خشکه کاری، روشی مناسب برای توسعه کشت برنج در گلستان

به گزارش گلستان ۲۴؛ اگر چه کشاورزی یکی از بخش‎های مهم اقتصادی در گلستان محسوب می‎شود اما طی سال‎های گذشته و با وجود مشکلات عدیده در این بخش،بسیاری از کشاورزان گلستانی به دلیل عدم سود از کشت‎های نظیر پنبه که اتفاقأ با الگوی کشت استان نیز سازگار بود فاصله گرفتند و به کشت‎هایی که می‎توانست سود اقتصادی مناسبی را برای آنها تضمین کند روی آوردند.

ریزش‎های جوی مناسب و شرایط اقلیمی مساعد در دو دهه گذشته شرایط  مناسبی برای کشت برنج در گلستان فراهم کرد، محصولی که با دوره کشت کوتاه می‎توانست سود اقتصادی قابل توجهی را نصیب کشاورزانی که طی سال زراعی از درآمد مناسبی برخوردار نبودند فراهم کند، از آنجایی که گلستان طی سال و فصول مختلف شاهد ریزش‎های نسبتأ خوبی بود شرایط برای کشت برنج فراهم شد و مخالفتی نیز با این کشت نشد اما با وجود خشکسالی، تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی در استان‎های شمالی طی چند سال اخیر، زمزمه‎ها مبنی بر محدود شدن کشت برنج در استان‎های شمالی و البته ممنوعیت این کشت در گلستان شنیده شد. با وجود اعلام ممنوعیت کشت برنج در گلستان، اما کشاورزان این استان شمالی بر اساس منابع آبی که در دسترس دارند هر ساله مبادرت به این کشت می‎کنند.

حدود یک دهه گذشته بود که زمزمه‎هایی مبنی بر معرفی روش جدید کشت برنج به نام خشکه کاری در محافل مختلف شنیده شد اما مسوولان، ابتدای امر می‎خواستند از متناسب بودن این کشت در استان مطمئن شوند و سپس تبلیغات لازم را انجام دهند. سال گذشته خشکه کاری در سطح تقریبأ وسیع در گلستان آغاز  و در سال جاری برنامه کشت شالی به روش خشکه کاری برای 2 هزار هکتار از اراضی گلستان اعلام شد.

* خشکه کاری برنج روشی مناسب در شرایط محدودیت منابع آبی/کاهش هزینه تولید برنج در روش خشکه کاری

یک کارشناس زراعت در گلستان در خصوص کشت خشکه کاری در گفتگو با خبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد:برنج به دلیل نیاز آبی فراوان برای محیط رشد از دیگر نباتات متمایز است چرا که علاوه بر آبیاری در مرحله داشت، مقدار قابل توجهی از آب قبل از نشا و کشت مستقیم جهت تهیه و آماده سازی زمین و غرقاب نمودن و نیز مقداری دیگر در طول دوره رشد محصول به طور مستمر به صورت  نفوذ عمقی مصرف می‎شود.

سهراب سهرابی با بیان اینکه تقاضا برای مصرف برنج در کشور ما بالاست افزود: نیاز بالای این محصول به آب و خشکسالی‎های مداوم طی چند سال اخیر موجب شد تا استراتژی جدیدی در خصوص کشت این محصول پر مصرف اتخاذ شود.

وی ادامه داد: با توجه به محدودیت منابع آب معرفی شیوه‎هایی از کشت و آبیاری که میزان مصرف آب را کاهش دهد بسیار ارزشمند است و کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری یکی از این روش‎ها محسوب می‎شود.

کارشناس زراعت بیان کرد: خشکه کاری برنج در استان‎های خوزستان، مازندران و زنجان اجرا شده و با استقبال چشمگیری نیز مواجه بوده است.

به گفته سهرابی کاهش آلودگی خاک و آب، بهبود تهویه خاک، بهبود شرایط اقلیم مزرعه، کاهش امراض و آفات برنج، بهبود بیلان آبی و پیشرفت اقتصادی منطقه از جمله مزایای خشکه کاری است.

*طعم برنج در روش خشکه کاری تفاوتی با ارقام غرقابی ندارد/راندمان بالا در کشت خشکه کاری

یک کارشناس پهنه در گلستان نیز یکی از راههای کاهش مصرف آب و بازدهی خوب در عملکرد برنج را روش خشکه کاری عنوان کرد و گفت: با توجه به ممنوعیت کشت برنج در گلستان که از سوی هیئت وزیران ابلاغ شده است برای توسعه این کشت که البته به دلیل سود اقتصادی مورد توجه کشاورزان نیز می‎باشد باید به دنبال روشی مناسب که از منابع آبی محدودتر استفاده می‎کند باشیم.

نصیبه صیادی تصریح کرد: در گذشته تصور کشاورزان از کشت شالی این بود که ریشه شالی باید در غرقاب قرار بگیرد و امکان ندارد مانند زراعت‎هایی هم‎چون گندم این محصول را تولید کرد در حالیکه این اتفاق در جای جای استان در حال انجام شدن است و با توجه به بحران آب لازم است که روش کشت برنج نیز تغییر کند.

وی با بیان اینکه روش خشکه کاری راندمان بالایی نیز دارد افزود: الویت این طرح با کاهش مصرف آب است اما در سایر هزینه‎ها از لحاظ کشت،آماده سازی مزرعه در شرایط کشت نشایی، مصرف بذر، وقت و هزینه کارگری که در نهایت سود آن متوجه کشاورز می‎شود شاهد راندمان بالایی نیز خواهیم بود.

کارشناس پهنه در خصوص طعم برنج در روش خشکه کاری گفت: طعم برنج در روش خشکه کاری هیچ تفاوتی با دیگر ارقام غرقابی ندارد چه بسا از عطر و طعم بهتری نیز در پخت برخوردار باشند.

صیادی خاطرنشان کرد: از ارقام پرمحصول و ارقام محلی در روش خشکه کاری نیز کشت می‎شود در این نوع روش نه تنها کاهش عملکرد داشتیم بلکه در بسیاری از موارد با ارقام مرسوم برابری می‎کند البته ذکر این نکته نیز مهم است که هر محصولی برای اینکه به عملکرد مطلوب برسد مدیریت مزرعه نیز بسیار حائز اهمیت است.

بر اساس این گزارش، برنج نقش مهمی در تغذیه نیمی از مردم جهان دارد، بر اساس آمار تقاضا برای مصرف برنج در کشور ما بالاست در حالیکه کشور با بحران کم آبی دست به گریبان است کشت برنج مصرف بالایی از آب را می‎طلبد بنابراین برای برخورداری از کشاورزی و تولید پایدار باید به دنبال کشت‎هایی بود که علاوه بر تضمین سود اقتصادی برای بهره‎برداران مصرف آب را نیز کاهش دهد.

به گفته کارشناسان خشکه کاری برنج می‎تواند علاوه بر کاهش مصرف آب و کاهش هزینه‎های تولید سود اقتصادی قابل توجهی را عاید کشاورزان کند با این وجود هنوز اطلاع رسانی وسیع برای توسعه و تشویق کشاورزان گلستانی برای خشکه کاری برنج انجام نشده است بدون تردید برای از بین بردن این ذهنیت که برنج تنها در شرایط غرقاب قادر به کشت نخواهد بود و البته بین طعم و بازدهی برنج در روش خشکه کاری نسبت به غرقاب تفاوتی وجود ندارد نیاز به اطلاع رسانی و ارائه آموزش‎های لازم و کاربردی به کشاورزان است.

/فارس