وسوسه شرم‌آور برای نمایش عمومی یک فیلم جنجالی

به گزارش گلستان 24، فیلم «خانه دختر» یکی از بحث‌برانگیزترین فیلم‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر است؛ داستان و محتوایی که آخرین اثر سینمایی شهرام شاه‌حسینی دارد آن را به تابوشکن بزرگ سینمای ایران تبدیل می‌کند؛ محتوای این اثر تا به آنجا مخوف و شرم‌آور است که حتی شاه‌حسینی نیز در نشست خبری رونمایی رسمی این فیلم در جشنواره فیلم فجر از شکافتن و ریز شدن در جزئیات محتوای آن خودداری کرده و در توصیف داستان آن به این جمله کفایت کرده است که این اثر داستان تلخی در جامعه ایران است و کمتر کسی جرئت رسوایی آن را دارد.

به گفته شاه‌حسینی همین تابو بودن در موضوع برای او بسیار جذاب بوده است. حالا فیلمی که ارتباط پدری و دختری در خانه و خانواده ایرانی را به زوایای دهشتناک و شرم‌آوری می‌برد در آستانه اکران دوم نوروزی قرار گرفته است آن هم بعد از حرف و حدیث‌های متعدد بعد از نمایش این فیلم در جشنواره فیلم فجر، تردید در امکان نمایش عمومی آن و زمزمه‌های اکرانش که مدت‌ها در راهروهای سازمان سینمایی و شورای پروانه نمایش به گوش می‌رسید.

شایسته، تهیه‌کننده این فیلم، شخصی است که خبر اکران دوم نوروزی «خانه دختر» را رسانه‌ای کرده است؛ او حتی خبر از توافق با سرگروه سینمایی مورد نظر برای نمایش این فیلم داده است و از این لحاظ پیدا است که نمایش عمومی «خانه دختر» در سینماهای کشور ماهیت قطعی و رسمی به خود گرفته است.

خاطر جمعی عوامل این فیلم از اکران عمومی «خانه دختر» و سرگرم شدن آنها به امر ساخت مواد تبلیغاتی اعم از آنونس و پوستر برای این فیلم حکایت از چراغ سبزی است که شورای صدور پروانه نمایش و سازمان سینمایی به «خانه دختر» نشان داده‌اند.

با این حال به نظر نمی‌رسد که راه‌ها برای اکران عمومی «خانه دختر» به همین آسانی به مقصد برسد؛ پیشتر برای اکران عمومی این فیلم خط و خطوطی ترسیم و مشخص شده بود؛ آن هم از سوی مسئولان اداره نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که صدور پروانه نمایش را منوط به انجام چهار مورد اصلاحیه در فیلم اعلام کرده بودند؛ حالا که اظهارنظرها و اخبار از اکران این فیلم در روزهای آتی خبر می‌دهد گمان می‌رود که این اصلاحات بر فیلم اعمال شده باشند.

از جمله موارد اصلاحی که برای این فیلم در نظر گرفته شده بود مربوط به دیالوگ‌هایی است که میان پدر زن و داماد در خانه دختر رد و بدل می‌شود؛ بابک کریمی و حامد بهداد به ترتیب این دو نقش را ایفا می‌کنند؛ در این دیالوگ‌ها داماد به شکلی ضمنی پدرزن خود را تهدید به افشای مسائلی می‌کند که می‌تواند آبروی او را به خطر بیندازد. از دیگر موارد اصلاحی می‌توان به نماهایی اشاره کرد که گویای انحطاط اخلاقی پدر و نیز منتقد ضمنی سنتگرایی مادر داماد و اجبار او به عروسش برای حضور نزد پزشک است.

با اعمال این اصلاحات مشخص نیست که تا چه اندازه  از میزان گزندگی محتوای این فیلم و بار شرم‌آور آن کاسته شده باشد چراکه پرویز شهبازی، نویسنده این فیلم پیام خود را آنچنان با زیرکی در لا‌به‌لای بخش‌های مختلف «خانه دختر» پخش کرده و کنایه‌ها و اشارات ضمنی آنقدر در نماهای مختلف فیلم فراوان است که بیننده با پیش‌زمینه قبلی بتواند به انحطاط موضوعی داستان آن و تابویی که شکسته می‌شود پی ببرد.

این فیلم با موضوع ملتهبش هنوز هم منتقدان سرسخت خود را دارد؛ بسیاری از کسانی که حامی آن هستند نیز عقیده دارند که سینما بدون جرح و تعدیل باید محلی برای انعکاس واقعیات مختلف جامعه و لو واقعیات تلخ باشد اما تبعیت از این نظریه گاه بهای سنگینی برای جامعه و فرهنگ عمومی آن دارد که سخت بتوان پرداخت و جبرانش کرد./مشرق