائی شود، تحریم‌ها فورا برداشته می‌شود اما مقامات آمریکایی می‌گویند که فرایند لغو تحریم‌ها گام به گام است و به تلاش ایرانی‌ها برای تحقق توافق بستگی دارد.

یکی دیگر از مسئولان ارشد دولتی می‌گوید: کاملا درک می‌کنیم که طرف ایرانی باید بر مواردی که باعث می‌شود توافق از دید ایران پذیرفته شود، تاکید کند و معتقدیم هر چیزی که در بیانیه ما وجود دارد نیازی به مذاکره دوباره ندارد.

سه ماه برای مذاکرات طاقت فرسا پیش روست و برخی کار‌شناسان می‌گویند که شاید فقدان چارچوب عمومی که مورد توافق طرفین باشد، تنها به پیچیده‌تر شدن مذاکرات بیانجامد.
رجانیوز