وجود بیش از 50 هزار زن سرپرست‌خانوار در استان

به گزارش گلستان 24؛آسیب‌های اجتماعی به ویژه در چند سال اخیر گریبان‌گیر بسیاری از خانواده‌ها شده و در استان گلستان با وجود تنوع قومیتی و مذهبی این آسیب‌ها متنوع‌تر و پیچیده‌تر هستند و آن‌گونه که مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری گلستان می‌گوید: آسیب‌هایی مانند "طلاق"، "اعتیاد"، "زنان سرپرست خانوار"، "کودکان کار و خیابانی" و "حاشیه‌نشینی" بیشترین فراوانی را دارند.

به طور قطع هر کدام از این پدیده‌ها و آسیب‌ها تبعات سخت و مهلکی را برای خانواده‌ها و جامعه به‌دنبال دارد و فارغ از اینکه انگشت اتهام دراین باره به سمت چه افرادی باید گرفته شود باید اذعان کرد که متأسفانه در سال‌های اخیر بسیاری از دستگاه‌ها و مدیران نسبت به انجام وظایف ذاتی خود برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و مقابله با آن کوتاهی کرده‌اند که نتیجه آن امروز خودنمایی می‌کند.

پیچیدن نسخه‌ای واحد برای آسیب‌های اجتماعی قطعاً امکان‌پذیر نیست اما داشتن نقشه راه برای کنترل، کاهش و البته پیشگیری از وقوع آنها امری لازم و ضروری است. موضوعی که هر چند دیر اما در دستور کار استان قرار گرفته و آن‌گونه که  عبدالرضا چراغعلی می‌گوید: تا 2 هفته آینده سند جامع پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی استان تدوین و نهایی می‌شود.

وی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم به موضوعات و موارد مختلفی اشاره کرد که در ادامه آن را می خوانید:

تسنیم: وضعیت اجتماعی استان گلستان از نظر آسیب‌هایی که برشمرده‌اید، چگونه است؟

چراغعلی: در موضوعات اجتماعی همه صاحب‌نظران و کارشناسان بر این باور هستند که شرایط مطلوب و قابل قبولی نداریم. در استان از مجموع 18 آسیب اجتماعی 5 آسیب بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. تلاش‌هایی در این سال‌ها انجام شده اما کافی نبوده و در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار داریم.

معتقدم زنگ خطر آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی در همه خانه‌ها به صدا درآمده و متأسفانه نگاه سنتی و غلط نسبت به بیان برخی آمارها در این حوزه وجود دارد.

با توجه به رشد چشمگیر مصرف سیگار بین جوانان و قلیان در خانواده‌ها باید پیامدهای سوء آن و آمارهای مربوط را اعلام کنیم. در کشورهای پیشرفته این امر زشت و ناپسند معرفی می‌شود برای همین نمودار آسیب‌های اجتماعی آنان در این زمینه دارای روندی نزولی است. انعکاس واقعیت‌های موجود به خانواده‌ها نه تنها سیاه‌نمایی نیست بلکه هوشیار کردن خانواده‌ها برای مقابله با آسیب‌ها است.

تسنیم: آسیب‌های اجتماعی زیاد و پیامدهای آن برای خانواده‌ها و جامعه سهمگین است، اما به نظر می‌رسد متولی خاصی برای مقابله با آن وجود ندارد؛ صحیح است؟

چراغعلی: دستگاه‌هایی مانند بهزیستی، ناجا، دادگستری، آموزش و پرورش، زندان‌ها، دانشگاه‌ها، بهداشت، ورزش و جوانان از جمله دستگاه‌های وظیفه‌مند در این زمینه هستند.

از سال گذشته با تأکیدات وزارت کشور اقداماتی با همراهی این دستگاه‌ها آغاز و تفاهم‌نامه‌هایی هم در سطح وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها منعقد شده که ملزم به اجرای آن هستیم. از سویی دیگر با توجه به آسیب‌هایی که در استان دارای اولویت هستند، دستگاه‌های متولی را مشخص کرده‌ایم که باید گزارش اقدامات خود را در این زمینه ارائه دهند.

اما نکته مهمی که وجود دارد این است که مسئولان براساس فرمایش مقام معظم رهبری باید تصور کنند که این آسیب‌ها برای خانواده آنان رخ داده و با این تعصب اقدامات را جلو ببرند. تنها در این صورت است که می‌توان به کاهش و مقابله با این‌گونه ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی امیدوار بود.

تسنیم: برای مقابله با این آسیب‌ها باید نقشه راهی وجود داشته باشد اما چرا هنوز در استان با وجود گسترش روزافزون این پدیده‌ها و آسیب‌ها سند جامعی وجود ندارد؟

چراغعلی: برای 5 آسیب اصلی، مشاور گرفتیم و ماهم معتقدیم اصل داشتن سند یا چشم‌انداز مسئله ضروری است اما اینکه چگونه آن را تهیه و اجرا کنیم هم موضوع مهمی است.

سندی که تهیه می‌شود باید ضمانت اجرایی داشته باشد و اگر قرار است شکل تزئینی بگیرد و در کتابخانه بماند، بهتر است اصلا تهیه نشود. ما کار تهیه سند جامع پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی را از مدتی پیش آغاز کردیم و تا 2 هفته آینده تدوین آن به اتمام می‌رسد. در این سند به وضع موجود و وظیفه‌مندی دستگاه و افقی که باید به آن دست پیدا کنیم، پرداخته شده است.

تسنیم: همانطور که گفتید در زیرپوست این شهر آسیب‌ها و ناهنجاری‌های زیادی وجود دارد که کمتر به آن‌ها پرداخته شده؛ یکی از این موضوعات رشد قابل تأمل جمعیت زنان سرپرست‌خانوار در استان است. در این باره وضعیت استان چگونه است؟

چراغعلی: متأسفانه در این موضوع شاهد جهش هستیم و جمعیت زنان سرپرست خانوار و آسیب دیده در استان افزایش زیادی یافته و براساس بررسی‌ها بیش از 50 هزار زن سرپرست‌خانوار در استان داریم. این میزان بسیار بزرگ و قابل تأمل است و باید برای توانمندسازی و رفع نیازهای آنان کاری کرد تا بتوانند چالش‌های پیش روی خود را حل کنند و گرفتار آسیب‌های دیگر نشوند.

تسنیم: کودکان کار و بازمانده از تحصیل هم از جمله آسیب‌هایی است که گریبان این استان را گرفته، آماری در این باره وجود دارد؟

چراغعلی: آمار غیررسمی از تعداد کودکان بازمانده از تحصیل در استان بیش از 8000 کودک است در حالی که معتقدیم این تعداد بیش از 10000 کودک است؛ این کودکان بی‌سواد رشد می‌کنند و در آینده روی دست جامعه خواهند ماند.

درباره کودکان کار، همه باید این اعتقاد را داشته باشند که انگار فرزند خودشان بر سر تقاطعی در خیابان ایستاده و جعبه باطری به دست گرفته است. با کمال تأسف در زمینه آسیب‌های اجتماعی برخی از دستگاه‌ها هنوز پاسخگو نیستند و ما در حال برخورد اداری سخت با آن‌ها هستیم. همانطور که قبلا هم اعلام شده بود یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های ارزیابی مدیران و فرمانداران عملکرد آنان برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی و انجام کارهای فوق‌العاده در این زمینه است.

تسنیم: طلاق خود پیامد آسیب‌های اجتماعی دیگر و البته زمینه‌ساز بروز ناهنجاری‌ها و آسیب‌های دیگر است. تعداد وقوع طلاق در استان چه تغییراتی نسبت به یک دهه گذشته کرده است؟

چراغعلی: در سال 75 از هر 19 ازدواج که در استان به‌ثبت می‌رسید یک مورد منجر به طلاق می‌شد. در سال 85 این تعداد به 9 ازدواج و یک طلاق کاهش یافت اما یک دهه پس از آن و در سال گذشته به ازای هر 3.4 ازدواج یک طلاق به ثبت رسیده است.

در همین زمینه مطالعاتی توسط مشاور و افراد مطلع انجام شده که در حال اتمام است. در این مطالعات به تبعات ناشی از طلاق همچون کودکان بدسرپرست و زنان سرپرست خانوار که چالشی جدی برای استان هستند، هم پرداخته شده است.