گلستان، جولانگاه آفات و بیماری‌های زراعی و باغی در کشور/ کشاورزی گلستان گرفتار تغییرات شدید اقلیمی
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان با بیان اینکه تنوع اقلیمی در گلستان موجب تولید ۹۰ نوع محصول زراعی و باغی در استان شده است، افزود: به دلیل تغییرات آب و هوایی بیش از ۹۰ درصد آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در کل کشور در گلستان وجود دارد.
به گزارش گلستان ۲۴؛ به نقل از فارس از گرگان، با افزایش رشد سریع جمعیت نیاز بشر به غذا و تولیدات کشاورزی بیشتر می‌شود این در حالی است که با افزایش تولیدات کشاورزی فشار زیادی به منابع طبیعی همچون آب و خاک وارد می‌شود بنابراین در این شرایط باید برنامه‌های جدی در خصوص افزایش بهره‌وری در دستور کار قرار بگیرد بدون تردید تحقیق و پژوهش در افزایش تولیدات بخش کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که بزرگترین بخش اقتصاد کشورهای در حال توسعه یافته را بخش کشاورزی تشکیل می‌دهد.
واقعیت آن است که روش‌های سنتی در دهه‌های گذشته در بخش کشاورزی منسوخ شده و کشاورزی به دلیل نقش مهمی که در تأمین نهاده‌ها و همچنین تأمین مواد اولیه خام و سایر صنایع، ایجاد اشتغال و صادرات دارد یک بخش زیربنایی مهم محسوب می‌شود از این رو برای بالا بردن بهره‌وری در کشاورزی باید در بخش تحقیقات سرمایه‌گذاری کرد.
بیش از ۶ دهه از فعالیت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی در گلستان می‌گذرد مراکز تحقیقات با هدف بهبود وضعیت تولیدات کشاورزی و دامی و حفظ منابع طبیعی استان و کشور در بخش‌های مختلف از جمله تحقیقات زراعی و باغی، تحقیقات گیاهپزشکی، تحقیقات فنی و مهندسی، تحقیقات آب و خاک و تحقیقات منابع طبیعی فعالیت می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با فعالیت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی گلستان گفت‌وگویی با «ابوالفضل فرجی» رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان انجام شده است که در زیر می‌خوانید.
در خصوص گستره و فعالیت مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان توضیح مختصری بفرمایید.
فرجی: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان یکی از قدیمی‌ترین مراکز تحقیقات در کشور محسوب می‌شود، این مرکز ۶۵ سال قدمت دارد و با انجام پژوهش‌های کاربردی سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ پروژه تحقیقاتی کاربردی به رفع مشکلات بخش کشاورزی و منابع طبیعی کمک شایانی می‌کند، حدود ۲۰۰ هزار بهره‌بردار کشاورزی در استان داریم و بخش عمدهای از آموزش‌های کاربردی بهره‌برداران از طریق مرکز تحقیقات صورت می‌گیرد.
همچنین آموزش کارکنان و هنرستان‌های بخش کشاورزی و آموزش‌های مهارتی و انجام فعالیت‌های فناورانه نیز در دستور کار مراکز تحقیقات است به عنوان مثال برای محصولات استراتژیک استان مانند گندم،کلزا، جو و سویا هسته‌های اولیه بذر تمام این محصولات علاوه بر اینکه رقم‌هایشان در مرکز تحقیقات تولید می‌شود هسته‌های اولیه نیز در این مرکز تولید و نظارت بر تولید بذر توسط مرکز تحقیقات انجام خواهد شد.
*فعالیت‌های به‌نژادی مرکز تحقیقات بر افزایش عملکرد گندم تأثیر چشمگیری داشته است
فعالیت‌های مرکز تحقیقات تا چه میزان بر بخش کشاورزی تأثیرگذار بوده است؟
فرجی: پاسخ به این سؤال را با ذکر یک مثال توضیح می‌دهم گندم یک گیاه استراتژیک در استان و کشور محسوب می‌شود حدود ۶۵ سال پیش که مرکز تحقیقات در استان افتتاح شد فقط یک نوع بذر گندم به نام «گندم سرخ» در استان وجود داشت و میانگین تولید ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم در هکتار بود و کشاورزان برتر حدود یک تن عملکرد می‌گرفتند طی این ۶۵ سال سالانه حدود ۵۲ کیلوگرم به عملکرد محصول گندم در هکتار اضافه شده است در حال حاضر بیش از ۱۰ رقم گندم در اختیار کشاورزان قرار می‌دهیم و کشاورزان برتر بیش از هشت تن عملکرد دریافت می‌کنند.
این روند رو به رشد به دلیل فعالیت‌های به نژادی است که میانگین عملکرد زارعین را افزایش داده است به غیر از سال گذشته که خشکسالی در کشور حاکم بود میانگین عملکرد یک دهه گذشته گندم آبی استان چهار تن در هکتار برآورد شده است، در واقع مرکز تحقیقات در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کند و در موارد مختلف تنها مرجع کمک‌کننده حل مشکلات فنی و تولید است.
* تغییرات شدید اقلیمی چالش بزرگ کشاورزی گلستان/ از ۱۳ اقلیم دنیا هفت اقلیم در گلستان وجود دارد
در حال حاضر کشاورزی گلستان با چه چالش‌هایی مواجه است؟
فرجی: کشاورزی گلستان مثل بسیاری از نقاط دیگر دنیا با چند چالش بزرگ آب، خاک، ناپایداری تولید که به نوعی وابسته به تغییرات شدید اقلیمی هستند، مواجه است تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی موجب نوسانات شدید اقلیمی شده است اما در گلستان به دلیل استفاده بیش از اندازه منابع آب‌های زیرزمینی، استفاده نامناسب از خاک‌ها موجب شده تا این نوسانات تغییر اقلیم در استان بیشتر مشاهده شود.
از طرفی استان‌ما از لحاظ اقلیمی بسیار متنوع است از ۱۳ اقلیم دنیا هفت اقلیم در گلستان وجود دارد به دلیل تنوع اقلیمی ۹۰ نوع محصول زراعی و باغی در گلستان تولید می‌شود و از طرفی با تنوع آفات و بیماری‌ها نیز مواجه هستیم از حدود ۶۱۰ آفت و بیماری و علف هرز در کشور ۵۹۰ نوع از این آفات و بیماری در گلستان وجود دارد در واقع به دلیل شرایط آب و هوایی استان بیش از ۹۰ درصد آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز در کل کشور در گلستان وجود دارد این عوامل موجب شده تا مدیریت کشاورزی و مدیریت تولید در استان بسیار سخت و متفاوت باشد.
*تا زمانی که قیمت برنج بالاتر از محصولات جایگزین باشد نمی‌توانیم برای کشاورز نسخه ممنوعیت کشت برنج را بپیچیم
سال‌هاست در محافل مختلف کشت برنج به عنوان یک محصول پرآب‌طلب در گلستان از سوی مسوولان ممنوع اعلام می‌شود نظر شما در رابطه با کشت برنج در استان چیست؟
فرجی: در بحث برنج مرکز تحقیقات دو راهکار پیشنهاد کرده است، نخست معرفی گیاهی که بتواند با برنج از نظر درآمدی رقابت کند گیاهان جایگزین خوب همچون سویا و پنبه وجود دارد اما تا زمانی که قیمت این محصولات کمتر از برنج باشد طبیعی است که کشاورز به سمت کشت برنج تمایل بیشتری نشان خواهد داد.
با افزایش هزینه‌های چند برابری در بخش کشاورزی بیش از ۹۰ درصد کشاورزان درگیر معیشت روزانه خودشان هستند طبیعی است کشاورز در این شرایط به دنبال محصولی باشد تا بتواند تا پایان سال از یک درآمد تقریبأ مناسبی برخوردار شود، با این وجود خشکه‌کاری برنج هم جزو پیشنهادات ماست در چند سال اخیر دانش فنی خشکه‌کاری کامل شده و شرایطی در مرکز تحقیقات داریم که می‌توانیم این تکنیک را در استان توسعه دهیم.
ارسال نظر